Η μελέτη με έγχρωμο και παλμικό Doppler των τελικών φλεβών και η συμβολή της στην πρόγνωση και παρακολούθηση της νεογνικής ενδοκοιλιακής αιμορραγίας του εγκεφάλου

Abstract

PURPOSE: a) To evaluate the sonographic appearance and velocities of the terminal veins (TV) in premature neonates without/ with subependymal (GMH) or intraventricular hemorrhage (IVH), and b) to investigate for an early sonographic finding, with the contribution of the color and pulsed Doppler technique, which could be helpful in the prognosis of IVH, with great clinical significance. MATERIAL AND METHODS: We studied two groups of prematures (24-36 gestational weeks), in a Neonatal Intensive Care Unit: The I group (60 prematures without GMH/IVH), and II group (40 neonates with GMH/IVH). All neonates were examined with gray-scale brain sonography, as well as color and pulsed Doppler sonography of their TVs with estimation of their Tmax and Tmean velocities. In group I, the brain sonographic examination was performed in the first week of life. In group II, the first sonogram was performed between day 1 and 3 of life, and was repeated every 3 days for the 10 days after the initial. 2-4 sonographic weekly re-examinations followed depending on size and evolution of the hemorrhage. No flow in the TV was attributed to its thrombosis. RESULTS: In group I, the 117 out of 120 TVs were visualized with the color Doppler technique. Their flow pattern was continuous, monophasic. Tmax and Tmean velocities increased in a linear correlation with the gestational weeks. Tmax velocities ranged from 2.04 cm/sec (24 gestational weeks) to 4.63 cm/sec (36 gestational weeks), and Tmean velocities from 1.16 to 2.81 cm/sec, respectively. In group ΙΙ, 14 GMH, 33 IVH GrIΙ, 17 IVH GrIΙΙ and 4 PHI were demonstrated. In the case of one large GMH, in two IVH GrIΙ, and one IVH GrIΙΙ no flow was identified in the ipsilateral TV. All these cases were followed by ipsilateral PHI appearance. In the initial brain sonogram of 3 newborns, 4 PHI were revealed and no flow in the ipsilateral TV was detected. In all the remaining neonates, flow was identified in the normal positioned or displaced TV. CONCLUSION: The TVs are sonographically illustrated in 97.5% of normal prematures. Their flow pattern is monophasic continuous, and their velocities lower than term neonates. In normal prematures only the gestational weeks correlate statistically significantly to Tmax/Tmean (both right and left) velocities. They increase in a linear correlation to gestational weeks. They aren’t considerably associated neither to the type nor the size of a GMH/IVH. In premature neonates with GMH/IVH, the demonstration of the ipsilateral TV with color Doppler, even if it is displaced, represents a good prognostic sign for the evolution of the hemorrhage. In contrary, no flow in the TV seems to be a bad prognostic sign preceding the PHI appearance.

