Η εκλογική διαδικασία στην Μεταπολίτευση: συγκρότηση κομμάτων και εκλογική σταθερότητα στον Νομό Αργολίδος (1974-2009)

Abstract

This doctoral thesis attempts to investigate the diachronic evolution of the electoral behavior of Argolida in the period 1974-2009, how it reflects the diachronic phenomenon of the predominance of the conservative faction, the course and evolution of the political staff, mainly of the two major parties, and the possible connection both with the administrative and geographical division of the prefecture into provinces and with the degree of urbanity of the areas, the customer relations and the customer networks, always in combination with the electoral tradition of the prefecture, where the N.D. emerged as the first party in all the electoral contests of the period under consideration, regardless of the results in the whole territory of the respective parliamentary elections, in combination with the fact that it is one of the three prefectures that present this phenomenon, to emerge as the first party in the same, whatever it is, in all the electoral contests of the specific period, regardless of the result in the whole country.The period 1974-2009 is chosen by the post-government period for the following reasons:• It is considered a sufficient period of time for study in the context of a doctoral dissertation.• The 2009 elections marked the end of the bipartisanship of the ND-PA.SOK, which dominated and marked the entire post-government period, and there are many researchers who spoke about the end of the post-regime, since In the immediately following electoral contest, in May 2012, there was a radicalization of the electorate, a fragmentation of the party system, a change in the stakes of the elections, with the consequence of the change of the dipole from N.D.-PA.SOK. in N.D.-Coalition of the Radical Left (SY.RIZ.A.), in combination with the emergence of the economic crisis and its unpleasant results for the Greeks.• The different numbering of the constituencies of the prefecture from election to election, due to the changes in the map of local government, makes it difficult to match the constituencies and therefore the study and analysis of election results in subsequent electoral contests.• The advantage that the specific period gives for the study of the political staff both for ND and for PA.SO.K., where reports and comparisons need to be made, since both parties appear with stable representations for long periods of time.• It is the period when the seats of the prefecture are distributed in each electoral contest between the two major parties, while from the elections of May 2012 the "haircut" of the representation of the prefecture began.• During this period it is possible to study the N.D. both in elections that it wins and in elections that it loses in the whole country, in order to be able to compare and draw conclusions in relation to Argolida, which has a different electoral behavior, also showing a timeless electoral stability.To clarify that in a country like Greece, the historical-political origins of a geographical area play a serious role in shaping the electoral behavior of its inhabitants. So when it comes to the electoral tradition of a prefecture, it is mainly related to the two main divisions of the 20th century: the National Divide and the Civil War and the attitude held by the majority of the electorate in this area in these two political controversies. Certainly no one can claim in advance that these two divisive sections have consolidated and shaped the electoral behavior of this area in the post-political period. On the contrary, it could be argued that the ongoing process of transformation of political parties, especially within them, has led to the overcoming of these divisions and their limitation within each political family. Nevertheless, it cannot be completely ruled out that a large part of the electorate of a local community would vote or still vote today, even as an unconscious choice, based on these criteria.The sequence that followed begins with the analysis of the theoretical and methodological tools used. This is followed by an extensive historical review of the electoral process and the political representation of Argolida from the National Assemblies to the dictatorship, which was deemed necessary to understand the electoral tradition, as an important parameter of the electoral behavior of the prefecture, in conjunction with the political context. Passing into the period under consideration, a detailed presentation of each electoral contest from 1974 to 2009 is made, with references to the general political context of the time. Then follows the presentation and analysis of the election results in the territory and in the prefecture, with special reference to the percentages of the two major parties, in the sum of the bipartisanship, of the left where there were remarkable findings, but and the wider conservative area, in relation to both the territory and the dictatorial results of the prefecture, where this was deemed necessary. At the level of the political staff, the combinations of N.D. are presented in detail. of PA.SO.K. and which candidates from the other parties deserved to be mentioned and finally reference is made to various statistics in relation to the administrative and geographical distribution of the influence of the two major parties and their candidates in the provinces and regions based on the degree of urbanity. Then follows the chapter with comparative statistics and indicators between the thirteen electoral contests, which helped to draw more complete conclusions, which are presented in the last chapter trying to explain the reasons that shaped the electoral behavior and electoral stability of Argolida. The whole dissertation was supported by a detailed appendix of tables, which aimed at a better presentation and understanding of the election data, in order to investigate the original working hypothesis.

