In vivo δοσιμετρία σε ασθενείς που υποβάλλονται σε ακτινολογικές εξετάσεις. Ανάλυση δόσης και καθορισμός διαγνωστικών επιπέδων αναφοράς

Abstract

The Euratom directive 97/43 recommends the use of patient dose surveys in diagnostic radiology and the establishment of diagnostic reference dose levels (DRLs). Dose measurements and the establishment of DRLs in diagnostic radiology is imperative in cases of patients that are relative more sensitive (pregnant women and children) or in cases that during the examination the time of fluoroscopy is long and the number of the acquired images is big. The present study aims to: 1. Perform measurements of the dose receiving during different x ray interventional examinations (angiographies). 2. The measurement of the dose receiving of the personnel that performs the examinations. 3. The export of diagnostic reference levels for the studied examinations. The measurements of the dose were done with thermoluminence dosimeters (TLDs). In details, measurements of the dose were performed during diagnostic angiography of the lower limbs of the renal arteries and of the carotids but also during coronary angiography and pacemaker implementation. During the dosimetry of the above examinations, various dosimetric quantities were acquired, and are capable to establish DRLs. In case of lower limbs angiography the proposed DRL was the entrance surface dose of 96.4 mGy in the pelvic region. During renal angiography was the entrance surface dose of 168,6 mGy at the level of the renal arteries and during angiography of the carotid arteries was the entrance surface dose of the 313 mGy at the level of the aortic arc. During coronary angiography the reference level was chosen to be 57,80 Gycm2 and during pacemaker implementation 19,4 Gycm2. The effective dose of the two above examinations was calculated to be equal to 10.1 mSv and 3 mSv respectively. Before the main part of this study, dose measurements was performed during micturating cystourethrography and during hysterosalpingography. Both examinations were performed using fluoroscopic images. The results reveal the decrease of the dose to the half, according to the results by other authors, during micturating cystourethrography and to the 1/3 during hysterosalpingography. The suggested diagnostic levels for the examination of micturating cystourethrography and hysterosalpingography, is the third percentile of the suggested entrance dose, which is equal to 1,7 mGy and the value of the third percentile of the suggested entrance dose being equal to 4,49 mGy or alternatively one x-ray, combined with fluoroscopy of 30 sec for the two examinations respectively.

Μετά από την δημοσίευση της ευρωπαϊκής οδηγίας ΕΕ 97/43, απαιτείται πλέον η εφαρμογή ενός συστήματος διαγνωστικών επιπέδων δόσεων αναφοράς (reference levels). Η δοσιμετρία και η καθιέρωση διαγνωστικών επιπέδων αναφοράς για τις ακτινοδιαγνωστικές εξετάσεις αναδεικνύονται σαν πράξεις επιτακτικής ανάγκης στις περιπτώσεις εξεταζομένων οι οποίοι ανήκουν στις λεγόμενες ευπαθείς ομάδες πληθυσμού ή στην περίπτωση που η εξέταση συμπεριλαμβάνει, μεγάλης διάρκειας ακτινοσκόπηση και την λήψη μεγάλου αριθμού ακτινογραφικών εικόνων. Η έρευνα αυτή έχει σαν σκοπό: 1. Την μέτρηση της απορροφώμενης δόσης του εξεταζομένου κατά την διάρκεια διαφόρων ακτινολογικών επεμβατικών εξετάσεων (αγγειογραφίες). 2. Την μέτρηση της απορροφώμενης δόσης στο προσωπικό που διενεργεί τις παραπάνω εξετάσεις. 3. Την καθιέρωση περιοριστικών επιπέδων δόσεως για τους διάφορους τύπους εξετάσεων των ακτινολογικών εξετάσεων Οι μετρήσεις της απορροφώμενης δόσης έγιναν με την χρήση δοσιμέτρων θερμοφωταύγεια (TLD). Συγκεκριμένα έγιναν οι κατάλληλες ενέργειες για την δοσιμέτρηση των εξεταζόμενων κατά τις αγγειογραφίες των κάτω άκρων, των νεφρικών αρτηριών και των καρωτίδων καθώς και κατά την διάρκεια των στεφανιογραφιών και την τοποθέτηση βηματοδοτών. Από τις προαναφερόμενες δοσιμετρικές μελέτες προέκυψαν στοιχεία όσο αφορά την χρησιμοποιούμενη τεχνική καθώς επίσης, στοιχεία τα οποία μας επιτρέπουν να ορίσουμε κάποια επίπεδα δόσεων. Στην περίπτωση των αγγειογραφιών των κάτω άκρων σαν περιοριστικό επίπεδο δόσης επιλέχθηκε η δόση εισόδου των 96,4 mGy στην περιοχή της πυέλου, των νεφρικών αρτηριών σαν περιοριστικό επίπεδο δόσης επιλέχθηκε η δόση εισόδου των 168,6 mGy στην περιοχή που ορίζεται ως το επίπεδο των νεφρικών αρτηριών, ενώ στην περίπτωση των αγγειογραφιών των καρωτίδων σαν περιοριστικό επίπεδο δόσης επιλέχθηκε η δόση εισόδου των 318,8 mGy στην περιοχή του αορτικού τόξου. Στην περίπτωση των στεφανιογραφιών και της τοποθέτησης των βηματοδοτών τα περιοριστικά επίπεδα δόσης ήταν 57,80 Gycm2 και 19,4 Gycm2 για τις δύο εξετάσει αντίστοιχα. Επίσης υπολογίσθηκε και η ενεργός δόση που βρέθηκε να είναι ίση με 10,1 mSv και 3 mSv αντίστοιχα. Επιπρόσθετα και πριν την έναρξη της εργασία έγινε δοσιμέτρηση κατά την διάρκεια δύο ακτινολογικών εξετάσεων. Της ανιούσας κυστεοουρηθρογραφίας και των σαλπιγγογραφιών. Μελετήθηκε η λήψη και ανάλυση των ακτινοσκοπικών εικόνων που λαμβάνονται μέσα στα πλαίσια της ακτινοσκοπικής διαδικασίας και την πλήρη αντικατάσταση των κλασικών ακτινογραφικών εικόνων με αυτές που προκύπτουν από την ακτινοσκόπηση. Τα αποτελέσματα της μεθόδου αποδεικνύουν την μείωση της δόσης τουλάχιστον στο μισό σε σχέση με την κλασική τεχνική κατά την εξέταση της ανιούσας κυστεοουρηθρογραφίας ενώ μεγαλύτερη μείωση επιτεύχθηκε κατά τις εξετάσεις των σαλπιγγογραφιών (περίπου στο 1/3 συγκριτικά με τιμές από άλλους ερευνητές). Τα προτεινόμενα διαγνωστικά επίπεδα αναφοράς είναι για τις εξετάσεις της ανιούσας κυστεοουρηθρογραφίας, και των σαλπιγγογραφιών, είναι το τρίτο εκατοστημόριο της τιμής της δόσης εισόδου που είναι ίση με 1,7 mGy και η τιμή του τρίτου εκατοστημορίου της δόσης εισόδου που είναι ίση με 4,49 mGy ή εναλλακτικά μία ακτινογραφία με χρόνο ακτινοσκόπηση 30 sec, για τις δύο εξετάσεις αντίστοιχα.