Ο ρόλος της απολιποπρωτεΐνης J στην επαναστένωση των αγγείων μετά από καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή και επεμβάσεις αποκατάστασης της περιφερικής αρτηριακής νόσου

Abstract

Carotid Endarterectomy (CEA) is an effective surgical option for stroke prophylaxis. Percutaneous Transluminal Angioplasty (PTA) or open surgical procedures for peripheral arterial disease aim in reducing the symptoms of the patient and improve the quality of life. Restenosis after these procedures can lead to re-intervention and adverse events, but the factors predicting restenosis are poorly understood. Apolipoprotein J (ApoJ) is considered to be a novel predictive factor of vascular restenosis and is associated with a large number of processes related to atherosclerosis and cell-cycle phases.Aim: The aim of this study was to elucidate the predictive value of Apo J in restenosis after carotid endarterectomy or interventions for peripheral arterial disease.Experimental design: Prospective, randomized, controlled, interventional study.Setting: First Department of Surgery, Laiko General Hospital of Athens, National & Kapodistrian University of Athens & Laboratory of Experimental Surgery and Surgical Research “N.S. Christeas”, National & Kapodistrian University of Athens Methods: Serum ApoJ levels of 44 non-atheromatic patients was collected and used as control. Two groups of vascular patients were recruited consisting of 56 patients each. The first group underwent carotid endarterectomy for asymptomatic carotid disease. The second group underwent various interventions for PAD classified as Rutherford class 4 or above. All patients had a blood sample drawn preoperartively, at 1st postoperative day, at first, sixth and twelfth postoperative month. The study groups were further subdivided to restenosis and non-restenosis subgroups and their samples were analyzed further. Serum concentration were analyzed for ApoJ levels using ELISA. Results: In the VG-Carotid, the low preoperative concentration and the continuously higher postoperative concentration of ApoJ could be linked to carotid restenosis. High preoperative ApoJ levels do not prognose a future carotid restenosis. ApoJ could be a significant and independent prognostic biomarker for carotid restenosis at 6 and 12 postoperative months. High absolute concentrations at any time-point and a continuously increasing postoperative ApoJ concentration are prognostic biomarkers for peripheral artery restenosis after open or endovascular procedures.

Η καρωτιδική ενδαρτηρεκτομή συνιστά αποτελεσματική χειρουργική επιλογή για την προφύλαξη από αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Η διαδερμική ενδαγγειακή αγγειοπλαστική ή η ανοιχτή αποκατάσταση για την περιφερική αρτηριακή νόσο στοχεύει στη μείωση των συμπτωμάτων του ασθενούς και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Η επαναστένωση μετά από αυτές τις επεμβάσεις μπορεί να οδηγήσει σε επανεπέμβαση και επιπλοκές, αλλά οι παράγοντες που μπορεί να προβλέψουν την επαναστένωση είναι δύσκολα κατανοητοί. Η αpolipoprotein J θεωρείται ένας καινούριος προγνωστικός παράγοντας της αγγειακής επαναστένωσης και σχετίζεται με μεγάλο αριθμό διαδικασιών αναφορικά με την αθηροσκλήρωση και φάσεων του κυτταρικού κύκλου.Σκοπός: Σκοπός της μελέτης είναι να διαφωτίσει τον προγνωστικό ρόλο της συγκέντρωσης της Apolipoprotein J (ApoJ) για την επαναστένωση μετά από ενδαρτηρεκτομή της καρωτίδας ή θεραπευτική παρέμβαση σε ασθενείς με περιφερική αγγειακή νόσο. Πειραματικός σχεδιασμός: Προοπτική, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη κλινική μελέτη παρέμβασης. Τοποθεσία: Α’ Χειρουργική Κλινική ΕΚΠΑ, ΓΝΑ Λαϊκό & Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής & Χειρουργικής Ερεύνης «Ν.Σ. Χρηστέας» της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Μέθοδος: Συνελλέγησαν δείγματα ορού από 44 μη αθηρωματικούς ασθενείς και μετρήθηκε η συγκέντρωση ApoJ στον ορό τους για να χρησιμεύσει ως ομάδα ελέγχου (ΟΕ). Συστάθησαν δύο ομάδες ασθενών με 56 άτομα έκαστη. Η πρώτη ομάδα (ΟΜ-ΚΝ) υπεβλήθη σε ενδαρτηρεκτομή λόγω ασυμπτωματικής καρωτιδικής νόσου. Η δεύτερη ομάδα (ΟΜ-ΠΑΝ) υπεβλήθη σε διάφορες μεθόδους επαναιμάτωσης λόγω περιφερική αγγειακής νόσου κλάση 4 (ή υψηλότερης) κατά Rutherford. Από όλους τους ασθενείς ελήφθησαν δείγματα ορού προεγχειρητικά, την 1η ημέρα, τον πρώτο, έκτο και δωδέκατο μήνα. Οι δύο ομάδες μελέτης χωρίστηκαν περαιτέρω σε ομάδες με επαναστένωση και χωρίς επαναστένωση και τα δεδομένα τους αναλύθηκαμ περαιτέρω. Οι μετρήσεις των συγκεντρώσεων ApoJ στα δείγματα ορών έγιναν με την χρήση της μεθόδου ELISA.Αποτελέσματα: Η χαμηλή προεγχειρητική συγκέντρωση της ApoJ και η σταθερά υψηλότερη μετεγχειρητική συγκέντρωση της από τον πρώτο μήνα και έπειτα θα μπορούσε να συνδέεται με την εμφάνιση επαναστένωσης της έσω καρωτίδας. Η υψηλή προεγχειρητική συγκέντρωση δεν αποτελεί ένδειξη μελλοντικής επαναστένωσης της καρωτίδας. Η ApoJ δυνητικά είναι σημαντικός και ανεξάρτητος προγνωστικός βιοδείκτης για την εμφάνιση επαναστένωσης μετά από ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας στους έξι και δώδεκα μήνες. Η υψηλή απόλυτη τιμή σε κάθε χρονική στιγμή και η αυξητική μετεγχειρητική τάση της ApoJ είναι προγνωστικός δείκτης επαναστένωσης περιφερικών αγγείων μετά από χειρουργική ή ενδαγγειακή παρέμβαση.