Μια υπηρεσιοστρεφής προσέγγιση για την ανάπτυξη δικτυοκεντρικών πληροφοριακών συστημάτων υγείας

Abstract

The medical informatics is a field that deals with the provision of healthcare services in a way that aims to serve the constant needs of patients, moving to a patient-centric state. These healthcare organizations change their organizational structures and functional procedures, in order the implemented health systems to serve the needs of patients and provide them with integrated and shared care. The emerging trend in the area of healthcare services is providing shared and integrated care, regardless of geographical boundaries. The main objective of this thesis is tο develop specific architectures for the development of network-oriented healthcare information systems that follow the technological development and use new technologies and adequate infrastructures. The network-oriented healthcare information systems that are studied provide healthcare services to patients, in the context of a health district. The urgent need for the healthcare units is to communicate and cooperate, through network and web services, to retrieve patient’s medical data from the systems of healthcare organizations, to provide and exchange that data, when needed. This need provided the impetus for the preparation of this thesis and led the effort to create standard architectures for the implementation of network-oriented healthcare information systems. In particular, methodologies for the implementation of healthcare information systems are described that aim at supporting and integrating healthcare processes and also at providing integrated health information of patients to the participating organizations. Specifically, architectures for the implementation of healthcare information systems (Electronic Medical Record) are described, where web applications have been developed through web services that are based on the service-oriented architecture. The implementation of web services allows users to have specific roles, while access to patient medical information is realized through models, where the roles operate based on specific permissions. The research is not limited to the implementation of electronic medical records, but extends to more general information systems developed using service-oriented architecture and various other technologies and standards. The authorization of access to medical information is an issue that is discussed in detail. Therefore, in this thesis is studied the security of systems, which is identical to the security provided by the existing local security policies of the participating organizations.Ακρόαση The main contribution of this thesis is to propose the service-oriented approach as suitable for automating and integrating healthcare processes, for patient medical information integration and for providing a secure framework in order to integrate healthcare services.

. Η πληροφορική στην υγεία είναι μια κατεύθυνση που τα τελευταία χρόνια απασχολεί σημαντικό μέρος της επιστημονικής κοινότητας, αφού πραγματεύεται την παροχή υπηρεσιών ιατρικής φροντίδας με τρόπο που να στοχεύει στην εξυπηρέτηση των πάγιων αναγκών των ασθενών, μεταβαίνοντας σε μια ασθενο-κεντρική κατάσταση. Οι οργανισμοί παροχής υπηρεσιών υγείας μεταβάλλουν την οργανωτική τους δομή και τις λειτουργικές τους διαδικασίες, ώστε τα υλοποιημένα συστήματα υγείας που χρησιμοποιούν να εξυπηρετούν τις ανάγκες των ασθενών και να τους παρέχουν ολοκληρωμένη και συμμετοχική ιατρική φροντίδα (integrated and shared care). Η επικρατούσα τάση στον χώρο παροχής υπηρεσιών υγείας είναι πλέον η παροχή ολοκληρωμένης και κοινόχρηστης ιατρικής φροντίδας στους ασθενείς (shared and integrated care), ανεξαρτήτως γεωγραφικών ορίων. Κύριος στόχος της παρούσης διδακτορικής διατριβής είναι η διατύπωση συγκεκριμένων αρχιτεκτονικών για την ανάπτυξη δικτυοκεντρικών πληροφοριακών συστημάτων υγείας που ακολουθούν την τεχνολογική εξέλιξη και χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και κατάλληλες υποδομές. Τα δικτυοκεντρικά πληροφοριακά συστήματα υγείας που μελετώνται παρέχουν υπηρεσίες παροχής ιατρικής φροντίδας, στα πλαίσια μιας υγειονομικής περιφέρειας (health district). Η επιτακτική ανάγκη οι μονάδες της υγειονομικής περιφέρειας να επικοινωνούν και να συνεργούν, μέσω δικτύου και υπηρεσιών ιστού, να ανακτούν τα ιατρικά δεδομένα των ασθενών από τα συστήματα των διαφόρων φορέων, να παρέχουν και να ανταλλάσουν αυτά τα δεδομένα όποτε απαιτείται, έδωσε το έναυσμα για την εκπόνηση της παρούσας διδακτορικής διατριβής και ώθησε την προσπάθεια για τη δημιουργία πρότυπων αρχιτεκτονικών υλοποίησης δικτυοκεντρικών πληροφοριακών συστημάτων υγείας. Ειδικότερα, περιγράφονται μεθοδολογίες ανάπτυξης πληροφοριακών συστημάτων ιατρικής φροντίδας που αποσκοπούν στην υποστήριξη και ολοκλήρωση των διαδικασιών παροχής ιατρικής φροντίδας, καθώς και στην παροχή ολοκληρωμένης ιατρικής πληροφορίας των ασθενών στους συμμετέχοντες φορείς. Συγκεκριμένα, περιγράφονται αρχιτεκτονικές για την υλοποίηση πληροφοριακών συστημάτων υγείας, όπως παραδείγματος χάριν Ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου (Electronic Medical Record), όπου διαδικτυακές εφαρμογές έχουν αναπτυχθεί μέσω υπηρεσιών ιστού που με τη σειρά τους έχουν βασιστεί στην υπηρεσιοστρεφή αρχιτεκτονική. Η εκτέλεση των υπηρεσιών ιστού επιτρέπεται σε χρήστες που κατέχουν συγκεκριμένους ρόλους, ενώ η πρόσβαση στην ιατρική πληροφορία των ασθενών πραγματοποιείται μέσω μοντέλων, στα οποία οι ρόλοι λειτουργούν βάσει συγκεκριμένων δικαιωμάτων. Η έρευνα δεν περιορίζεται μόνο στην υλοποίηση Ηλεκτρονικών Ιατρικών Φακέλων, αλλά επεκτείνεται σε γενικότερα πληροφοριακά συστήματα που αναπτύσσονται με χρήση της υπηρεσιοστρεφούς αρχιτεκτονικής και διαφόρων άλλων τεχνολογιών και προτύπων. Η δικαιοδοσία πρόσβασης στην ιατρική πληροφορία είναι ένα ζήτημα που αναλύεται λεπτομερώς, επομένως, η ασφάλεια των συστημάτων αποτελεί αντικείμενο μελέτης στα πλαίσια της διδακτορικής διατριβής και κατά κάποιο τρόπο ταυτίζεται με την ασφάλεια που παρέχεται από τις υπάρχουσες τοπικές πολιτικές ασφάλειας των συμμετεχόντων οργανισμών.Φωνητική ανάγνωση Η συνεισφορά της παρούσας διατριβής έγκειται στην ανάδειξη της υπηρεσιοστρεφούς προσέγγισης ως κατάλληλη για την αυτοματοποίηση και την ολοκλήρωση των διαδικασιών παροχής ιατρικής φροντίδας, για την ολοκλήρωση της ιατρικής πληροφορίας των ασθενών και για την παροχή ενός ασφαλούς πλαισίου εργασίας, με στόχο την ολοκλήρωση των υπηρεσιών παροχής ιατρικής φροντίδας.