Ενθοθηλίνη-1 και διατασιμότητα στεφανιαίων αρτηριών

Abstract

Endothelin-1 (ET-1) is the predominant isopeptide generated by vascular endothelium causing vasoconstriction. ET-1 decreases large arteries compliance in experimental models and in humans, an effect mediated via endothelin type A (ETA) receptors. It also plays an important role in the regulation of the vasomotor tone in the peripheral and coronary circulation in humans via ETA receptors and there is evidence of differential effect of ET-1 on peripheral vasomotor tone in diabetic compared to nondiabetic patients and hypertensives compared to normotensives. We tested the hypothesis that ET-1 affects the coronary artery compliance in humans. In the first phase of the study 32 nondiabetic patients were included. They were randomized to receive ETA receptor antagonism (BQ-123) intracoronarily or normal saline in 2:1 proportions. In the first group 21 patients were included and in the second group 11. Patients of the BQ-123 group were further divided into hypertensives and normotensives subgroups. 11 more patients with type II diabetes mellitus received BQ- 123 and were compared with the patients of the first group of the first phase of the study. Coronary artery compliance was studied using intracoronary ultrasound. From the study, it was shown, that ETA receptor antagonism improves coronary artery compliance in nondiabetic patients with atherosclerotic coronary arteries. There is no differential effect of ETA receptor antagonism on coronary artery compliance in hypertensive compared to normotensive patients although decreased vasodilation is promoted in hypertensives. The effect of endogenous ET-1 on coronary artery stiffness is impaired in patients with type II diabetes mellitus.

Η ενδοθηλίνη-1 είναι το κυριότερο πεπτίδιο που παράγεται από το αγγειακό ενδοθήλιο και προκαλεί αγγειοσύσπαση. Η ενδοθηλίνη-1 μέσω δράσης της στους υποδοχείς A μειώνει τη διατασιμότητα των μεγάλων αρτηριών στα πειραματόζωα και τον άνθρωπο. Επίσης, παίζει σημαντικότατο ρόλο στη ρύθμιση του αγγειακού τόνου στην περιφέρεια αλλά και στη στεφανιαία κυκλοφορία στον άνθρωπο, μέσω δράσης στους τύπου A υποδοχείς της, ενώ υπάρχουν πολλά στοιχεία για διαφοροποιημένη επίδραση της ενδοθηλίνης-1 στον αγγειακό τόνο των διαβητικών σε σχέση με τους μη διαβητικούς και των υπερτασικών έναντι των νορμοτασικών στα περιφερικά αγγεία. Ελέγχθηκε λοιπόν η υπόθεση, ότι η ενδοθηλίνη-1 επηρεάζει τη διατασιμότητα των στεφανιαίων αρτηριών στον άνθρωπο. Στην πρώτη φάση της μελέτης συμπεριλήφθηκαν 32 μη διαβητικοί ασθενείς. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν ενδοστεφανιαία αναστολέα των υποδοχέων A της ενδοθηλίνης (BQ-123) ή φυσιολογικό ορό σε αναλογία 2:1. Έτσι στην πρώτη ομάδα συμπεριλήφθηκαν 21 ασθενείς και στη δεύτερη 11. Ακολούθως οι ασθενείς της ομάδας που έλαβε τον αναστολέα των υποδοχέων A της ενδοθηλίνης χωρίσθηκαν σε υπερτασικούς και μη υπερτασικούς και εξετάσθηκε αν διέφερε η επίδραση του αποκλεισμού των υποδοχέων της ενδοθηλίνης στη διατασιμότητα των στεφανιαίων αρτηριών στις δύο αυτές υποοομάδες. Τέλος μελετήθηκαν ακόμη 11 ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου II, που έλαβαν όλοι αναστολέα των υποδοχέων της ενδοθηλίνης και συγκρίθηκαν με την πρώτη ομάδα των μη διαβητικών της πρώτης φάσης της μελέτης ως προς την επίδραση της αναστολής των υποδοχέων A της ενδοθηλίνης στη διατασιμότητα των στεφανιαίων αρτηριών. Η μελέτη της διατασιμότητας των στεφανιαίων αρτηριών έγινε με ενδοστεφανιαίο υπερηχογράφημα. Από τη μελέτη εδείχθη, ότι η αναστολή των υποδοχέων A της ενδοθηλίνης προκαλεί βελτίωση της διατασιμότητας των στεφανιαίων αρτηριών μη διαβητικών ασθενών με αθηρωματικά στεφανιαία αγγεία. Η επίδραση της αναστολής των υποδοχέων A της ενδοθηλίνης στη διατασιμότητα των στεφανιαίων αρτηριών δε διαφέρει σε υπερτασικούς και νορμοτασικούς ασθενείς, αν και η προκαλούμενη αγγειοδιαστολή είναι μειωμένη στους υπερτασικούς. Τέλος η επίδραση της ενδογενώς παραγώμενης ενδοθηλίνης-1 στη δυσκαμψία των στεφανιαίων αρτηριών σε διαβητικούς ασθενείς με μη ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη είναι μειωμένη.