Θεσσαλική νεολιθική κεραμική: τεχνολογία και κατανομή στο χώρο

Abstract

The subject of this thesis is the Neolithic pottery of Thessaly in the Archaeological Museum of Volos coming from excavations and surface surveys of the last century. Its goal is the investigation of the social role of pottery through analysis of ware-types and their distribution in the Thessalian plain. It is based on the macroscopic examination of sherds and the recording of their technical characteristics on a data base, the creation of fabric groups, the examination of their spatial distribution and the extraction of conclusions. It includes an introduction (Chap. 1) with theoretical matters on the role that potters played as agents of the Neolithic community. Three parts follow: Part a (Chaps. 2,3,4): It describes the natural environment of Thessaly and the history of research on topography and pottery. Part b (Chaps 5,6): It deals with pottery sampling, typology and the fabric groups per ware-type separately. Part c (Chaps. 7,8,9): It concerns the distribution of ware-types and fabric groups, the discussion of the results, the interpretations and the future research on matters of pottery technology. The results of the distribution of ware-types and fabric groups in the Thessalian plain have shown the presence or absence of specific ware-types and fabric groups of Neolithic pottery in the settlements of Thessaly. The results emphasize the technological choices of the potters-agents in specific fabric groups and the social imlications deriving from them. Finally, many future projects on neolithic pottery from Thessaly can be based on the above material from Volos, such as petrographic analyses, studies on use or comparative studies on painted ware-types.

Αντικείμενο της διατριβής αποτελεί η νεολιθική κεραμική της Θεσσαλίας, η οποία βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Βόλου και προέρχεται από ανασκαφές ή επιφανειακές έρευνες του περασμένου αιώνα. Στόχος της είναι η αναζήτηση του κοινωνικού ρόλου της κεραμικής μέσα από την ανάλυση των κεραμικών κατηγοριών της και η κατανομή τους στο θεσσαλικό χώρο. Βασίζεται στη μακροσκοπική εξέταση των οστράκων και την καταγραφή των τεχνικών χαρακτηριστικών τους σε βάση δεδομένων, στη δημιουργία ομάδων κεραμικής ύλης ανά κατηγορία και στην εξέταση της κατανομής τους και την εξαγωγή συμπερασμάτων. Η διατριβή περιλαμβάνει την εισαγωγή (Κεφ. 1) με θεωρητικά ζητήματα για το ρόλο που διαδραμάτισαν οι κεραμείς ως ενεργοί δράστες της νεολιθικής κοινότητας. Ακολουθούν: Μέρος α΄ (Κεφ. 2,3,4): Το φυσικό περιβάλλον της Θεσσαλίας και το ιστορικό έρευνας των τοπογραφικών ερευνών για τον εντοπισμό προϊστορικών οικισμών και της πορείας της έρευνας για την νεολιθική κεραμική. Μέρος β΄ (Κεφ. 5,6). Την περιγραφή και τη δειγματοληψία του υλικού, την τυπολογία του και την παρουσίαση των ομάδων κεραμικής ύλης ανά κατηγορία ξεχωριστά. Μέρος γ΄ (Κεφ. 7,8,9): Την κατανομή των κεραμικών ομάδων ανά κατηγορία, τις ερμηνευτικές προτάσεις και τις μελλοντικές δυνατότητες διερεύνησης θεμάτων νεολιθικής κεραμικής τεχνολογίας. Τα αποτελέσματα της κατανομής των διαφορετικών κατηγοριών στο θεσσαλικό χώρο και των ομάδων κεραμικής ύλης έδειξαν την παρουσία ή απουσία κάποιων κατηγοριών και κεραμικών υλών στους νεολιθικούς οικισμούς. Τα συμπεράσματα τονίζουν τις τεχνολογικές επιλογές των κεραμέων σε συγκεκριμένες κεραμικές ύλες και τις κοινωνικές προεκτάσεις που απορρέουν από αυτές.