Μεταβολές των γεωμετρικών σκελετικών χαρακτηριστικών σε ασθενείς με πρωτοπαθή υπερπαραθυροειδισμό μετά χειρουργική η συντηρητική αντιμετώπιση

Abstract

The objective of the study was to evaluate the effect of parathyroidectomy (PTX) vs.35 mg ow risedronate administration on volumetric bone mineral density (vBMD) andbone geometry at the tibia in postmenopausal women with primaryhyperparathyroidism (PHPT). Our open label prospective observational studyincluded 32 postmenopausal women with PHPT as the study group. 16 underwentPTX and 16 were treated with 35 mg ow risedronate for 2 years. We assessed aBMDby DXA, vBMD, bone mineral content (BMC), cortical and trabecular area, byperipheral quantitative computed tomography (pQCT) at the tibia at baseline and attwo years. Risedronate did not result in any significant change on vBMD andstructural pQCT indices. PTX resulted in significant increase in trabBMC (6.44%)and vBMD (4.64%), with % increase being significantly higher over risedronate(p<0.05). At cortical sites there was no significant change following PTX. However,the % change in cortvBMD was higher following PTX vs. risedronate (0.39% vs. -0.26%, p<0.05). In conclusion in postmenopausal women with PHPT, PTX issuperior to ow risedronate, in terms of improvement of trabecular mineralization and vBMD at the tibia, while the effect at cortical sites is less pronounced.

Εισαγωγή : Eίναι γνωστό ότι ο πρωτοπαθής υπερπαραθυροειδισμός (ΠΥ) είναι σήμερα μία από τις συχνότερες ενδοκρινολογικές αιτίες δευτεροπαθούς οστεοπόρωσης, ακόμα και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς, με μεγαλύτερη επίπτωση στον μετεμμηνοπαυσιακό πληθυσμό. Η διεθνής βιβλιογραφία αποδεικνύει ότι ο αυξημένος οστικός ανασχηματισμός, που είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία της νόσου, ευθύνεται μάλλον κατά ένα μέρος για τον αυξημένο καταγματικό κίνδυνο που τη χαρακτηρίζει. Ευρύ παραμένει ακόμα το πεδίο διερεύνησης για τους υπόλοιπους παράγοντες κινδύνου που επηρεάζουν και μεταβάλλουν την οστική κατάσταση (για παράδειγμα ογκομετρική οστική πυκνότητα – vBMD - και γεωμετρία σε σχέση με τη θεραπευτική επιλογή) και επομένως μπορεί να τροποποιούν την καταγματική αντοχή. Σκοπός : Ήταν η εκτίμηση στη μελέτη μας της vBMD και γεωμετρίας της αριστερής κνήμης χρησιμοποιώντας pQCT, καθώς και βιοχημικών παραμέτρων του ΠΥ όπως και η συσχέτιση των δεδομένων μεταξύ τους, συγχρόνως, σε δύο ομάδες μετεμμηνοπαυσιακών ασθενών, που η πρώτη (ομάδα 1) υποβλήθηκε σε εκλεκτική αφαίρεση παραθυροειδών και η δεύτερη (ομάδα 2) έλαβε ριζενδρονάτη προς αντιμετώπιση της νόσου.Υλικό και Μέθοδος : H έναρξη της μελέτης που πραγματοποιήθηκε το 2006, περιλάμβανε τους νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς που προσήλθαν για ιατρική βοήθεια στο Εργαστήριο κατά τη διάρκεια ενός έτους. Στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα συνολικά 75 άτομα βρέθηκε να πάσχουν από ΠΥ. 20 αποκλείσθηκαν λόγω λήψης φαρμάκων - διφωσφονικά (15), κορτικοειδή (3), διουρητικά της αγκύλης (2) - και 5 έπασχαν από νόσο του συνδετικού ιστού ενώ 10 ασθενείς δεν έχρηζαν αντιμετώπισης και τέθησαν σε παρακολούθηση. Η απόφαση για την υποβολή των μισών ασθενών σε χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης παραθυρεοειδών στηρίχθηκε αυστηρά στα κριτήρια του διεθνές συμποσίου του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας των ΗΠΑ (ΝΙΗ) το 1991 και αργότερα το 2002 (μετά από αναθεώρησή τους), ενώ η φαρμακευτική αντιμετώπιση των λοιπών ασθενών πραγματοποιήθηκε με γνώμονα αποκλειστικά τη δική τους βούληση για συντηρητική θεραπεία παρόλο που είχαν σαφώς παρουσιαστεί οι λόγοι της χειρουργικής αντιμετώπισης της νόσου τους. H τελική ομάδα ασθενών περιλάμβανε συνολικά 32 γυναίκες - 16 σε κάθε ομάδα - με συγκρίσιμα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, κλινικές εκδηλώσεις και οστική κατάσταση (pQCT). Η ανοικτή μελέτη παρατήρησης που πραγματοποιήθηκε διήρκησε 24 μήνες και ήταν προοπτική και ελεγχόμενη,.Αποτελέσματα : Δεν παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές αλλαγές στο φλοιώδες οστό σε καμία από τις δύο ομάδες. Αντιθέτως, αξιοσημείωτες ήταν οι μεταβολές στη σπογγώδη περιοχή όσον αφορά την BMC (οστική επιμετάλωση) και vBMD (περιοχή 4%, p < 0.026 και p < 0.003 αντίστοιχα), τις BMC, vBMD και area (επιφάνεια) (περιοχή 14%, p < 0.032, p < 0.031 και p < 0.045 αντίστοιχα) για την ομάδα 1. Η ομάδα 2 παρέμεινε σταθερή ή τουλάχιστον δεν επιδεινώθηκε οστικά. Επιπλέον, από τις συσχετίσεις προέκυψαν τα εξής : στην ομάδα 1, η Δ% της σπογγώδους ολικής επιμεττάλωσης φαίνεται να ευνοείται ισχυρά από το νεαρό της ηλικίας [περιοχή 4%, r= (-)0.53, p<0.034 και περιοχή 14%, r= (-)0.53, p<0.032)) και η Δ% της trabvBMD φαίνεται να ευνοείται από τις υψηλές τιμές των επιπέδων παραθορμόνης (r=0.61, p<0.011) και από τις χαμηλές της 25(OH)D3 (r= (-) 0.62, p<0.010) κατά τη στιγμή εκκίνησης. Συμπεράσματα : Μετά από δύο χρόνια παρακολούθησης η χειρουργική αντιμετώπιση φαίνεται να υπερτερεί έναντι της χορήγησης ριζενδρονάτης σε ασθενείς με ΠΥ όσον αφορά την οστική νόσο. Η βελτίωση αφορά κυρίως τη vBMD του σπογγώδους οστού (% μεταβολή 3.48 έναντι 0.24, p < 0.050). Τα προεγχειρητικά επίπεδα της PTH καθώς και η χαμηλή τιμή vitD πιθανά έχουν θετική προγνωστική σημασία αναφορικά με την ανταπόκριση της vBMD στη σπογγώδη (4%) περιοχή.