Περιεγχειρητική εκτίμηση δεικτών θρέψης ασθενών με καρκίνο ανώτερου πεπτικού

Abstract

Gastrointestinal cancer patients frequently suffer from disease-related malnutrition and functional decline. Given than the gold standard of nutritional assessment has yet to be determined, we conducted a prospective study in order to investigate the association between traditional methods of nutritional assessment, functional assessment and muscle mass measurement in oesophago-gastric and hepatopancreatobiliary cancer patients prior to surgery. Moreover, we investigated the association between patients’ nutritional status, quality of life and postoperative morbidity. Patients’ nutritional status was re-evaluated six months postoperatively. Materials and Methods: The study sample consisted of 212 patients with oesophageal (n=13), gastro-oesophageal junction (n=79), pancreatic (n=57) and liver (n=26) cancer who were admitted for surgery in the First Department of Surgery, Laikon General Hospital, Athens, Greece between September 2015 and June 2019. The assessment of malnutrition was based on the PG-SGA questionnaire (Patient Generated Subjective Global Assessment), while nutritional risk screening was based on the GNRI (Geriatric Nutrition Risk Index). The assessment of muscle mass was based on preoperative Skeletal Muscle Mass Index (SMI) values. Muscle strength and physical performance were evaluated by handgrip strength and patients’ gait speed respectively. The evaluation of patients’ quality of life was based on the European Organization for Research and Treatment of Cancer core quality of life (EORTC QLQ-C30) version 3.0. Finally, postoperative complications were graded according to Clavien-Dindo classification. Results: Malnutrition was observed in 36.3% of our study patients, while 34% of patients were at risk of malnutrition, according to the PG-SGA. Moreover, the prevalence of preoperative sarcopenia was 54.2%. SMI was significantly associated with patients’ clinical, anthropometric and functional parameters. Well-nourished patients exhibited higher scores on EORTC QLQ-C30, except for Emotional Functioning, compared with moderately and severely malnourished patients. Sarcopenic patients reported lower levels of Global Health (59.94 ± 19.21 vs 65.68 ± 20.08, p=0.050) and Physical Functioning (77.63 ± 23.08 vs 86.58 ± 15.26, p=0,003) and higher levels of Fatigue (35.80 ± 25.19 vs 25.73 ± 22.31, p=0.008), compared with their non-sarcopenic counterparts. Furthermore, GNRI (OR: 7.47, 95% CI: 1.06-52.86, p=0.044) and sarcopenia (OR: 5.68, 95% CI: 1.02-31.73, p=0.048) were independent prognostic factors for overall complications and anastomotic leakage respectively. In addition, handgrip strength (OR: 9.39, 95% CI: 1.91-46.12, p<0.001), and gait speed (OR: 3.41, 95% CI: 1.19-9.76, p=0.022) were identified as significant prognostic factors for the development of major complications. Finally, according to the follow-up of patients, significant changes were observed in all of the anthropometric and functional parameters assessed, whereas a significant increase was observed in sarcopenia rates (66.7%). Significant changes were also observed in patients’ quality of life. Physical Functioning, Social Functioning, pain, diarrhea and Financial Difficulties showed significant deterioration during the follow-up period. Conclusions: A great percentage of gastrointestinal cancer patients was affected by low muscle mass levels, while a notable proportion of our study sample was malnourished. Furthermore, low muscle mass was associated with more compromised nutritional and functional status. Our results support the use of skeletal muscle mass assessment as an objective method of nutritional assessment in gastrointestinal cancer patients, in order to detect patients that are at higher risk for developing postoperative complications.

