Διερεύνηση του πολυμορφισμού του γονιδίου του αναστολέα του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου-1 και των επιπέδων του στον ορό, σε παιδιά και εφήβους με αυξημένο δείκτη μάζας σώματος

Abstract

Introduction. PAI-1 is the main inhibitor of plasminogen activators and thus of fibrinolysis. Increased PAI-1 plasma levels are found in various conditions, like obesity, dyslipidaemia, insulin resistance (IR), cardiovascular disease (CVD) and cancer. PAI-1 has been associated with increased atherothrombosis in those conditions. Studies have shown a correlation between plasma PAI-1 levels and the polymorphism 4G/5G 4G(rs1799762) of the promoter of the PAI-1 gene.Aim. The aim of the study was to investigate the correlation between polymorphism 4G/5G(rs1799762) and plasma PAI-1 levels in overweight/obese children and adolescents and compare them with controls of normal body mass index (BMI).Subjects and methods. 99 obese/overweight children/adolescents (mean age 9.9 (± 2.8 years) and 93 healthy controls (mean age 10 ± 2.1 years) were included in the study. Anthropometric studies were performed, serum PAI-1 levels and fasting biochemical indices (TC, HDL-C, LDL-C, Tg, Apo(A), Apo(B), Lp(a), glucose(FBG), insulin(FI), SGOT (AST), SGPT (ALT), γGT, uric acid, hsCRP), were measured. Genotypes 4G/4G, 4G/5G and 5G/5G of the 4G/5G polymorphism were studied from the isolation of DNA from whole blood with RT-PCR and High Resolution Method (HRM). Statistical analysis was performed with IBM Statistics SPSS 20.0, statistical significance was set for p<0.05.Results. The mean values of TC, Tg, Apo(B), FI, HOMA-IR, SGPT (ALT), γ-GT, uric acid, hsCRP, plasma PAI-1 levels, were found statistically significantly higher in the overweight/obese group when compared to the corresponding values of the control group, HDL-C and Apo(A) were significantly lower. No statistically significant difference was observed for variables LDL-C, Lp(a), FBG, SGOT (AST). A tendency was shown for Lp(a) to be increased in the overweight/obese children and adolescents compared to the controls. Mean plasma PAI-1 levels in the prepubertal overweight/obese group were statistically significantly higher compared to the prepubertal control group. Only for the 4G/4G and 5G/5G genotypes statistically, a significant difference was observed between overweight/obese and controls. 4G/4G genotype was found in a higher percentage in the overweight/obese, 5G/5G in the controls. No statistically significant difference was found for the 4G/5G genotype. Plasma PAI-1 mean value was statistically significantly higher only in the overweight/obese 4G/4G and 5G/5G group compared to the controls corresponding ones, no statistically significant difference was observed between 4G/4G and 5G/5G overweight/obese and between 4G/4G και 5G/5G controls. Conclusion. Overweight/obese children/adolescents had elevated plasma PAI-1 levels and significantly commoner 4G/4G genotype compared to controls where the 5G/5G genotype was commoner. No difference was found for the 4G/5G genotype between the two groups. The 4G allele maybe is a significant risk factor for the development of CVD in adulthood. However, more studies are required to draw a final conclusion.

