Μελέτη των επιδημιολογικών κλινικών και εργαστηριακών δεδομένων στη νεανική ιδιοπαθή αρθρίτιδα με τη χρήση σύγχρονων μεθόδων κατάταξης και εκτίμησης της νόσου

Abstract

Our aim was to study the course and outcome of JIA in a cohort of patients who had been all diagnosed and followed-up at the same referral center, exclusively in the biologic era, since their diagnosis. We used cοntemporary and standardized quantitative tools to assess the disease status throughout the study and identify prognostic factors regarding the disease progression from the oligoarticular onset type to polyarticular course and the need for early introduction of biologic therapy. This is a study of 120 JIA patients, with a 4-year-minimum prospective follow-up (median duration 8.04 years), who were seen between January 2001 and December 2014 as outpatients at our Referral Center. The median percentage (%) of cumulative time with active disease over the total follow-up period (29.45%) was significantly higher in patients with polyarticular course (p=0.006), in patients aged ≤ 6 years at the disease onset (p=0.018), in JIA patients with uveitis (p<0.0001), as well as in patients who had required treatment with biologic agents (p<0.0001). The median JADAS71 score at the disease onset and before initiation of any medication (initial JADAS71 score) was significantly higher than the median JADAS71 score at the last examination (p<0.001). Moreover, it was found that a high initial JADAS71 score (>9) in the oligoarthritis group was indicative of progression to the extended oligoarticular subtype. Additional predictors of progression to the extended oligoarticular subtype were: involvement of upper limb, hip and ankle within the first 6 months following diagnosis of JIA, as well as, median percentage (%) of cumulative time with clinical active disease >35% within the first year of follow up. Patients with at least one time-period of clinical inactive disease within the first 12 months since the disease onset (85.7%) had a significantly lower median percentage (%) of cumulative time with active disease during the overall follow-up, compared to those who had their first time-period of clinical inactive disease after the first 12 months of follow-up (p<0.001). During the study period, “clinical remission off medication” was achieved in 37.5% of all patients until the end of the study. At the end of the study, articular and extra articular (ocular) cumulative damage was found in 5% and 7.5% of all patients, respectively. Physical functional ability was reported as normal or mildly restricted in 93.3% and as moderately restricted in 6.7% of all patients. In conclusion, our findings emerged from a homogenous study population concerning ethnicity and geographic origin (northern Greece) who had been followed up at the same tertiary center by using validated contemporary assessment tools, had received the same specialized care, and all of them had availability to the same therapeutic options. Consequently, our findings are representative of JIA course and outcome under current conditions of the “disease status” evaluation and management. Taken together, these findings suggest, that management of JIA patients in a tertiary pediatric rheumatology center, in combination with implementation of guidelines endorsed by international rheumatology societies consists a fundamental prerequisite for achieving the optimal disease outcome.

