Διερεύνηση της επίδρασης της συναισθηματικής νοημοσύνης και των αναμνήσεων ανατροφής στις συμπεριφορές διάκρισης του νοσηλευτικού προσωπικού προς πρόσφυγες και μετανάστες

Abstract

Introduction: Health professionals become carriers of perceptions, beliefs and attitudes regarding health care provision to refugees and migrants and the impact of racism, which may often lead them to discriminatory behaviours that negatively affect the quality of the provided care. Aim: The purpose of this paper was to investigate the perceptions and attitudes of nurses in Greece towards refugees/migrants provision of health care and the perceived impact of racism, together with other possible factors involved in those perceptions. In addition, the impact of emotional intelligence and memories from upbringing were examined. Methodology: A cross-sectional quantitative study was carried out. The data was collected with the help of a questionnaire. The study included 2034 Greek nurses. The questionnaire included questions to determine i) the discriminatory behaviours and beliefs, questionnaire was developed based on questionnaires, Emami, and Safipour, 2013, Michaelsen, 2004 ii) the Perceived impact of Racism (Iatridis, 2017), iii) emotional intelligence TEIQUE-SF - Trait Emotional Intelligence Questionnaire –Short Form (Petrides et al., 2007), and iv) UpBringing memories E.M.B.U.-Egna Minnen Betraffande Uppfostran (Arrindell, 1999), as well as questions related to demographic, social and labour elements. Results: Younger participants, with better educational level, less work experience, who worked in primary or tertiary healthcare units, in Attica, with higher emotional intelligence (EI) and memories of more parental emotional warmth and less maternal rejection, appeared to score better on the "communication" scale and lower scores on the "difficulties" and "discrimination" scales, as these were determined by the discriminatory behaviours questionnaire. More perception of racism as a "big problem" and less as an " In group blame" or overall "denial" were reported by nurses with higher EI and memories of parental emotional warmth. Conclusions: In summary, good communication can reduce perceived difficulties and significantly qualify the inequalities and discriminatory behaviours faced by refugees / migrants in healthcare. Identifying these mechanisms is an important step in bringing awareness of racial discrimination and its underlying characteristics in the health care setting. Strategies to combat discrimination beliefs, with intercultural education, familiarity with refugee/migrant care, and resources to address language and not only barriers, are some of the policies that may mitigate discriminatory beliefs and behaviours in nurses. In addition, enhancing emotional intelligence may also have a positive impact.

Εισαγωγή: Οι επαγγελματίες υγείας καθίστανται φορείς αντιλήψεων και πεποιθήσεων ως προς την παροχή υγείας σε πρόσφυγες και μετανάστες και τις επιπτώσεις του ρατσισμού, που συχνά οδηγούν σε συμπεριφορές διάκρισης και θέτουν σε κίνδυνο την ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας διατριβής ήταν η διερεύνηση των αντιλήψεων και στάσεων του νοσηλευτικού προσωπικού στην Ελλάδα, απέναντι στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης στους προσφυγικούς και μεταναστευτικούς πληθυσμούς και στις επιπτώσεις του ρατσισμού, καθώς και των παραγόντων που εμπλέκονται στη διαμόρφωσή τους. Επιπρόσθετα, εξετάστηκε η επίδραση της συναισθηματικής νοημοσύνης και των αναμνήσεων από την ανατροφή. Μεθοδολογία: Για τη διεξαγωγή της έρευνας, πραγματοποιήθηκε συγχρονική ποσοτική μελέτη. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη βοήθεια ερωτηματολογίου. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 2.034 νοσηλεύτριες και νοσηλευτές από όλη την Ελλάδα. Το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε ερωτήσεις: για τον προσδιορισμό των συμπεριφορών και πεποιθήσεων διάκρισης, ερωτηματολόγιο, που κατασκευάστηκε και στηρίχτηκε στα ερωτηματολόγια των Emami & Safipour, 2013 και Michaelsen, 2004, για τις αντιλαμβανόμενες συνέπειες του ρατσισμού (Perceived Impact of Racism - Iatridis, 2017), για τη μέτρηση της συναισθηματικής νοημοσύνης (TEIQUE-SF - Trait Emotional Intelligence Questionnaire –Short Form - Petrides et al., 2007), για τη μελέτη των αναμνήσεων ανατροφής (Ε.Μ.Β.U. - Egna Minnen Betraffande Uppfostran - Arrindell, 1999), καθώς και ερωτήσεις σχετικές με δημογραφικά, κοινωνικά και εργασιακά στοιχεία. Αποτελέσματα: Οι μικρότερης ηλικίας συμμετέχοντες/ουσες, με καλύτερο επίπεδο εκπαίδευσης, λιγότερη εργασιακή εμπειρία, που εργάζονταν σε πρωτοβάθμιες ή τριτοβάθμιες μονάδες υγείας, στην Αττική, με υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη (ΣΝ) και αναμνήσεις με περισσότερη γονική συναισθηματική ζεστασιά και λιγότερη μητρική απόρριψη, έδειξαν καλύτερες επιδόσεις στην κλίμακα της «επικοινωνίας» και χαμηλότερες επιδόσεις στις κλίμακες των «δυσκολιών» και των «διακρίσεων», όπως αυτές διαμορφώθηκαν από το ερωτηματολόγιο των διακρίσεων. Περισσότερη αναγνώριση του ρατσισμού ως «μεγάλο πρόβλημα» και λιγότερο ως «εσωτερική ευθύνη» ή μειωμένη ύπαρξη «άρνησης» διαπιστώθηκε από το νοσηλευτικό προσωπικό με υψηλότερη ΣΝ και αναμνήσεις συναισθηματικής ζεστασιάς. Συμπεράσματα: Συνοπτικά, η καλή επικοινωνία, μπορεί να μειώσει τις αντιλαμβανόμενες δυσκολίες και να αμβλύνει σημαντικά τις ανισότητες και τις συμπεριφορές διάκρισης που αντιμετωπίζουν στο σύστημα υγείας οι πρόσφυγες και οι μετανάστες. Οι στρατηγικές καταπολέμησης των πεποιθήσεων διάκρισης, η διαπολιτισμική εκπαίδευση, η εξοικείωση με την παροχή φροντίδας σε πρόσφυγες και μετανάστες και η εξεύρεση πόρων για την αντιμετώπιση των γλωσσικών, και όχι μόνο, φραγμών, είναι μερικές από αυτές που μπορεί να μετριάσουν τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές διάκρισης. Επιπλέον, η ενίσχυση της συναισθηματικής νοημοσύνης, θα μπορούσε να συμβάλλει θετικά προς την κατεύθυνση αυτή.