Ναύπακτος: τοπογραφική εξέλιξη του άστεως και της χώρας από την προϊστορική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα

Abstract

The study presents the topographical evolution of Naupaktos and its country in a chronological range of almost 3000 years, mainly based on the results of rescue excavations, which for the most part are presented for the first time in a systematic manner. The chronological range of the dissertation concerns the entire course of the ancient settlement, from the first stages of human habitation in the city to the late Roman and early Byzantine times.Naupaktos is one of the few towns in the area of Aitolia and Akarnania that offers rich excavational data not only from the city itself, but also from the surrounding countryside. The available evidence help us follow its historical and cultural continuity from prehistoric times to late antiquity, from the first dispersed settlements to the city of historical times.

Στο πλαίσιο της μελέτης παρουσιάζεται η τοπογραφική εξέλιξη της Ναυπάκτου και της χώρας της σε ένα ευρύτατο χρονολογικό φάσμα σχεδόν 3.000 χρόνων, βασιζόμενη κυρίως σε αποτελέσματα σωστικών αρχαιολογικών ερευνών, που, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, παρουσιάζονται διεξοδικά για πρώτη φορά και με συστηματικό τρόπο. Το χρονολογικό εύρος της διατριβής αφορά σε όλη την πορεία του αρχαίου οικισμού, από τα πρώτα στάδια ανθρώπινης κατοίκησης στο χώρο της πόλης έως τους ύστερους ρωμαϊκούς και πρωτοβυζαντινούς χρόνους. Η Ναύπακτος είναι από τις ελάχιστες πόλεις της περιοχής της Αιτωλοακαρνανίας από την οποία σήμερα μας προσφέρονται πλούσια ανασκαφικά δεδομένα όχι μόνο από το άστυ, αλλά και από την ύπαιθρο χώρα που ανήκε σε αυτή. Τα ευρήματα που έχουμε στη διάθεσή μας έως σήμερα, οικιστικά και ταφικά, βοηθούν να παρακολουθήσουμε ήδη αρκετά καλά την ιστορική και πολιτιστική συνέχειά της από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα, από την κατά γένη οργάνωση στην εξέλιξη σε μία οργανωμένη πλέον πόλη. Παράλληλα μέσα από τα αρχαιολογικά δεδομένα παρακολουθείται αρκετά καλά ο μετασχηματισμός των αρχικών μικρών διάσπαρτων οικισμών στο χώρο της πόλης προς το άστυ των ιστορικών χρόνων και η μετάβαση από τη φυλετική, στην πολιτική και αστική οργάνωση. Τα δεδομένα αυτά συντίθεται αυτά ανά χρονική περίοδο μέσα σε ένα σαφές γεωγραφικό και ιστορικό πλαίσιο. Αντίθετα αρκετά μικρότερη είναι η συμβολή των τοπογραφικών πηγών, αρχαίων και νεότερων, οι οποίες παρουσιάζονται επίσης στη μελέτη.