Μεσοθηλιώματα: συγκριτική μελέτη των ιστοπαθολογικών ευρημάτων στο οπτικό και στο ηλεκρονικό μικροσκόπιο

Abstract

Mesothelioma is located in serum membranes after metaplasia of the mesothelial cells. The more frequent appearance is in the pleura, the peritoneum and pericardium. It is recognized as a single mass or as diffuse thickness of serous membranes. Histological, we have a big variety of types, usually epithelial or spindle type of cell. By the study of international bibliography the conclusion is that the malignant mesotheliomas arise from the mesothelial cells or from essential cellular elements of serum membrane, although the mesothelial cell by its very nature has the possibility of metaplasia in other types of cells. In the international bibliography refers that in a lot of epithelial forms of malignant mesothelioma it is exceptionally difficult to make differential diagnosis with the optical microscope, because of the similar histological picture with the adenocarcinomas of the breast and the lung. This situation led us to study such epithelial forms by the view of the electronic microscope in order to clear up the diagnostic problem. In our study we examine 30 cases of malignancy in the lung serum and in the lung peritoneum. The electronic microscopes contribute decisive in the correct diagnostics direction after with the recovery thin intermingled microville that finds in the cellular surface delimits the presence of malignant mesothelioma. Characteristic is the presence of perinuclear bounds of intermediary fibres, glycogen and grease. From this discoveries becomes unmistakable the faculty of general purpose mesothelial, mesenchymal cell to be differentiated in cells with epithelial morphology. The role of slit like spaces, which contains microvilles and is presented in serus membranes of different anatomic regions, appears that likely corresponds in the dissemination route of cancer cells and the appearance of metastases.

Το μεσοθηλίωμα εντοπίζεται σε ορογόνους υμένες ύστερα από μεταπλασία των μεσοθηλιακών κυττάρων. Η συχνότερη εμφάνιση είναι στον υπεζωκότα, το περιτόναιο και το περικάρδιο. Αναγνωρίζεται ως περίγραπτη μονήρης μάζα ή ως διάχυτη πάχυνση του ορογόνου. Ιστολογικά, υπάρχει μεγάλη ποικιλία τύπων, συνήθως επιθηλιακών ή ατρακτοκυτταρικών. Μέχρι και σήμερα, δεν έχει διευκρινιστεί πλήρως η λειτουργική μορφολογία των μεσοθηλιακών κυττάρων παρά το γεγονός ότι οι αναφορές στη λειτουργικότητα τους ξεκινούν εδώ και πολλά χρόνια. Εντούτοις, παραμένουν αρκετά κενά σε ότι αφορά τη λειτουργική μορφολογία αυτών. Από τη μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας διαπιστώνεται ότι τα κακοήθη μεσοθηλιώματα εξορμώνται από τα μεσοθηλιακά κύτταρα ή από πρόδρομα στοιχεία των ορογόνων κυττάρων, παρότι το μεσοθηλιακό κύτταρο από τη φύση του έχει τη δυνατότητα να μεταπλάσσεται σε άλλους τύπους κυττάρων. Ανατρέχοντας στη διεθνή βιβλιογραφία διαπιστώνεται ότι πολλές επιθηλιακές μορφές του κακοήθους μεσοθηλιώματος είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαφοροδιαγνωσθούν με το οπτικό μικροσκόπιο, αφού ιστολογικά έχουν παρόμοια μικροσκοπική εικόνα με τα αδενοκαρκινώματα του μαστού και του πνεύμονα. Αυτό μας οδήγησε στη μελέτη με το ηλεκτρονικό μικροσκόπιο τέτοιων επιθηλιακών μορφών με διαφοροδιαγνωστικά προβλήματα. Στη μελέτη μας εξετάσαμε 30 περιπτώσεις ασθενών με κακοήθεια στον πνευμονικό ορογόνο χιτώνα και στο περιτόναιο. Η ηλεκτρονική μικροσκοπία συμβάλλει καθοριστικά στην σωστή διαγνωστική κατεύθυνση αφού με την ανεύρεση των λεπτών διαπλεκόμενων μικρολαχνών που βρίσκονται στην κυτταρική επιφάνεια οριοθετεί την παρουσία κακοήθους μεσοθηλιώματος. Χαρακτηριστική είναι η παρουσία περιπυρηνικών δεσμών ενδιαμέσων ινιδίων, γλυκογόνου και λίπους. Από τα ευρήματα αυτά γίνεται καταφανής η ικανότητα του πολυδύναμου μεσοθηλιακού μεσεγχυματικού κυττάρου να διαφοροποιείται σε κύτταρα με επιθηλιακή μορφολογία. Ο ρόλος των σχισμοειδών σχηματισμών, οι οποίοι περιέχουν μικρολάχνες και εμφανίζονται σε ορογόνους υμένες διαφορετικών ανατομικών περιοχών, φαίνεται ότι πιθανόν να αντιστοιχεί στην οδό διασποράς των νεοπλασματικών κυττάρων και την εμφάνιση μεταστάσεων. Συμπερασματικά, η ηλεκτρονική μικροσκοπία είναι καθοριστική στο διαχωρισμό των ορωδών καρκινωμάτων από τα μεσοθηλιώματα, ακόμη και όταν η ανοσοϊστοχημική τεχνική εμφανίζει διφορούμενα αποτελέσματα. Επιπλέον, η ηλεκτρονική μικροσκοπία διασαφήνισε και την αιτία που τα κύτταρα στο οπτικό μικροσκόπιο φαίνονται με διαυγές κυτταρόπλασμα. Η διαύγεια αυτή, οφείλεται στην παρουσία μεγάλης ποσότητας ενδοκυτταρικού γλυκογόνου.