Εισαγωγή. Ο ΡΑΙ-1 είναι ο κύριος αναστολέας των ενεργοποιητών του πλασμινογόνου και της ινωδόλυσης. Αυξημένα επίπεδα PAI-1 πλάσματος βρίσκονται σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις όπως στην παχυσαρκία, δυσλιπιδαιμία, αντίσταση στην ινσουλίνη (IR), καρδιαγγειακή νόσο (ΚΑΝ) και καρκίνο. Ο PAI-1 έχει συνδεθεί με την αυξημένη εμφάνιση αθηροθρόμβωσης σε ασθενείς με αυτές τις παθήσεις. Μελέτες έχουν δείξει συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων πλάσματος PAI-1 και του πολυμορφισμού 4G/5G(rs1799762) του υποκινητή του γονιδίου του PAI-1. Σκοπός. Ο σκοπός της μελέτης αυτής ήταν να διερευνηθεί η συσχέτιση του πολυμορφισμού 4G/5G και των επιπέδων PAI-1 πλάσματος σε υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά/εφήβους σε σύγκριση με μάρτυρες με φυσιολογικό δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ). Υλικό και μέθοδοι. 99 παχύσαρκα/υπέρβαρα παιδιά/έφηβοι (μέση ηλικία 9.9±2.8 έτη) και 93 μάρτυρες (μέση ηλικία 10±2.1 έτη) συμμετείχαν στη μελέτη. Έγιναν ανθρωπομετρικές μετρήσεις, και μετρήθηκαν τα επίπεδα ΡΑΙ-1 πλάσματος και βιοχημικοί δείκτες νηστείας (TC, HDL-C, LDL-C, Tg, Apo(A), Apo(B), Lp(a), γλυκόζη (FBG), ινσουλίνη (FI), SGOT (AST), SGPT (ALT), γGT, ουρικό οξύ, hsCRP, HOMA-IR). Οι γονότυποι 4G/4G, 4G/5G, 5G/5G του πολυμορφισμού 4G/5G μελετήθηκαν με απομόνωση του DNA από ολικό αίμα με RΤ-PCR και ανάλυση Υψηλής Ευκρίνειας Τήξης (HRM). Η στατιστική ανάλυση έγινε με SPSS 20.0, στατιστική σημαντικότητα p<0.05. Αποτελέσματα. Οι μέσες τιμές των μεταβλητών TC, Tg, Apo(B), FI, HOMA-IR, SGPT (ALT), γ-GT, ουρικού οξέος, hsCRP, επιπέδων PAI-1 βρέθηκαν στατιστικά σημαντικά υψηλότερες στα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά/ εφήβους σε σχέση με τις αντίστοιχες τιμές των μαρτύρων, οι HDL-C, Apo(A) σημαντικά μικρότερες. Στατιστικά σημαντική διαφορά δε βρέθηκε για τις μεταβλητές LDL-C, Lp(a), FBG, SGOT(AST). Για την Lp(a), διαφάνηκε μια τάση τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά και εφήβους να έχουν αυξημένες τιμές σε σχέση με τους μάρτυρες. Η μέση τιμή PAI-1 ορού στα προεφηβικά/υπέρβαρα παιδιά/εφήβους και εφηβικούς μάρτυρες βρέθηκε στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη απ’ ότι στους προεφηβικούς μάρτυρες. Μόνο για τους γονότυπους 4G/4G και 5G/5G βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ υπέρβαρων/παχύσαρκων παιδιών/εφήβων και μαρτύρων. Ο γονότυπος 4G/4G βρέθηκε σε μεγαλύτερο ποσοστό στην ομάδα υπέρβαρων/παχύσαρκων, ο 5G/5G στην ομάδα των μαρτύρων. Στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων δε βρέθηκε για το γονότυπο 4G/5G. Η μέση τιμή του PAI-1 πλάσματος βρέθηκε στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη μόνο στις ομάδες των υπέρβαρων/παχύσαρκων 4G/4G και 5G/5G από τις αντίστοιχες των μαρτύρων, ενώ δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ υπέρβαρων/ παχύσαρκων 4G/4G και 5G/5G και μεταξύ μαρτύρων 4G/4G και 5G/5G.Συμπεράσματα. Τα υπέρβαρα/παχύσαρκα παιδιά/έφηβοι είχαν αυξημένα επίπεδα PAI-1 πλάσματος και σημαντικά συχνότερο γονότυπο 4G/4G σε σχέση με τους μάρτυρες όπου ο γονότυπος 5G/5G ήταν συχνότερος. Για το γονότυπο 4G/5G δε βρέθηκε διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων. Το αλληλόμορφο 4G του υποκινητή του γονιδίου ΡΑΙ-1 μπορεί να είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη ΚΑΝ στην ενήλικη ζωή. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την εξαγωγή οριστικού συμπεράσματος.