Οι νέες επικοινωνιακές δεξιότητες στην οικονομική και κοινωνική δράση του πολίτη

Abstract

This thesis aims at exposing the problematic in the articulation between the communicative skills of the citizen in policies of supranational organizations/institutions -such as the EU- and its national materializations (focusing on the greek case). More specifically this thesis explores the new communicative skills of the citizen as supranational policies of literacy problematizing the relation between literacy and development as well as social and economic participation. Our research commences from the assumption that literacy is primarily a social interaction and aims at examining the literacy practices as well as the ideological formations of discourse of the political society that chooses to define the new educational skills in the framework of European policies of Lifelong learning. From this angle our main interest is focused in literacy practices of the political society in both the national and supranational level so that we can explore up to what extent the practices emancipating the citizen via his sociopolitical participation as well as his/hers access to the sources of meaning according to his/her social positioning. In this thesis we examine different approaches for supranational - european and national - greek - policy through which the political society communicates its decisions and/or its aspirations and aims in civil society articulating with the theories of the critical literacy for the design of meaning and critical discourse analysis, so that the issues concerning the mechanisms defining the citizen with communicative skills-competences are highlighted. The contribution of this thesis is located exactly at this articulation that opens up a wide field of relevant researches regarding the manners with which meaning is produced from the civil society in order to communicate it with civil society, ultimately contributing in the context of citizenship.

Ο σκοπός της παρούσας διατριβής είναι να προβληματικοποιήσει τη συνάρθρωση ανάμεσα στην επικοινωνιακή δεξιότητα και τον πολίτη στις πολιτικές των υπερεθνικών οργανισμών - κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση - και στις εθνικές πραγματώσεις (κυρίως στην ελληνική περίπτωση). Ειδικότερα η παρούσα διατριβή διερευνά τις νέες επικοινωνιακές δεξιότητες του πολίτη ως υπερεθνικές πολιτικές γραμματισμού [literacy] προβληματικοποιώντας τη σχέση του γραμματισμού με την ανάπτυξη, την κοινωνική και πολιτική συμμετοχή. Η διερεύνηση εκκινεί από την παραδοχή πως ο γραμματισμός είναι κοινωνική αλληλεπίδραση με στόχο να εξετασθούν οι πρακτικές γραμματισμού αλλά και οι ιδεολογικοί σχηματισμοί λόγου της πολιτικής κοινωνίας που επιλέγει να ορίσει τις νέες επικοινωνιακές δεξιότητες στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής διά βίου μάθησης. Από την άποψη αυτή το ενδιαφέρον εστιάζεται σε πρακτικές γραμματισμού της πολιτικής κοινωνίας τόσο σε υπερεθνικό όσο και εθνικό επίπεδο, ώστε να διερευνηθεί κατά πόσον οι πρακτικές αυτές χειραφετούν τον πολίτη μέσω της κοινωνικοπολιτικής συμμετοχής του αλλά και μέσω της πρόσβασης στους πόρους/πηγές νοήματος με δυνατότητα να μετασχηματίζει το νόημα από την άποψη της κοινωνικής του θέσης. Ειδικότερος στόχος της διατριβής είναι η διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους η πολιτική κοινωνία «φυσικοποιεί» την επικοινωνιακή προσδιοριστικότητα που αποδίδει στο «υποκείμενο» το οποίο κατασκευάζει ως αποδέκτη και νομιμοποιητή του κάθε φορά κυρίαρχου πολιτικού προγράμματος σε αυτήν. Στην παρούσα διατριβή διαφορετικές προσεγγίσεις για την υπερεθνική - ευρωπαϊκή - και εθνική - ελληνική - πολιτική δια της οποίας η πολιτική κοινωνία επικοινωνεί τις αποφάσεις ή/και τις επιδιώξεις της στην κοινωνία των πολιτών συναρθρώνονται με τις θεωρήσεις του κριτικού γραμματισμού για το σχεδιασμό του νοήματος καθώς και με τις κριτικές προσεγγίσεις ανάλυσης λόγου ούτως ώστε να αναδειχθούν τα ζητήματα της προσδιοριστικότητας του πολίτη ως πολίτη με επαρκείς επικοινωνιακές δεξιότητες. Η συμβολή αυτής της διατριβής έγκειται ακριβώς σε αυτή την συνάρθρωση, που ανοίγει ένα πεδίο ανάλογων ερευνών στους τρόπους που παράγεται το νόημα από την πολιτική κοινωνία προκειμένου να επικοινωνηθεί στην κοινωνία των πολιτών διαμορφώνοντας το περιεχόμενο της ιδιότητας του πολίτη.