Η δυσθρεψία συνιστά συχνό φαινόμενο στους ασθενείς με καρκίνους γαστρεντερικού συστήματος. Πολλές μέθοδοι έχουν χρησιμοποιηθεί για την προεγχειρητική αξιολόγηση των ασθενών, χωρίς καμία ωστόσο να θεωρείται επαρκής. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η σύγκριση των κλασσικών μεθόδων διατροφικής αξιολόγησης με τα αποτελέσματα των αξονικών τομογραφιών άνω κοιλίας σε ασθενείς με καρκίνο οισοφάγου, στομάχου, ήπατος και παγκρέατος. Επιπλέον, διερευνήθηκε η συσχέτιση της κατάστασης θρέψης με την ποιότητα ζωής των ασθενών και με τη μετεγχειρητική νοσηρότητα. Τέλος, επαναξιολογήθηκε η κατάσταση θρέψης των ασθενών με καρκίνο ανώτερου πεπτικού στους έξι μήνες μετεγχειρητικά. Μεθοδολογία: Το υλικό της μελέτης αποτελείται από 212 ασθενείς με καρκίνο οισοφάγου (n=13), καρδιοοισοφαγικής συμβολής (n=79), στομάχου (n=37), παγκρέατος (n=57) και ήπατος (n=26), οι οποίοι προσήλθαν για χειρουργική επέμβαση στην Α’ Χειρουργική Κλινική στο Λαϊκό Νοσοκομείο, από το Σεπτέμβριο του 2015 έως και τον Ιούνιο του 2019. Η αξιολόγηση της δυσθρεψίας έγινε βάσει του ερωτηματολογίου PG-SGA (Patient Generated Subjective Global Assessment), ενώ η ανίχνευση διατροφικού κινδύνου βασίσθηκε στον δείκτη GNRI (Geriatric Nutrition Risk Index). Η μυϊκή μάζα υπολογίσθηκε μέσω του Skeletal Muscle Index (SMI) βάσει της ανάλυσης εικόνων αξονικών τομογραφιών άνω κοιλίας, ενώ η δύναμη λαβής και η ταχύτητα βάδισης χρησιμοποιήθηκαν ως δείκτες της λειτουργικότητας των ασθενών. Η αξιολόγηση της ποιότητας ζωής έγινε μέσω του ερωτηματολογίου EORTC QLQ-C30. Τέλος, η καταγραφή των μετεγχειρητικών επιπλοκών έγινε βάσει της ταξινόμησης κατά Clavien-Dindo. Αποτελέσματα: Το 29,7% των ασθενών είχε καλή προεγχειρητική κατάσταση θρέψης, ενώ το 34% και 36,3% βρισκόταν σε κίνδυνο υποσιτισμού ή ήταν υποσιτισμένο αντιστοίχως, σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο PG-SGA. Επιπλέον, το 15,6% των ασθενών είχε χαμηλή σωματική απόδοση και το 15,6% των ασθενών είχε χαμηλή μυϊκή ισχύ προεγχειρητικά, ενώ το 54,2% των ασθενών της μελέτης ήταν σαρκοπενικοί. Ο δείκτης SMI συσχετίσθηκε με τις κλινικές, ανθρωπομετρικές και λειτουργικές παραμέτρους των ασθενών, ενώ οι καλά σιτισμένοι ασθενείς παρουσίασαν υψηλότερες τιμές σε όλες τις παραμέτρους της ποιότητας ζωής, εκτός από τη Συναισθηματική Λειτουργικότητα, συγκριτικά με τους μετρίως και τους σοβαρά υποσιτισμένους ασθενείς. Ακόμη, οι σαρκοπενικοί ασθενείς παρουσίασαν μειωμένα επίπεδα Συνολικής Κατάστασης Υγείας (59,94 ± 19,21 vs 65,68 ± 20,08, p=0,050) και Σωματικής Λειτουργικότητας (77,63 ± 23,08 vs 86,58 ± 15,26, p=0,003) και αυξημένα επίπεδα κόπωσης (35,80 ± 25,19 vs 25,73 ± 22,31, p=0,008), συγκριτικά με τους μη σαρκοπενικούς ασθενείς. Επιπλέον, ο δείκτης GNRI (OR: 7,47, 95% CI:1,06-52,86, p=0,044) και η σαρκοπενία (OR: 5,68, 95% CI: 1,02-31,73, p=0,048) ήταν ανεξάρτητοι προγνωστικοί παράγοντες για την εμφάνιση μετεγχειρητικών επιπλοκών και την ανάπτυξη αναστομωτικής διαφυγής αντιστοίχως. Επιπροσθέτως, η δύναμη λαβής του επικρατούντος χεριού (OR: 9,39, 95% CI: 1,91-46,12, p<0,001), καθώς και η ταχύτητα βάδισης (OR: 3,41, 95% CI: 1,19-9,76, p=0,022) αναδείχθηκαν ως σημαντικοί παράγοντες εμφάνισης μείζονων επιπλοκών. Τέλος, σύμφωνα με την επαναξιολόγηση των ασθενών, σημαντικές μεταβολές σημειώθηκαν σε όλες τις ανθρωπομετρικές και λειτουργικές παραμέτρους, ενώ παρατηρήθηκε αύξηση του ποσοστού της σαρκοπενίας (66,7%) στους 6 μήνες μετεγχειρητικά. Μεταβολές σημειώθηκαν και στην ποιότητα ζωής των ασθενών, με τη Σωματική Λειτουργικότητα, την Κοινωνική Λειτουργικότητα, τον πόνο, τη διάρροια και τις οικονομικές δυσκολίες να εμφανίζουν σημαντική μείωση στο σύνολο των ασθενών. Συμπεράσματα: Οι ασθενείς με καρκίνους γαστρεντερικού συστήματος εμφανίζουν υψηλά ποσοστά δυσθρεψίας και σαρκοπενίας προεγχειρητικά. Η σαρκοπενία και οι λειτουργικές παράμετροι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέθοδοι αξιολόγησης της θρέψης, για την ανίχνευση των ασθενών που βρίσκονται σε κίνδυνο μετεγχειρητικής νοσηρότητας. Η έγκαιρη ανίχνευση των ασθενών που χρήζουν διατροφικής παρέμβασης μπορεί να βελτιώσει όχι μόνο τη μετεγχειρητική τους έκβαση, αλλά και την ποιότητα ζωής τους.