Η παρούσα διατριβή επιχειρεί να διερευνήσει τη διαχρονική εξέλιξη της εκλογικής συμπεριφοράς της Αργολίδας την περίοδο 1974-2009, πως αποτυπώνεται το διαχρονικό φαινόμενο της επικράτησης της συντηρητικής παράταξης, η πορεία και η εξέλιξη του πολιτικού προσωπικού, κυρίως των δύο μεγάλων κομμάτων, και η πιθανή σύνδεσή τους τόσο με τη διοικητική και γεωγραφική διαίρεση του νομού σε επαρχίες όσο και με το βαθμό αστικότητας των περιοχών, τις πελατειακές σχέσεις και τα πελατειακά δίκτυα, πάντα σε συνδυασμό με την εκλογική παράδοση του νομού, όπου η Ν.Δ. αναδείχθηκε πρώτο κόμμα σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της υπό εξέταση περιόδου, ανεξάρτητα των αποτελεσμάτων στο σύνολο της επικράτειας των εκάστοτε βουλευτικών εκλογών, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι είναι ο ένας από τους τρεις νομούς που παρουσιάζουν αυτό το φαινόμενο, να αναδεικνύεται δηλαδή πρώτο κόμμα το ίδιο, όποιο και αν είναι αυτό, σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις της συγκεκριμένης περιόδου, ανεξάρτητα του αποτελέσματος στο σύνολο της χώρας.Η περίοδος 1974-2009 επιλέγεται από τη μεταπολιτευτική περίοδο για τους εξής λόγους:•Θεωρείται μία επαρκής χρονικά περίοδος για μελέτη στα πλαίσια μίας διδακτορικής διατριβής.•Οι εκλογές του 2009 σήμαναν το τέλος του δικομματισμού-δίπολου Ν.Δ.-ΠΑ.ΣΟ.Κ., που κυριάρχησε και σημάδεψε όλη τη μεταπολιτευτική περίοδο, και δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που μίλησαν για το τέλος της μεταπολίτευσης, μια και από την αμέσως επόμενη εκλογική αναμέτρηση, του Μαΐου του 2012, υπήρξε ριζοσπαστικοποίηση του εκλογικού σώματος, πολυκερματισμός του κομματικού συστήματος, αλλαγή του διακυβεύματος των εκλογών, με συνέπεια την αλλαγή του δίπολου από Ν.Δ.-ΠΑ.ΣΟ.Κ. σε Ν.Δ.-Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥ.ΡΙΖ.Α.), σε συνδυασμό με την εμφάνιση της οικονομικής κρίσης και των δυσάρεστων αποτελεσμάτων της για τους Έλληνες.•Η διαφορετική αρίθμηση των εκλογικών τμημάτων του νομού από εκλογή σε εκλογή, λόγω των αλλαγών στο χάρτη της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθιστά δύσκολη την αντιστοιχία των εκλογικών τμημάτων και συνεπώς και τη μελέτη και ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων στις μετέπειτα εκλογικές αναμετρήσεις.•Το πλεονέκτημα που δίνει η συγκεκριμένη περίοδος για τη μελέτη του πολιτικού προσωπικού τόσο για τη Ν.Δ., όσο και για το ΠΑ.ΣΟ.Κ., όπου χρειάζεται να γίνουν αναφορές και συγκρίσεις, μια και εμφανίζονται και τα δύο κόμματα με σταθερές εκπροσωπήσεις για μεγάλα χρονικά διαστήματα.•Είναι η περίοδος που οι έδρες του νομού κατανέμονται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων, ενώ από τις εκλογές του Μαΐου του 2012 ξεκίνησε η «τριχοτόμηση» της εκπροσώπησης του νομού. •Μέσα σε αυτή την περίοδο δίνεται η δυνατότητα να μελετηθεί η Ν.Δ. τόσο σε εκλογές που κερδίζει όσο και σε εκλογές που χάνει στο σύνολο της χώρας, ώστε να καταστεί δυνατή η σύγκριση και η εξαγωγή συμπερασμάτων σε σχέση με την Αργολίδα, που έχει μία διαφορετική εκλογική συμπεριφορά, εμφανίζοντας επίσης μία διαχρονική εκλογική σταθερότητα.