Λειτουργική αναγέννηση και Χριστιανικές Αδελφότητες κατά τους 19ο και 20ό αιώνες

Abstract

The research that I have conducted on "Functional Renaissance and Christian Brotherhoods in the 19th and 20th Centuries" explores the action and work performed by the Christian Associations from their foundation up to the 1960s, as well as the way in which they have contributed to the Church's functional regeneration.The project is compiled by an Introduction and four Chapters, followed by the Appendix, the Conclusions, and the Conclusions' Update. The Introduction attempts to present the historical context within which the Associations were founded and operated, the status of the Church and its relations with the newly established Greek state, along with the actions of the Regency for the submission of the Church to the State. The Associations and their founders, as well as the persons that led to their establishment are presented.The first Chapter describes the historical background of the Associations' founding, their work, and the printed matter they have issued over time in order to disseminate their ideas. It is a presentation of the relationships and conflicts that were generated during their course of action. We then investigated the moral degradation of the Greek society, which, combined with the bad situation of the Church, encouraged the action of the Associations and the wish to correct everything that was wrong. We have recorded the role of the State and the relations that the State has established with the Church, through its intention to abuse and subordinate the Church to the power of the State, and use it as appropriate. Furthermore, we have investigated the way in which the Hierarchy converged and the difficulties that the State administration has invoked from time to time, about the function and work performance of the Church. We recorded the reports filed over time by the Associations towards the Holy Synod of the Church of Greece, with regard to issues that called for their action. The issue of bishop election along with the qualifications governing their election were also addressed in the research, since, they have dominated the article writing of the Associations over the Sinonic election of bishops. The role and action of bishops within the orderly function of the Church body was considered very important, since they supported the process and criteria of their choice, to prevent the election of unworthy individuals to this crucial position.In Chapter Two, we addressed the demand for functional regeneration, which was projected by the Associations in their magazines, through the worship of Church. They presented the Church Mysteries and explained the process of proper conduct and theological interpretation. They recorded the Baptism that introduces the devout to the body of Christ, the Anointing that introduces the Divine grace to the baptized Christian, the mystery of Priesthood and marriage that is chosen by the Christians, the Mystery of the Extreme Unction and of memorials that promotes the Divine grace acting on each one of them and affecting the participants. They then focused on the mystery of the Holy Communion and presented the prerequisites for participation to it, thus fasting, Confession to competent and worthy spiritual fathers, and constant prayer.The question of frequency participation to the mystery has been a major concern for their article writing as they have put forth an intense effort to persuade Christians about the necessity and benefits of frequent communion, as opposed to the established views of participation to the mystery four times a year. We then presented the worship misconceptions and the correcting methods, as these were recorded by the Associations Press, as well as the necessity of regular and proper churchgoing for the devouts, criticizing all incongruous events that οoccurred during that time. Finally, we referred to Church music, which is an important factor for worship practice.In Chapter Three, we investigated issues regarding Pastoral worship. The main concern of the Associations was the development and restoration of optimal preaching in Church worship. We have elaborated the necessity and benefits for the Christians, and we proposed the establishment of Priesthood Schools that could brilliantly perform the task of educating and selecting the best heralds to propagate the literacy all over the country. The propagation of the Holy Bible was also coherent, along with the issue of translating it in plain language and rendering it more comprehensible for the Christians. The need for founding the Greek Hierographic Society was also addressed; this could undertake the project, pursuant to the standards of the Western Hierographic Societies that acted unconditionally in Greece and often led to the conversion of people. At the same time, the necessity of interpreting the Church Service was supported, so that the participants could comprehend the proceedings, and demonstrate active and effective participation. The Associations did not propose the alteration of Church language, and notably of Church service, nor the alteration of hymns, although they insisted on the substantial participation of Christians, even in psalms.The need to activate the people in Church was also highlighted, as it has operated in the years of Church foundation and beyond, especially into Church Mission, a project that the Brotherhood of Life has eagerly developed over the years. At the same time, the foundation and activity of Sunday schools were also presented, along with the laudable work that Brotherhood of Life produced at this end. Finally, the necessity for the Sunday holiday was recorded, so that Christians can participate in Church service life.In Chapter Four, we presented the suggestions made by the Societies over time for the regeneration of the Church; they highlighted the parishes as a key cell for ecclesiastical recovery, in connection with measures presented for achieving this. Christians hold an important role there. They have to take action by setting off their forces within the Church, and to fulfill their calling as members of the Church of Christ.In the Appendix, we have recorded the issues relating to anti-heretical struggle and action of Associations against any conversion propaganda, especially against Freemasonry and its underground effect, as well as the question of calendar change in Church, and the side-effects this has generated.We then summed up the research by recording the Conclusions that emerged about the action and work of Associations, with respect to the functional regeneration of the Church they were meaning to accomplish. Finally, we attempted to update the conclusions in this day and age, in order to lead modern Church towards a functional renewal that is necessitated by modern conditions.

