Ανοσολογικές μεταβολές σε ασθενείς με ρινική πολυποδίαση

Abstract

Background: Chronic rhinosinusitis (CRS) is a highly prevalent inflammatory disease of the nose and the paranasal sinuses. CRS can be presented with two basic phenotypes, CR with (CRSwNP) or without nasal polyps (CRSsNP). There are no reports in Greek population concerning the presence and potential role of T cells in the polyp tissue of CRSwNP patients. The objective of the present study was to evaluate the frequency of CD4+ and CD8+ T cells as well as the CD4+/CD8+ ratio in these patients and their relation to clinical characteristics. The second objective was to identify CD4+ and CD8+ T cells, CRTH2 and PAR2 as prognostic biomarkers in peripheral blood and polyp tissue of CRSwNP patients. Methods: Thirty-three adult patients with CRSwNP were recruited at the E.N.T Dpt of G.H Papanikolaou Thessaloniki, Greece. Tissue samples from nasal polyps were collected during functional endoscopic sinus surgery procedures. Endoscopic scores of each CRS patient (Hadley’s nasal endoscopy score), the preoperative Lund-Mackay CT scores and the 22-item Sinonasal Outcome Test (SNOT22) were recorded. Blood eosinophil and neutrophil counts also included in the analysis. The presence of CD4+ and CD8+ lymphocytes was evaluated in tissue sections by immunohistochemistry. In the second part of the study 20 CRSwNP patients and 10 control subjects were recruited. CD4+, CD3+ CD45+, CD8+, CD294 and PAR2 antibodies were measured by flow cytometry in peripheral blood and polyp tissue of the recruited subjects. All data were analyzed with SPSS (version 21.0) and p<0.05 was considered to indicate a statistically significant difference. Results: Twenty-one males and 12 females were included in the first analysis with mean age of 49.5 ± 14.5 and median (min-max) of 49 (17-71). LMS (p<0.001, r=0.961) and HES (p=0.001, r=0.54) were both positively correlated with SNOT 22. Hadley’s endoscopic score was also positive correlated with Lund-Mackay CT score (p<0.001, r=0.674). Absolute count and percentage of eosinophils were positively correlated with LMS (p=0.003, r=0.513, p=0.002 r=0.527 respectively) and HES (p<0.001, r=0.622, p=0.004 r=0.497 respectively). In CRSwNP patients with CD4+/CD8+ ratio > 3.5, CD8+ T cells were positively correlated with the absolute count and percentage of eosinophils (p=0.042 r=0.684, p=0.036 r=0.699 respectively). Ιn a subgroup analysis, CRSwNP patients with blood eosinophils >5%, LMS and SNOT 22 were negatively correlated to CD4+ cells (p=0.029 r=-0.654, p=0.043 r=-0.618, respectively). In the second part of this study, results by flow cytometry showed that eosinophil percentages, as well as CRTH2 and PAR2 percentages in polyp tissue to be statistically significant higher in CRSwNP patients when compared to the control group. Conclusions: In this study, we recognized the potential importance of nasal CD8+ T cells in the pathophysiology of CRSwNP patients characterized also by eosinophil infiltration. Furthermore, clinical characteristics of the patients were also positively correlated with the eosinophilic inflammation and the severity of the disease. Indeed, in the second part of this study, CRSwNP patients were found with eosinophilic inflammation as well as with increased percentages of CRTH2 and PAR2.