Σκοπός της μελέτης ήταν: 1. Η αποτίμηση της πορείας και έκβασης της Νεανικής Ιδιοπαθούς Αρθρίτιδας (ΝΙΑ) σε Έλληνες ασθενείς, που είχαν μακροχρόνια και τακτική παρακολούθηση, με τη χρήση σύγχρονων «εργαλείων εκτίμησης» και τις ίδιες δυνατότητες θεραπευτικών επιλογών. 2. Η εντόπιση πιθανών προγνωστικών δεικτών της εξέλιξης της ολιγοαρθρικού τύπου έναρξης νόσου, ώστε να χρησιμοποιούνται, μεταξύ άλλων, στην απόφαση για έγκαιρη έναρξη βιολογικής θεραπείας. Μελετήθηκαν συστηματικά 120 ασθενείς με ΝΙΑ, που παρακολουθούνταν στο κέντρο μας κατά τη χρονική περίοδο 2001-2014 και είχαν τουλάχιστον 4 έτη προοπτικής παρακολούθησης (διάμεση διάρκεια παρακολούθησης 8.04 έτη). Η διάμεση τιμή του ποσοστού «κλινικά ενεργού νόσου» (ΚΕΝ) επί της συνολικής διάρκειας παρακολούθησης για το σύνολο των ασθενών ήταν 29.45% και βρέθηκε σημαντικά μεγαλύτερη στους ασθενείς με: πολυαρθρική πορεία (p=0.006), πρώιμη ηλικία διάγνωσης ≤6 έτη (p=0.018), παρουσία ιριδοκυκλίτιδας (p<0.0001) και ανάγκη χορήγησης βιολογικών παραγόντων (p<0.0001). Οι διάμεσες τιμές του αρχικού και τελικού JADAS71score, διέφεραν σημαντικά (p<0.001). Από τους ασθενείς με ολιγοαρθρικό τύπο έναρξης της νόσου, το 39.1% μετέπεσε σε επεκταθείσα ολιγοαρθρική μορφή (πολυαρθρική πορεία), με διάμεση τιμή του χρόνου μετάπτωσης τους 31 μήνες. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι αρχικό υψηλό JADAS71score (>9) σε αυτούς τους ασθενείς ήταν ενδεικτικό εξέλιξης προς πολυαρθρική πορεία. Επιπλέον προγνωστικοί παράγοντες για εξέλιξη σε πολυαρθρική πορεία ήταν: προσβολή αρθρώσεων άνω άκρου, ισχίου και ποδοκνημικής εντός των πρώτων 6 μηνών από τη διάγνωση, καθώς και ποσοστό ΚΕΝ > 35% κατά τον 1ο χρόνο παρακολούθησης. Τουλάχιστον μία φάση «κλινικά ανενεργού νόσου» (ΚΑΝ) κατά τους πρώτους 12 μήνες παρακολούθησης διαπιστώθηκε στο 85.7% των ασθενών, με τους ασθενείς αυτούς να έχουν χαμηλότερη διάμεση τιμή ποσοστού ΚΕΝ στο σύνολο της παρακολούθησής τους, σε σύγκριση με αυτούς που εμφάνισαν ΚΑΝ μετά τους πρώτους 12 μήνες (p<0.001). «Κλινική ύφεση υπό θεραπεία», πέτυχε κατά τη διάρκεια της μελέτης, έστω και μία φορά, 94.9% των ασθενών, ενώ «κλινική ύφεση εκτός θεραπείας» πέτυχε, κατά τη διάρκεια της μελέτης, έστω και μία φορά 37.5%, των ασθενών. Στο τέλος της μελέτης, αρθρική και εξωαρθρική (οφθαλμική) αθροιστική βλάβη βρέθηκε μόνο σε 5% και 7.5% των ασθενών αντίστοιχα. Η φυσική λειτουργική ικανότητα ήταν φυσιολογική ή ήπια περιορισμένη σε 93.3% των ασθενών και μέτρια περιορισμένη μόνο σε 6.7% αυτών. Στο σύνολο των ασθενών αυτής της μελέτης διαπιστώθηκε σημαντική ελάττωση του επιπέδου δραστηριότητας της ΝΙΑ και σημαντική βελτίωση της ποιότητας ζωής μεταξύ του πρώτου και του τελευταίου στιγμιότυπου παρακολούθησης, καθώς και χαμηλά ποσοστά υπολειμματικής αρθρικής και εξωαρθρικής βλάβης. Επιπλέον, το αρχικό επίπεδο δραστηριότητας της νόσου του κάθε ασθενή ήταν ενδεικτικό για την πορεία και έκβαση της νόσου. Τα παραπάνω ευρήματα, σε ένα ομοιογενές υλικό ως προς την προέλευση, τις συνθήκες περίθαλψης και τις θεραπευτικές δυνατότητες, είναι αντιπροσωπευτικά της πορείας και έκβασης της ΝΙΑ στην εποχή των βιολογικών παραγόντων, υπό σύγχρονες συνθήκες αντικειμενικής εκτίμησης και αντιμετώπισης της νόσου.