Η έρευνα που εκπόνησα με θέμα: «Λειτουργική Αναγέννηση και Χριστιανικές Αδελφότητες κατά τους 19ο και 20ό αιώνες» ερευνά τη δράση και το έργο των Χριστιανικών Συλλόγων από τη ίδρυσή τους μέχρι τη δεκαετία του 1960, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο συντέλεσαν στη λειτουργική αναγέννηση της Εκκλησίας.Η εργασία απαρτίζεταιι από την Εισαγωγή και τέσσερα Κεφάλαια. Ακολουθεί το Παράρτημα, τα Συμπεράσματα και η επικαιροποίηση των Συμπερασμάτων. Στην Εισαγωγή επιχειρείται μια παρουσιάσει του ιστορικού πλαισίου εντός του οποίου ιδρύθηκαν και λειτούργησαν οι Σύλλογοι, το καθεστώς της Εκκλησίας και οι σχέσεις της με το νεοσύστατο ελληνικό κράτος, καθώς και τις ενέργειες της Αντιβασιλείας για την υπαγωγή της Εκκλησίας στην Πολιτεία. Παρουσιάζονται οι Σύλλογοι και οι ιδρυτές τους, καθώς και τα πρόσωπα που πρωτοστάτησαν στην ίδρυσή τους.Στο πρώτο κεφάλαιο καταγράφεται το ιστορικό υπόβαθρο της ίδρυσης των συλλόγων, το έργο τους και τα έντυπα που έχουν εκδώσει με την πάροδο του χρόνου, για τη διάδοση των ιδεών τους. Πρόκειται για μια παρουσίαση των σχέσεων και συγκρούσεων που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της δράσης τους. Στη συνέχεια ερευνήσαμε την ηθική κατάπτωση της ελληνικής κοινωνίας, η οποία, σε συνδυασμό με την κακή κατάσταση της Εκκλησίας, παρότρυνε τη δράση των Συλλόγων, με σκοπό τη διόρθωση όλων των κακώς κειμένων. Καταγράψαμε το ρόλο της Πολιτείας και τις σχέσεις που διατήρησε με την Εκκλησία, παρουσιάζοντας την διάθεση καπήλευσής της και υπαγωγής της στην κρατική εξουσία, χρησιμοποιώντας την κατά το δοκούν. Επιπλέον, ερευνήσαμε τον τρόπο σύγκλισης της Ιεραρχίας και τις δυσκολίες που κατά καιρούς πρόβαλε η κρατική διοίκηση, σχετικά με τη λειτουργία και την εκπλήρωση του έργου της. Καταγράψαμε τις αναφορές που κατατέθηκαν με την πάροδο του χρόνου από τους Συλλόγους προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδας, σε σχέση με ζητήματα που προκαλούσαν τη δράση τους. Το ζήτημα της εκλογής των επισκόπων καθώς και τα προσόντα που διέπουν την εκλογή τους, εξετάστηκαν επίσης στην έρευνα, γιατί σε σχέση με τη Σιμωνιακή εκλογή των επισκόπων κυριάρχησε στην αρθρογραφία των Συλλόγων. Ο ρόλος και η δράση των επισκόπων στο πλαίσιο της ομαλής λειτουργίας του οργανισμού της Εκκλησίας θεωρήθηκε πολύ σημαντικός, δεδομένου ότι υποστήριζαν τη διαδικασία και τα κριτήρια της επιλογής τους, με σκοπό να αποτρέψουν την εκλογή ανάξιων ατόμων σε αυτήν την σημαντική θέση.Στο δεύτερο Κεφάλαιο, εξετάσαμε το αίτημα της λειτουργικής αναγέννησης, η οποία προβάλλεται από τους Συλλόγους στα περιοδικά τους, μέσα από τη λατρεία της Εκκλησίας. Παρουσίασαν τα Μυστήρια της Εκκλησίας και εξήγησαν τη διαδικασία της ορθής τους τέλεσης καθώς και τη θεολογική τους ερμηνεία. Κατέγραψαν το Βάπτισμα, που εισάγει τον πιστό στο σώμα του Χριστού, το Χρίσμα που εισάγει τη Θεία Χάρη στον βαπτισμένο Χριστιανό, το μυστήριο της Ιερωσύνης και του γάμου που επιλέγονται από τους Χριστιανούς, το Μυστήριο του Ευχελαίου και των μνημοσύνων, προβάλλοντας τη θεία χάρη που ενεργεί σε κάθε ένα από αυτά και επιδρά στους συμμετέχοντες. Στη συνέχεια εστίασαν στο μυστήριο της Θείας Ευχαρηστίας παρουσιάζοντας τις προϋποθέσεις συμμετοχής σε αυτήν, που είναι η νηστεία, η εξομολόγηση σε ικανούς και άξιους πνευματικούς πατέρες και η διαρκής ευχαριστιακή προσευχή.