ΣΚΟΠΟΣ: α) Η καταγραφή της υπερηχογραφικής απεικόνισης και των ταχυτήτων των τελικών φλεβών (ΤΦ) σε πρόωρα νεογνά χωρίς και με υποεπενδυματική ή ενδοκοιλιακή αιμορραγία, και β) η αναζήτηση και πιθανή καθιέρωση ενός πρώιμου υπερηχογραφικού ευρήματος, με τη βοήθεια του έγχρωμου και παλμικού Doppler, το οποίο θα μπορούσε να αποβεί χρήσιμο στον καθορισμό της πρόγνωσης της ενδοκοιλιακής αιμορραγίας, με μεγάλη κλινική σημασία. ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: Η μελέτη περιελάμβανε δυο ομάδες προώρων νεογνών (24-36 εβδομάδων κύησης), νοσηλευομένων σε Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Προώρων Νεογνών: την ομάδα Ι (60 πρόωρα χωρίς υποεπενδυματική/ενδοκοιλιακή αιμορραγία), και την ΙΙ (40 πρόωρα με αιμορραγία, ετερόπλευρη/αμφοτερόπλευρη). Όλα τα νεογνά μελετήθηκαν με gray-scale υπερηχογράφημα εγκεφάλου. Επιπλέον ελέγχθηκαν οι ΤΦ με έγχρωμο και παλμικό Doppler και υπολογίστηκαν οι Tmax και Tmean ταχύτητές τους. Στην ομάδα Ι ο υπερηχογραφικός έλεγχος έγινε την πρώτη εβδομάδα ζωής. Στη ομάδα ΙΙ, το αρχικό υπερηχογράφημα έγινε στη διάρκεια των 3 πρώτων ημερών ζωής. Επαναλαμβανόταν ανά 3ήμερο επί 10 ημέρες. Ακολούθησαν 2-4 υπερηχογραφικοί επανέλεγχοι ανά εβδομάδα (αναλόγως της έκτασης και εξέλιξης της αιμορραγίας). Η μη απεικόνιση ροής εντός της ΤΦ θεωρήθηκε συμβατή με θρόμβωσή της. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Από τα 60 νεογνά της ομάδας Ι (120 ΤΦ), το έγχρωμο Doppler ανέδειξε τις 117 ΤΦ με μονοφασική, συνεχή κυματομορφή. Οι Tmax, και Tmean ταχύτητες ροής αυξάνονταν γραμμικά με τις εβδομάδες κύησης. Η Tmax κυμαινόταν από 2,04 cm/sec (24 εβδομάδες) έως 4,63 cm/sec (36 εβδομάδες κύησης) και η Tmean από 1,16 έως 2,81 cm/sec, αντίστοιχα. Στην ομάδα ΙΙ διαπιστώθηκαν 14 IVH GrI, 33 IVH GrIΙ, 17 IVH GrIΙΙ και 4 παρεγχυματικά αιμορραγικά έμφρακτα (ΠΕ). Σε μια περίπτωση μεγάλης υποεπενδυματικής αιμορραγίας, σε δυο IVH GrIΙ, και μια IVH GrIΙΙ δεν απεικονίστηκε ροή στη σύστοιχη ΤΦ. Όλες οι περιπτώσεις αυτές εξελίχθηκαν σε ΠΕ. Σε 3 νεογνά απεικονίστηκαν 4 ΠΕ ήδη από το πρώτο υπερηχογράφημα εγκεφάλου. Σε καμία από αυτές τις περιπτώσεις δεν απεικονίστηκε ροή στη σύστοιχη ΤΦ. Σε όλα τα υπόλοιπα νεογνά, το έγχρωμο Doppler ανέδειξε ροή στη σύστοιχη ΤΦ, με/χωρίς παρεκτόπιση αυτής. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Στα φυσιολογικά πρόωρα νεογνά οι ΤΦ απεικονίζονται υπερηχογραφικά στο 97,5% των περιπτώσεων με κυματομορφή μονοφασική, συνεχή, και ταχύτητες μικρότερες των τελειόμηνων. Στα φυσιολογικά νεογνά, μόνο οι εβδομάδες κύησης σχετίζονται στατιστικά σημαντικά με την Tmax/Tmean, τόσο της αριστερής όσο και της δεξιάς ΤΦ. Οι ταχύτητες ροής αυξάνονται με γραμμική συσχέτιση με τις εβδομάδες κύησης. Επί αιμορραγίας, οι ταχύτητες αυτές δεν επηρεάζονται στατιστικά σημαντικά από το βαθμό και την έκτασή της. Σε πρόωρα νεογνά με υποεπενδυματική ή ενδοκοιλιακή αιμορραγία, η απεικόνιση της σύστοιχης ΤΦ, ακόμη και εάν αυτή είναι παρεκτοπισμένη, αποτελεί καλό προγνωστικό σημείο για την εξέλιξη της αιμορραγίας. Αντιθέτως, η μη απεικόνισή της αποτελεί κακό προγνωστικό σημείο που προηγείται της εμφάνισης ΠΕ.