Η γυναίκα στη βυζαντινή κοινωνία (8ος - 11ος αι.): η εικόνα της στα αγιολογικά κείμενα

Abstract

The study on the social presence of the Byzantine woman, between the 8th and the 11th century, is carried out based on the hagiographical texts of the period and in relations to the laws that applied at the time, which reveal the social reality and practice. The historical evaluation and synthesis of the data that were found do not reveal in full the life and the role of the average Byzantine woman; however, they set light to almost every field of her activities. Thus, they outline her role in the family, her role as a daughter (views of the Byzantine on having a daughter, monitoring of the first years of her life, the way of her upbringing and the aim behind it, the important presence of a sister) and wife (a study on the historic journey and the importance of the institution of marriage and a detailed description on the legal framework that was set first by the Issaurian dynasty and then by the emperors of the Macedonian dynasty in relation to engagement, marriage, divorce and second marriage and the role of the Byzantine woman as mother, wife and widow) or within the wider social environment (women's education, participation of middle class women in social activities, in the conflicts between Church and the State, in charities, research on the health problems and the status of the social group of the Byzantine women, the slaves) and, to the extent this is possible according to the sources available, in the economic activities of the empire (women'w participation in production and economy, women's personally owned wealth).

Η μελέτη της κοινωνικής παρουσίας της Βυζαντινής, κατά το διάστημα απο τον 8ο ως τον 11ο αιώνα, γίνεται με βάση τα αγιολογικά κείμενα της περιόδου και σε σχέση με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, η οποία αποκαλύπτει την κοινωνική πραγματικότητα και πρακτική. Η ιστορική αξιολόγηση και η σύνθεση των στοιχείων που εντοπίστηκαν δεν αποκαλύπτουν πλήρως τη ζωή και το ρόλο της μέσης Βυζαντινής, διαφωτίζουν όμως όλους σχεδόν τους τομείς της δραστηριότητάςτης. Σκιαγραφείται έτσι ο ρόλος της στην οικογένεια πατρική (αντιλήψεις των Βυζαντινών για την απόκτηση θυγατέρας, παρακουλούθηση των πρώτων χρόνων της ζωής της, στόχος και τρόπος ανατροφής της, σημαντική παρουσία της αδερφής) και συζυγική (μελετάται η ιστορική πορεία και η σπουδαιότητα του θεσμού του γάμου και περιγράφεται αναλυτικά το νομοθετικό πλαίσιο, όπως αυτό καθορίστηκε απο τους Ισαύρους καιμ στη συνέχεια τους Μακεδόνες αυτοκράτορεςσχετικά με τη μνηστεία, το γάμό το διαζύγιο και το δεύτερο γάμο, αναλύεται ο ρόλος της Βυζαντινής ως μητέρας συζύγους και χήρας) ή, στον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο (εκπαίδευση των γυναικών, συμμετοχή των γυναικών των μέσων κοινωνικών στρωμάτωνστο κοινωνικό γίγνεσθαι στις συγκρούσεις Εκκλησίας και Πολιτείας στη φιλανθρωπική δράση, αναζητώνται τα προβλήματα υγείας και διερευνάταιη θέση μιας κοινωνικής ομάδαςτων βυζαντινών γυναικών, των δούλων) και, στο μέτρο που οι πηγές το επιτρέπουν, στην οικονομική ζωή της αυτοκρατορίας (συμμετοχή των γυναικών στην παραγωγή και στην οικονομία, προσωπική περιουσία των γυναικών).