Το ζήτημα της συχνότητας της συμμετοχής στο μυστήριο απασχόλησε έντονα την αρθρογραφία τους, καθώς κατέβαλαν έντονη προσπάθεια για να πείσουν τους Χριστιανούς για την αναγκαιότητα και τα οφέλη της συχνούς Θείας κοινωνίας, σε αντίθεση με τις καθιερωμένες απόψεις για την τετράκις του έτους συμμετοχή στο μυστήριο. Στη συνέχεια παρουσιάσαμε τα άτοπα που συνέβαιναν στη λατρεία και τούς τρόπους διόρθωσης, όπως αυτά καταγράφηκαν από τον Τύπο των Συλλόγων, καθώς και την αναγκαιότητα του τακτικού και ορθού εκκλησιασμού των πιστών, επικρίνοντας όλα τα άτοπα γεγονότα που συνέβαιναν κατά τη διάρκεια του. Τέλος, αναφερθήκαμε στην εκκλησιαστική μουσική, η οποία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την τέλεση της λατρείας.Στο τρίτο Κεφάλαιο, ερευνήσαμε τα θέματα που αφορούν την Ποιμαντική της λατρείας. Το κύριο μέλημα των Συλλόγων ήταν η ανάπτυξη και η επαναφορά του άριστου κηρύγματος στην λατρευτική ζωή της Εκκλησίας. Παρουσιάστηκαν η αναγκαιότητα και τα οφέλη που προσφέρει στους χριστιανούς και προτάθηκε η δημιουργία σχολών ιεροκηρύκων, που θα επιτελέσουν άριστα το έργο της μόρφωσης και της επιλογής των καλύτερων κηρύκων για τη διάδοσή του στην χώρα. Συναφές υπήρξε το θέμα της μελέτης και της διάδοσης της Αγίας Γραφής, καθώς και το ζήτημα της μετάφρασής της στη γλώσσα του λαού, ώστε να γίνεται κατανοητή από τους χριστιανούς. Προβλήθηκε επίσης η ανάγκη ίδρυσης της Ελληνικής Ιερογραφικής Εταιρείας, που θα αναλάμβανε την εκπλήρωση του έργου, σύμφωνα με τα πρότυπα των δυτικών Ιερογραφικών Εταιρειών που δρούσαν ανενόχλητες στον Ελλαδικό χώρο και συχνά προσηλητήζοντας το λαό. Ταυτόχρονα, υποστηρίχθηκε η αναγκαιότητα ερμηνείας της Θείας Λειτουργίας, ώστε οι συμμετέχοντες να κατανοήσουν τα δρώμενα και να επιδείξουν ενεργό και αποτελεσματική συμμετοχή. Οι Σύλλογοι δεν πρότειναν την αλλαγή της γλώσσας της Εκκλησίας, και ειδικότερα της Θείας Λειτουργίας, ούτε την αλλαγή των ύμνων της λατρείας, αν και επέμεναν στην ουσιαστική συμμετοχή των Χριστιανών, ακόμη και στους ψαλμούς. Επισημάνθηκε η ανάγκη ενεργοποίησης του λαϊκού στοιχείου στην Εκκλησία, όπως αυτό λειτούργησε στα χρόνια της ίδρυσης της Εκκλησίας και εφεξής, ιδίως στην Ιεραποστολή της Εκκλησίας, έργο που η Αδελφότητα της Ζωής ανέπτυξε με ζήλο διαχρονικά. Παράλληλα, προβλήθηκε η ίδρυση και η δράση των Κατηχητικών σχολείων, καθώς και το αξιέπαινο έργο που παρήγαγε για το σκοπό αυτό η Ζωή. Τέλος, καταγράφηκε η ανάγκη της αργίας της Κυριακής, ώστε οι Χριστιανοί να μπορούν να συμμετάσχουν στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας.Στο τέταρτο Κεφάλαιο παρουσιάσαμε τις προτάσεις που έκαναν οι Σύλλογοι διαχρονικά για την αναγέννηση της Εκκλησίας. προβάλλοντας τις ενορίες ως βασικό κύτταρο για την εκκλησιαστική ανόρθωση, σε συνδυασμό με τα μέτρα που παρουσίασαν για την επίτευξη της. Σημαντικό ρόλο σε αυτά κατέχουν οι χριστιανοί, που οφείλουν να δράσουν ενεργοποιώντας τις δυνάμεις τους μέσα στο σώμα της Εκκλησίας εκπληρώνοντας την κλήση τους ως μέλη της Εκκλησίας του Χριστού.Στο Παράρτημα καταγράψαμε τα θέματα που σχετίζονται με τον αντι-αιρετικό αγώνα και τη δράση των Συλλόγων εναντίον κάθε προσηλυτιστικής προπαγάνδας, ειδικά εναντίον του Τεκτονισμού και της υπόγειας δράσης του, καθώς και το ζήτημα της αλλαγής του ημερολογίου στην Εκκλησία και των παρενεργειών που δημιουργήθηκαν.Στη συνέχεια συνόψίσαμε την έρευνα καταγράφοντας τα συμπεράσματα που προέκυψαν σχετικά με τη δράση και το έργο των Συλλόγων, σε σχέση με τη λειτουργική αναγέννηση της Εκκλησίας που θέλησαν να πραγματοποιήσουν. Τέλος, επιχειρήσαμε την επικαιροποιήση των συμπερασμάτων στη σημερινή εποχή, ώστε να οδηγηθεί η σύγχρονη Εκκλησία προς μια λειτουργική ανανέωση που απαιτούν οι σύγχρονες συνθήκες.