Να διευκρινισθεί πως σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, οι ιστορικές-πολιτικές καταβολές ενός γεωγραφικού χώρου παίζουν σοβαρό ρόλο στη διαμόρφωση της εκλογικής συμπεριφοράς των κατοίκων του. Όταν γίνεται λοιπόν λόγος για την εκλογική παράδοση ενός νομού, αυτό συνδέεται κατά κύριο λόγο με τις δύο βασικές διαιρετικές τομές του 20ου αιώνα: τον Εθνικό Διχασμό και τον Εμφύλιο Πόλεμο και τη στάση που κράτησε η πλειοψηφία του εκλογικού σώματος στη συγκεκριμένη περιοχή σε αυτές τις δύο πολιτικές αντιπαραθέσεις. Σίγουρα κανείς εκ των προτέρων δε μπορεί να ισχυρισθεί πως οι δύο αυτές διαιρετικές τομές παγιώθηκαν και διαμόρφωσαν την εκλογική συμπεριφορά της συγκεκριμένης περιοχής στη μεταπολιτευτική περίοδο. Αντίθετα θα μπορούσε να ισχυρισθεί πως η συνεχής διαδικασία μετασχηματισμού των πολιτικών παρατάξεων, ιδιαίτερα στο εσωτερικό τους, οδήγησε στην υπέρβαση αυτών των διαιρέσεων και στον περιορισμό τους στο εσωτερικό κάθε πολιτικής οικογένειας. Παρ' όλα αυτά δε μπορεί να αποκλειστεί τελείως το ενδεχόμενο ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος μιας τοπικής κοινωνίας να ψήφιζε ή να ψηφίζει ακόμα και σήμερα, έστω και ως μη συνειδητή επιλογή, με βάση αυτά τα κριτήρια.Η σειρά που ακολουθήθηκε ξεκινά με την ανάλυση των θεωρητικών και μεθοδολογικών εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν. Ακολουθεί μία εκτενής ιστορική αναδρομή στην εκλογική διαδικασία και στην πολιτική εκπροσώπηση της Αργολίδας από τις Εθνοσυνελεύσεις μέχρι τη δικτατορία, που κρίθηκε απαραίτητη για να γίνει κατανοητή η εκλογική παράδοση, ως σημαντική παράμετρος της εκλογικής συμπεριφοράς του νομού, σε συνδυασμό με το εκάστοτε πολιτικό πλαίσιο. Περνώντας στην υπό εξέταση περίοδο, γίνεται μία αναλυτική παρουσίαση κάθε εκλογικής αναμέτρησης από το 1974 μέχρι και το 2009, με αναφορές στο γενικότερο πολιτικό πλαίσιο της εποχής. Στη συνέχεια ακολουθεί η παρουσίαση και ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων στην επικράτεια και στο νομό, με ιδιαίτερη αναφορά στα ποσοστά των δύο μεγάλων κομμάτων, στο άθροισμα του δικομματισμού, της αριστεράς όπου υπήρχαν αξιόλογα ευρήματα, αλλά και του ευρύτερου συντηρητικού χώρου, σε σχέση τόσο με την επικράτεια όσο και με τα προδικτατορικά αποτελέσματα του νομού, όπου αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Στο επίπεδο του πολιτικού προσωπικού παρουσιάζονται αναλυτικά οι συνδυασμοί της Ν.Δ. του ΠΑ.ΣΟ.Κ. και όποιοι υποψήφιοι από τα υπόλοιπα κόμματα άξιζε να αναφερθούν και τέλος γίνεται αναφορά σε διάφορα στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τη διοικητική και γεωγραφική κατανομή της επιρροής των δύο μεγάλων κομμάτων και των υποψηφίων τους στις επαρχίες και στις περιοχές με βάση το βαθμό αστικότητας. Στη συνέχεια ακολουθεί το κεφάλαιο με τα συγκριτικά στατιστικά στοιχεία και τους δείκτες μεταξύ των δεκατριών εκλογικών αναμετρήσεων, που βοήθησαν στην εξαγωγή πληρέστερων συμπερασμάτων, τα οποία παρουσιάζονται στο τελευταίο κεφάλαιο προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τους λόγους που διαμόρφωσαν την εκλογική συμπεριφορά και την εκλογική σταθερότητα της Αργολίδας. Ολόκληρη η διατριβή υποστηρίχθηκε από ένα αναλυτικό παράρτημα πινάκων, που είχε ως στόχο την καλύτερη παρουσίαση και κατανόηση των εκλογικών δεδομένων, προκειμένου να διερευνηθεί η αρχική υπόθεση εργασίας.