The formal expression of grammatical gender in a modern greek dialect affected by italo-romance

Abstract

This doctoral thesis examines phenomena of gender assignment, emphasizing language contact and noun borrowing at the interface between Greek and Italo-Romance (Venetian and Italian) on the Ionian Islands. It sets out to document, record and examine an Italo-Romance-influenced dialect of Modern Greek, Heptanesian Greek, which is the dialect of the Ionian Islands. The thesis aims to offer the first systematic investigation of the integration of Italo-Romance features into the Heptanesian noun morphology. Fistly, in endeavoring to profile the Heptanesian dialect synchronically, the present research investigates the strategies, mechanisms and principles regulating loan-noun integration and gender assignment in Heptanesian, with a view to revealing the degree of their integration into the morphological inflectional patterns of the language and the extent to which they transfer characteristics of their origin. Exploring language change that has occurred in the dialect’s noun morphology, this research intends to point to the impact of language contact on the shaping of the language and principal tendencies of the system under consideration. The thesis follows a synchronic-diachronic trajectory in a bid to evaluate contact-induced change in juxtaposition to intralinguistic developments. It is argued that the structural properties and the speakers’ knowledge of the noun-construction scheme of the recipient language underlie the direction and nature of change. In scrutinizing both native and borrowed linguistic material from a language-internal standpoint, the study shows that grammatical gender acts as an instrument for disclosing extant tendencies and endogenous forces of the dialect. It is claimed that the spread of neuter observed in Heptanesian on a synchronic and a diachronic level showcases the tendency of the system to the canonical representation of grammatical gender. The quantitative analysis of the diachronic data underscores the need for an unending analysis that reveals the evolutionary stages intrinsic to change. Finally, the analysis of the data yields the insight that synchronic data as well as data drawn from different historical points can provide explanations leading to assumptions and predictions about the motivations behind borrowing, gender assignment and, more importantly, the system itself and its endosystemic drives.

Σε αυτή τη διδακτορική διατριβή, μελετώ πρωτίστως το γένος, εστιάζοντας σε φαινόμενα γλωσσικής επαφής και δανεισμού ουσιαστικών στο επίπεδο διεπαφής της ελληνικής με την ιταλορομανική (βενετσιάνικη και ιταλική) στα Ιόνια νησιά. Η παρούσα διατριβή στοχεύει να καταγράψει και να εξετάσει μια διάλεκτο της νεοελληνικής που έχει υπάρξει σε καθεστώς ιταλογενούς επαφής, την επτανησιακή, η οποία είναι η διάλεκτος των Ιονίων Νήσων. Εξετάζω τις στρατηγικές, τους μηχανισμούς και τις αρχές που διέπουν την ενσωμάτωση των δάνειων ουσιαστικών και την ανάθεση των γραμματικού γένους στην επτανησιακή, με σκοπό να αποκαλύψω το βαθμό ενσωμάτωσής τους στο μορφολογικό μοτίβο της ονοματικής κλίσης. Σκοπός της διατριβής είναι η παρουσίαση μίας συστηματικής διερεύνησης της ενσωμάτωσης ιταλορομανικών στοιχείων στη μορφολογία των ουσιαστικών της επτανησιακής. Εξερευνώντας τη γλωσσική μεταβολή που παρουσιάστηκε στη μορφολογία των ουσιαστικών της διαλέκτου, αυτή η μελέτη επιχειρεί να τονίσει την επίδραση της γλωσσικής επαφής στη διαμόρφωση της γλώσσας στόχου και των κυρίαρχων τάσεων του υπό εξέταση συστήματος. Η διατριβή ακολουθεί μια συγχρονική-διαχρονική τροχιά σε μια προσπάθεια να αξιολογηθεί η επαγόμενη από επαφή αλλαγή, αντιπαραβάλλοντάς την με ενδογλωσσικές αλλαγές που εντοπίζονται στη διάλεκτο. Υποστηρίζεται ότι οι δομικές ιδιότητες και οι κανόνες σχηματισμού ουσιαστικών της γλώσσας αποδέκτριας καθορίζουν την κατεύθυνση και το είδος της αλλαγής στην προσαρμογή των δάνειων ουσιαστικών. Εξετάζοντας τόσο το γηγενές όσο και το δανεισμένο γλωσσικό υλικό από μία ενδογλωσσική σκοπιά, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι το γραμματικό γένος λειτουργεί ως εργαλείο το οποίο μπορεί να φέρει στην επιφάνεια τις υφιστάμενες ενδογενείς τάσεις του συστήματος. Υποστηρίζεται ότι η εξάπλωση του ουδέτερου γένους που παρατηρείται στην επτανησιακή τόσο σε συγχρονικό όσο και σε διαχρονικό επίπεδο αποκαλύπτει την τάση του συστήματος για ‘κανονική αναπαράσταση’ (canonicity, see Corbett, 2015, 2016) του γραμματικού γένους. Τέλος, η ανάλυση φανερώνει ότι η αποδελτίωση και μελέτη όχι μόνο συγχρονικών αλλά και διαχρονικών δεδομένων μπορεί να οδηγήσει σε παραδοχές και προβλέψεις σχετικά με το τί πυροδοτεί τη διαδικασία του δανεισμού, την ανάθεση γραμματικού γένους και πρωτίστως σχετικά με το ίδιο το σύστημα και τις ενδογενείς τάσεις του.