ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙ ΤΗ ΒΑΣΕΙ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ W. HEISENBERG

Abstract

THE DISSERTATION DEALS WITH THE CONTEMPORARY PHILOSOPHICAL DIALOGUE BETWEEN MODERN PHYSICS AND CHRISTIAN THEOLOGY ON THE BASIS OF THE SCIENTIFIC WORKS OF WERNER HEISENBERG (1901-1976). THE FUNDAMENTAL THESIS IS THAT THE DIALOGUE OF PHYSICS WITH THEOLOGY CAN TAKE PLACE AS A KIND OF AN ENCOUNTER OF THE DIALECTICSOF NATURE WITH THE ESCHATOLOGY OF THE CHRISTIAN FAITH. IN THE MODERN NATURAL PHILOSOPHY, WE NOTICE A SHIFT FROM THE DUALISTIC ONTOLOGY, AS IT IS EXPRESSED IN THE CARTESIAN METAPHYSICS AND IN THE NEWTONIAN PHYSICS, TOWARDS THE DIALECTICS OF NATURE; AT THE SAME TIME, THE CHRISTIAN THEOLOGY TURNED FROM THE APOLOGETICS TO THE ESCHATOLOGY OF THE CHRISTIAN FAITH. THE TURNING POINT BOTH OF THEM, I.E. OF THE PHILOSOPHY OF NATURE AND OF THE PHILOSOPHY OF RELIGION, MAKES POSSIBLE A NEW, FRESH AND FRUITFULL ENCOUNTER BETWEEN SCIENCE AND FAITH TODAY.THE TWO MAIN SCIENTIFIC ACHIEVEMENTS OF W. HEISENBERG, NAMELY THE PRINCIPLE OF UNCERTAINTY (1927) AND THE UNIFIED FIELD THEORY OF ELEMENTARY PARTICLES (1958), POINT OUT TO A TOTALLY NEW EPISTEMOLOGICAL AND ONTOLOGICAL SITUATION. THE PRINCIPLE OF UNCERTAINTY MEANS A PROFOUND REVISION IN THE SUBJECT OF THE OBJECTIVITY OF THE DETERMINISM AND OF THE HERMENEUTICS. THE UNIFIED FIELD THEORY BRINGS TO LIGHT A PROFOUND REVISION IN THE METAPHYSICAL PREMISSES OF THE ENTIRESCIENCE, IN THE SENSE THAT IT MEANS A SHIFT FROM THE INDIVIDUALITY TO THE RELATIONALITY, FROM THE NECESSITY TO THE POSSIBILITY, AND FROM THE SPACE TO THE TIME. ON THE OTHER HAND, THE ESCHATOLOGICAL UNDERSTANDING OF THE CHRISTIAN FAITH, WHICH IS THE MAJOR FEATURE OF THE CHRISTIAN THEOLOGY IN THE 20TH CENTURY INALL CHRISTIAN CONFESSIONS AND CHURCHES, MEANS A TURNING POINT IN THE HISTORYOF MODERN CHRISTIAN PHILOSOPHY OF RELIGION, BECAUSE THE ESCHATOLOGY EMPHASIZES THE SHIFT FROM THE INDIVIDUALISTIC TO THE PERSONALISTIC UNDERSTANDING OF THEREALITY, FROM THE NECESSITY TO THE FREEDOM, AND FROM THE COSMOS TO THE HISTORY. THE COINCIDENCE OF THE THREE ONTOLOGICAL PRIORITIES OF THE MODERN NATURAL PHILOSOPHY WITH THAT OF THE CONTEMPORARY CHRISTIAN PHILOSOPHY OF RELIGION IS A SIGN OF THE NEW SITUATION IN THE FAITH-SCIENCE-DIALOGUE TODAY.

Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΔΙΑΛΟΓΟ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ, ΕΧΟΝΤΑΣ ΣΑΝ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ W. HEISENBERG (1901-1976). ΟΙ ΔΥΟ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΛΕΣ ΤΟΥ ΧΑΙΖΕΝΜΠΕΡΓΚ, ΔΗΛ. Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΑΣ (1927) ΚΑΙ Η ΕΝΙΑΙΑ ΠΕΔΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΩΔΩΝ ΣΩΜΑΤΙΔΙΩΝ (1957), ΔΙΑΝΟΙΓΟΥΝ ΝΕΟ ΟΡΙΖΟΝΤΑ ΣΤΟ ΠΕΔΙΟ ΤΗΣ ΓΝΩΣΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΑΣ) Η ΠΡΩΤΗ, ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ (ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ) Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ. ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΕΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΡΙΩΝ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ: ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΤΗΣ ΑΙΤΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗΣ (ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΗΜΗ. ΜΕ ΤΗΝ ΕΝΙΑΙΑ ΠΕΔΙΑΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ ΧΑΙΖΕΝΜΠΕΡΓΚ ΣΗΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙΡΙΑΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ, ΠΟΥ ΣΥΝΙΣΤΑΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΩΡΙΚΟΤΗΤΑ (ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΤΗΤΑ) ΣΤΗΝ ΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ (ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΟΡΓΑΝΗΣ ΦΥΣΗΣ). ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, ΣΤΗΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΣΗΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Η "ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ" ΤΟΥ 20ΟΥ ΑΙΩΝΑ, ΠΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ, ΚΑΙ ΣΥΝΙΣΤΑΤΑΙ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΛΟΓΗΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ. ΤΡΕΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΑΤΟΜΟ ΣΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ, ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ (ΙΣΤΟΡΙΑ). ΕΤΣΙ ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ (ΑΝΑΦΟΡΙΚΟΤΗΤΑ, ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ, ΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ) ΣΥΜΒΑΔΙΖΟΥΝ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ (ΠΡΟΣΩΠΟ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ) ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ. Η ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΑ ΔΕΙΧΝΕΙ ΟΤΙ ΑΝΟΙΓΕΤΑΙ ΝΕΟ ΠΕΔΙΟ ΔΙΑΛΟΓΙΚΗΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ.