Ο επαναπροσδιορισμός του συνολικού έργου τέχνης μέσα από τις νέες τεχνολογίες

Abstract

The idea of the total work of art (Gesamtkunstwerk) is connecting a plethora ofcompletely independent phenomena (historical – social – philosophical ones) attributingthem a common perspective. The term Gesamtkunstwerk is important as an aesthetictheory through the writings and artistic work by Richard Wagner, and because of theestablishment of an idea that opened prospects for new art forms in the future. Thetotal work of art intends to be a threshold, as part of a reality, and not as its duplicationor its replacement. It serves the purpose of transmitting information that is inserted asabsent and thus, can only be approached through the metaphor. That is the reason whymusic, the musicalization of the messages, achieves the connection between differentcodification systems, which allows us to communicate its messages without being ableto rationalize them. Music becomes the host that leads us from the idea to the actualpossibilities of realization of such actions. The musical idea is for the composers, beforeanything else, a mental process. Long before the composition itself is produced, thework takes shape in the imaginary of the artist and is transferred into a soundless typeof mapping. The aesthetical choices concern the use of rhythmical repetitions and ofqualitative alterations, which are known as the syntax of the narrative (secondary typeof narration), where the musicological analysis also belongs. Technology, on the otherhand, was promoted as the point where all the information codes could be digitallymapped. In digital technologies we encounter a new way of transposition that is evenmore ablative than the narrative itself. The designing of the computers is based uponour knowledge on how human memory performs, thus of an ongoing process, andtherefore differentiates our very own aesthetical demands. Anything that we discoverabout our way of functioning is transforming, affecting and evolving the way we arethinking. Because of the fact that music is referring to this secondary type of narration,it is actually training the way we allocate information, and is, together withmathematics, the only mean we have in order to conceive absence as part of thepresence, and even more as the very part that reveals it. There isn’t in fact any kind ofbipolarity of space versus time, of reality versus fantasy etc. Musical audition is anenhanced way of communicating.The focus of my research is on three different topics: the total work of art (chapterone), the human physiology (chapter two), and technology (chapter three). In chapterfour, these three topics converge into a unified notion of technology, art and philosophyand in an aesthetical analysis of my own work as a composer during the writing of thisthesis. That includes analytical approaches of my works: Stamina (2009) for solotrumpet and string orchestra and Lai (2009) for performer and ambisonic environment

H ιδέα του συνολικού έργου τέχνης συνδέει ένα πλήθος ανεξαρτήτων μεταξύ τουςφαινομένων (ιστορικών – κοινωνικών - φιλοσοφικών) δίνοντας τους μια ενιαίαπροοπτική. Ο όρος Gesamtkunstwerk μας απασχολεί ως αισθητική θεωρία λόγω τωνθεωρητικών κειμένων και του καλλιτεχνικού έργου του Ρίχαρντ Βάγκνερ, όπως επίσηςκαι λόγω της εγκαθίδρυσης αυτής της ιδέας και των προοπτικών που άνοιξε για νέεςμορφές τέχνης στο μέλλον. Το συνολικό έργο τέχνης επιθυμεί να είναι κατώφλι, μέροςδηλαδή της πραγματικότητας, και όχι αντιγραφή ή αντικατάστασή της. Χρησιμεύει στονα μεταφέρει πληροφορίες οι οποίες παρεμβάλλονται ως απούσες. Για το λόγο αυτό ημεταφορά είναι ο μόνος τρόπος προσέγγισής τους, κι έτσι ίσως εξηγείται το πώς ημουσική, η μουσικοποίηση των μηνυμάτων, επιτυγχάνει τη σύνδεση διαφορετικώνκωδικοποιήσεων, ώστε εμείς να μπορούμε να επικοινωνήσουμε τα μηνύματά της, χωρίςόμως να μπορούμε να τα εκλογικεύσουμε. Η μουσική αποτελεί τον ξενιστή ώστε ναοδηγηθούμε από την ιδέα στις δυνατότητες υλοποίησης τέτοιων δράσεων. Η μουσικήιδέα αποτελεί για τους συνθέτες πρώτα από όλα μια νοητική διαδικασία. Πολύ πρινυλοποιηθεί το μουσικό έργο, σχηματοποιείται στη φαντασία του καλλιτέχνη καιμεταγράφεται ως κώδικας σε έναν άηχο τύπο χαρτογράφησης. Οι αισθητικές επιλογέςαφορούν χρήσεις ρυθμικών επαναλήψεων και ποιοτικών διαφοροποιήσεων, τις οποίεςγνωρίζουμε ως συντακτικό της αφήγησης (δευτερεύον τύπος αφήγησης), στο οποίοανήκει και η μουσικολογική ανάλυση. Η τεχνολογία από τη μεριά της, προωθήθηκε ωςτο σημείο όπου όλοι οι κώδικες πληροφοριών μπορούν να αντιστοιχηθούν ψηφιακά.Συναντάμε με την ψηφιακή τεχνολογία έναν νέο τρόπο μετάθεσης που είναι ακόμα πιοαφαιρετικός από την αφήγηση. Ο σχεδιασμός των ηλεκτρονικών υπολογιστών γίνεται μεβάση τις γνώσεις μας για τη λειτουργία της μνήμης, μιας διαδικασίας σε εξέλιξη, και γιατον λόγο αυτό οι αισθητικές μας απαιτήσεις διαφοροποιούνται κι αυτές. Ότι μαθαίνουμεγια τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε, μεταβάλει, επιδρά και εξελίσσει τον τρόπο μετον οποίο σκεφτόμαστε. Επειδή η μουσική αναφέρεται σε αυτόν τον δευτερεύοντατύπο αφήγησης, στην ουσία εκγυμνάζει τον τρόπο κατανομής των πληροφοριών, καιεπιπλέον αποτελεί, με εξαίρεση τα μαθηματικά, τον μοναδικό τρόπο ώστε να μπορούμενα αισθανθούμε την απουσία ως μέρος της παρουσίας, και μάλιστα ως το μέρος αυτόπου την αποκαλύπτει. Στην ουσία δεν υπάρχει δίπολο μεταξύ χώρου/χρόνου,πραγματικότητας/φαντασίας κλπ. Η μουσική ακρόαση αποτελεί ένα ενισχυμένο τρόποεπικοινωνίας.Το ενδιαφέρον της έρευνας μοιράστηκε σε τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις: τοσυνολικό έργο τέχνης (κεφάλαιο 1), την ανθρώπινη φυσιολογία (κεφάλαιο 2) και τηντεχνολογία (κεφάλαιο 3). Στο τέταρτο κεφάλαιο οι τρεις αυτοί ξεχωριστοί δρόμοισυγκλίνουν, σε μια κοινή θεώρηση τεχνολογίας, τέχνης και φιλοσοφίας και μιααισθητική ανάλυση του προσωπικού μου έργου κατά τη διάρκεια της διδακτορικής μουδιατριβής. Παρουσιάζονται αναλύσεις για τα έργα: Stamina (2009) για σόλο τρομπέτακαι ορχήστρα εγχόρδων και Lai (2009) για περφόρμερ και ambisonic περιβάλλον.