Ερμηνευτική προσέγγιση της <<αναισθησίας>>, του <<ύπνου>> και του <<πόνου>> στην Αρχαία Ελλάδα: μαρτυρίες αρχαίων συγγραφέων

Abstract

The aim of this study was to examine the evolution of the meaning of the words related to anesthesia, analgesia, and pain throughout ancient Greek literature. All relative words were searched in all extant ancient Greek manuscripts using the Thesaurus Lingua Graeca (TLG) electronic program. This program is an electronic database of the entire ancient Greek literature, itemizing the works of all classic authors. The database includes search options for a combined search. For example, a particular word can be sought in a particular work, author or in all classic literature, and the program automatically provides the number of citations together with the relevant text. The relevant citations were then examined in the original Greek texts and compared to classic English translations. The word ‘anaesthesia’ was used in many ancient texts and states multiple concepts throughout antiquity: In philosophy expresses the absence of sensation, the lack of affection or coma, the insensibility to pleasure and pain, and also the deficiency of character. With the adverb ‘anaesthetos’ Aristotle described the indefinable time. In history the word ‘anaesthesia’ was used for political indifference; in rhetory for the politically unconcerned man. ‘Anaesthesia’ is a very old word since it was first found in Thucydides’ (460 - 400 c BCE) texts. Many physicians though consider Plato (427-348/7 c BCE) as the fist author which used ‘anaesthesia’ in texts. ‘Narke’, the word that produced ‘narcosis’ is also found in many Greek ancient texts. ‘Narke’ means numbness, deadness, impotence of the nerves, and also is the name of the flat fish torpedo which narcotizes its victims with electric ray. ‘Anaesthesia’ whether used in philosophical, historic, rhetoric or in medical ancient Greek texts, generally expresses ‘lack of perception’. This concept could be considered as the origin of ‘modern anaesthesia’. The word “anaesthesia” appears twelve times in five Hippocratic texts to describe loss of sensation by a disease process. This observation reveals Hippocrates as the first Greek writer to use the word in a medical rather than a philosophical context. Hippocrates was also the first Greek physician to keep an airway open by bypassing a pharyngeal obstruction with the insertion of narrow tubes into the swollen throat of a patient with quinsy, thus facilitating airflow into the lungs. Starting from the epic poems of Homer and Hesiod the significance attributed to sleep by the Greek-Roman antiquity is traced in myths referring to the god of sleep, Hypnos. Hypnos, a very ancient deity of the Greek mythology, is mainly represented under two contradictory yet complementary images: in the one he is associated with darkness, oblivion, pain and most of all with death, while in the other he is presented as a benign, pleasant young god who carries out the commands of other deities to quieten down through sleep both mortals and immortals and bestow them the care-freeing elements of sleep. .......................

Σκοπός αυτής της εργασίας είναι η διερεύνηση της εξέλιξης των εννοιών του ύπνου, της καταπολέμησης του πόνου και κατά συνέπεια της αναισθησίας, όπως αυτές μαρτυρούνται στα αρχαία ελληνικά κείμενα, καθώς και η σύνδεση των εννοιών αυτών με τη σύγχρονη θεώρησή τους. Οι λέξεις αναισθησία, αναλγησία, ύπνος, και οι αρχαίες Ελληνικές λέξεις που είναι συνώνυμες με τη λέξη πόνος, καθώς και τα παράγωγα αυτών, ερευνήθηκαν σε όλα τα αρχαία Ελληνικά κείμενα, με τη χρήση της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων Thesaurus Lingua Graeca (TLG). Αυτή η ηλεκτρονική βάση εκτός του ότι περιέχει όλα τα διασωθέντα αρχαία Ελληνικά κείμενα, όλων των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, περιλαμβάνει επίσης επιλογές για συνδυασμένη έρευνα. Για παράδειγμα, μια λέξη μπορεί να ερευνηθεί σε συγκεκριμένα έργα ενός συγκεκριμένου συγγραφέα ή σε όλη την αρχαία Ελληνική Γραμματεία, και το πρόγραμμα αυτόματα παρέχει τον αριθμό όλων των παραπομπών, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα το σχετικό κείμενο. Η λέξη «αναισθησία» βρίσκεται σε πολλά αρχαία Ελληνικά κείμενα, και έχει πολυδιάστατη ερμηνεία: στη φιλοσοφία εκφράζει την ‘έλλειψη αίσθησης’, επίσης το ‘έλλειμμα του χαρακτήρα’, ή τον ‘απροσδιόριστο χρόνο’. Στην ιστορία χρησιμοποιείται κυρίως για να ορίσει τον αδιάφορο στα κοινά άνθρωπο. Η λέξη ‘αναισθησία’ είναι πολύ παλιά λέξη,καθώς η πρώτη χρήση της γίνεται στα κείμενα του Θουκυδίδη (460 - 400 π.Χ.). Πολλοί ωστόσο θεωρούν ότι ο πρώτος που χρησιμοποίησε την λέξη αναισθησία σε κείμενο ήταν ο Πλάτωνας. Στα Ιπποκρατικά κείμενα η λέξη αναισθησία και τα παράγωγα της ανευρίσκονται 12 φορές, κυρίως για να περιγράψει την απώλεια της αίσθησης που δημιουργείται κατά την πορεία μιας νόσου. Αυτή η διαπίστωση κατατάσσει τον Ιπποκράτη ως τον πρώτο που χρησιμοποίησε τη λέξη αυτή σε ένα ιατρικό πλαίσιο, σε αντίθεση με τη φιλοσοφική της χρήση από τους προγενέστερούς του συγγραφείς. Στα Ιπποκρατικά Κείμενα επίσης βρίσκομε τις πρώτες αναφορές σχετικά με την προστασία του αεραγωγού καθώς είναι ο πρώτος που περιέγραψε μια πρώιμη μορφή διασωλήνωσης ή διάβασης σωληνίσκων στον αποφραγμένο φάρυγγα ασθενούς με κυνάγχη. Η σημασία της έννοιας του Ύπνου αρχίζει να ανιχνεύεται από τα έργα του Ησιόδου και του Ομήρου. Ο Ύπνος είναι μια αρχαία θεότητα της Ελληνικής μυθολογίας, και μαζί με τον αδελφό του Θάνατο αντιπροσωπεύουν δύο αντιφατικές αλλά και συμπληρωματικές φιγούρες. Το φιλοσοφικό θέμα του ύπνου αναλύθηκε εκτεταμένα, όπως είδαμε, από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, συμπεριλαμβανομένου και του Αριστοτέλη. Ο Ιπποκράτης προσέγγισε αυτό το θέμα από τη σκοπιά του φυσιολόγου. ..................