Δείκτες προγονικών κυττάρων στο ήπαρ ασθενών με ηπατοκυτταρικό καρκίνο: συσχέτιση με στάδιο νόσου και πορεία

Abstract

Aims: In human hepatocellular carcinoma (HCC), keratin 19 (K19), Epithelial Cell Adhesion Molecule (EpCAM) and CD117 (c-KIT) immunopositivity indicate possible hepatic progenitor cell (HPC) origin. Methods and Results: We assessed the expression of K19, EpCAM and CD117 by immunohistochemistry in 89 HCC from Greek patients (mean age 66.7±11.3 years, male 74.7%) followed-up for 39.625.3 months in correlation with clinico-pathological parameters and survival. K19-, EpCAM- and CD117-specific immunoexpression was detected in tumour cells of 9/89 (10.11%), 12/78 (15.38%) and 3/89 (3.37%) HCC, respectively. K19-positivity tended to correlate with microvascular invasion (p=0.054). In univariate analysis, K19-positivity and microvascular invasion were associated with decreased recurrence-free (RFS) (p<0.001 and p=0.004, respectively) and overall survival (OS) (p=0.002 and p=0.029, respectively). EpCAM- and CD117-positivity did not correlate with survival. K19-positive/EpCAM-positive cases showed significantly decreased RFS (p<0.001) and OS (p=0.001) compared to K19-negative/EpCAM-negative cases. In multivariate analysis, K19-positivity emerged as an independent predictor of RFS (OR=7.84,95%CI=2.658-22.912;p<0.001) and OS (OR=3.845 95%CI=1.401-10.549;p=0.009). Conclusions: K19 immunoexpression is an independent predictor of RFS and OS in a cohort of Greek HCC and could be used for subgrouping HCC according to tumor aggressiveness. Co-expression of K19 and EpCAM may represent a poor prognostic signature for human HCC.

Ο ηπατοκυτταρικός καρκίνος είναι ένας ετερογενής όγκος με διακριτές υποομάδες που διαφέρουν ως προς την κυτταρική προέλευση και την πρόγνωση. Η έκφραση της Κ19, του EpCAM και του CD117 (KIT) ενδέχεται να συσχετίζονται με την πιθανή προέλευση του ΗΚΚ από προγονικά κύτταρα και με δυσμενή πρόγνωση και φτωχή ιστολογική διαφοροποίηση. Σκοπός μελέτης: Με τη μέθοδο της ανοσοιστοχημείας μελετήθηκε η έκφραση της Κ19, του Epithelial Cell Adhesion Molecule (EpCAM) και του CD117 (KIT) σε ασθενείς με ΗΚΚ με σκοπό τον προσδιορισμό της πιθανής προέλευσης από προγονικά κύτταρα. Μέθοδοι και αποτελέσματα: Η έκφραση της Κ19, του EpCAM και του CD117 εξετάστηκε σε ένα σύνολο 89 Καυκάσιων Ελλήνων ασθενών (μέση ηλικία 66.7±11.3 χρόνια, άνδρες 74.7%) που παρακολουθήθηκαν για 39.625.3 μήνες. Η έκφραση των παραπάνω δεικτών συσχετίστηκε με κλινικοπαθολογοανατομικές παραμέτρους και επιβίωση. Ειδική ανοσοιστοχημική έκφραση της Κ19, του EpCAM και του CD117 βρέθηκε αντίστοιχα στους 9/89 (10.11%), 12/78 (15.38%) και 3/89 (3.37%) των ασθενών με ΗΚΚ. Η έκφραση της Κ19 έτεινε να συσχετιστεί με την μικροαγγειακή διήθηση (p =0.054). Σε μονοπαραγοντική ανάλυση, η έκφραση της Κ19 και η μικροαγγειακή διήθηση συσχετίστηκαν με μειωμένη επιβίωση ελευθέρας νόσου (p<0.001 και p=0.004, αντίστοιχα) και συνολική επιβίωση (p=0.002 και p=0.029, αντίστοιχα). Η έκφραση του EpCAM και του CD117 δεν συσχετίστηκε σε βαθμό στατιστικής σημαντικότητας με την επιβίωση. Ασθενείς με ΗΚΚ θετικά τόσο για την Κ19 όσο και για το EpCAM είχαν στατιστικώς σημαντική μειωμένη επιβίωση ελευθέρας νόσου (p<0.001) και συνολική επιβίωση (p=0.001) σε σύγκριση με τους ασθενείς που ήταν αρνητικοί και για τους δυο δείκτες. Σε πολυπαραγοντική ανάλυση, η έκφραση της Κ19 φάνηκε να είναι ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας μειωμένης επιβίωσης ελευθέρας νόσου (OR=7.84,95%CI=2.658-22.912;p<0.001) και συνολικής επιβίωσης (OR=3.845 95%CI=1.401-10.549;p=0.009). Συμπεράσματα: Η έκφραση της Κ19 είναι ένας ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας επιβίωσης ελευθέρας νόσου και συνολικής επιβίωσης στους ασθενείς με ΗΚK και είναι αξιόπιστος δείκτης επιθετικότητας στον ΗΚΚ. Επιπλέον, η ταυτόχρονη έκφραση της Κ19 και του EpCAM, ενδέχεται να προσδιορίζει όγκους με περαιτέρω δυσμενή πρόγνωση στους ασθενείς με ΗΚΚ.