Εισαγωγή: Η χρόνια ρινοκολπίτιδα (ΧΡΚ) είναι μια εξαιρετικά διαδεδομένη φλεγμονώδης νόσος της ρινός και των παραρρίνιων κόλπων. Η ΧΡΚ μπορεί να παρουσιαστεί με δύο βασικούς φαινότυπους, ΧΡ με (CRSwNP) ή χωρίς ρινικούς πολύποδες (CRSsNP). Δεν υπάρχουν αναφορές στον ελληνικό πληθυσμό σχετικά με το ρόλο των Τ λεμφοκυττάρων σε ασθενείς με CRSwNP. Ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να αξιολογήσει τη συχνότητα των CD4 + και CD8 + Τ λεμφοκυττάρων καθώς και την αναλογία CD4 + / CD8 + σε αυτούς τους ασθενείς και τη σχέση τους με τα κλινικά χαρακτηριστικά. Ο δεύτερος στόχος ήταν ο προσδιορισμός των CD4 + και CD8 + Τ λεμφοκυττάρων, CRTH2 και PAR2 ως προγνωστικών βιοδεικτών σε περιφερικό αίμα και ιστό από πολύποδες ασθενών με CRSwNP. Υλικά και Μέθοδοι: Τριάντα τρεις ενήλικες ασθενείς με CRSwNP στρατολογήθηκαν στο Τμήμα Ω.Ρ.Λ. του Γ.Ν Παπανικολάου Θεσσαλονίκης. Δείγματα ιστών από ρινικούς πολύποδες συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια ενδοσκοπικών χειρουργικών επεμβάσεων παραρρίνιων κόλπων. Η αξονική τομογραφία και οι ενδοσκοπικές βαθμολογίες κάθε ασθενούς CRS, όπως οι βαθμολογίες ρινικής ενδοσκόπησης κατά Hadley, οι προεγχειρητικές βαθμολογίες CT κατά Lund-Mackay και η δοκιμασία Sinonasal Outcome 22 καταγράφηκαν επίσης στην ανάλυση. Η παρουσία των CD4 + και CD8 + λεμφοκυττάρων αξιολογήθηκε σε τομές ιστού με ανοσοϊστοχημεία. Το δεύτερο μέρος της μελέτης περιλαμβάνει 20 ασθενείς με CRSwNP και 10 άτομα ως ομάδα ελέγχου. Τα αντισώματα CD4 +, CD3 + CD45 +, CD8 +, CD294 και PAR2 μετρήθηκαν με κυτταρομετρία ροής σε περιφερικό αίμα και ιστό από πολύποδες των ασθενών. Όλα τα δεδομένα αναλύθηκαν με SPSS (έκδοση 21.0) και το ρ <0,05 θεωρήθηκε ότι δείχνει στατιστικά σημαντική διαφορά. Αποτελέσματα: Είκοσι ένα άνδρες και δώδεκα γυναίκες συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση με μέση ηλικία 49,5 ± 14,5 και διάμεση (min-max) 49 (17-71). Οι βαθμολογίες LMS (p <0,001, r = 0,961) και HES (p = 0,001, r = 0,54) και οι δύο συσχετίστηκαν θετικά με το SNOT 22. Η ενδοσκοπική βαθμολογία του Hadley συσχετίστηκε επίσης θετικά με τη βαθμολογία Lund-Mackay CT (p <0,001, r = 0,674 ). Ο απόλυτος αριθμός και το ποσοστό των ηωσινόφιλων συσχετίστηκαν θετικά με τις βαθμολογίες LMS (p = 0,003, r = 0,513, p = 0,002 r = 0,527 αντίστοιχα) και HES (p <0,001, r = 0,622, p = 0,004 r = 0,497 αντίστοιχα). Σε ασθενείς με CRSwNP με αναλογία CD4 + / CD8 +<0,3, τα CD8 + Τ λεμφοκύτταρα συσχετίστηκαν θετικά με τον απόλυτο αριθμό και το ποσοστό των ηωσινόφιλων (p = 0,042 r = 0,684, p = 0,036 r = 0,699 αντίστοιχα). Στους ασθενείς με ηωσινόφιλα αίματος> 5%, τα LMS και SNOT 22 είχαν αρνητική συσχέτιση με τα CD4 + κύτταρα (p = 0,029 r = -0,654, p = 0,043 r = -0,618, αντίστοιχα). Στο δεύτερο μέρος αυτής της μελέτης, τα αποτελέσματα από την κυτταρομετρία ροής έδειξαν ότι τα ποσοστά ηωσινόφιλων, καθώς και τα ποσοστά CRTH2 και PAR2 στον ιστό πολυπόδων ήταν στατιστικά σημαντικά υψηλότερα σε ασθενείς με CRSwNP σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Συμπεράσματα: Σε αυτή τη μελέτη, αναγνωρίσαμε την πιθανή σημασία των ρινικών CD8 + T λεμφοκυττάρων CD8 + T στην παθοφυσιολογία των ασθενών με CRSwNP που χαρακτηρίζονται επίσης από διήθηση ηωσινόφιλων. Επιπλέον, τα κλινικά χαρακτηριστικά των ασθενών συσχετίστηκαν επίσης θετικά με την ηωσινοφιλική φλεγμονή και τη σοβαρότητα της νόσου. Πράγματι, στο δεύτερο μέρος αυτής της μελέτης, οι ασθενείς με CRSwNP βρέθηκαν με ηωσινοφιλική φλεγμονή καθώς και με αυξημένα ποσοστά CRTH2 και PAR2.