Το "οικιστικό απόθεμα" στη μετασοσιαλιστική Κεντρική - Ανατολική Ευρώπη: δυνατότητες και προοπτικές επανάχρησης και αναβάθμισής του στη Σόφια

Abstract

Main objective of research constitutes the upgrade and reuse investigation forms of a concrete building group in European countries, which are characterized as “housing stock”. The housing stock is the product of new mass housing construction programs, where dominate the prefabricated technologies, which means lack of technical quality during construction. The stock located more in large urban centres and cities which were selected as industrial centres. The research begins with reports in bibliographic sources, through which is described the meaning of the housing stock as a product of the social housing. The housing stock study areas include countries of the “arc” of Central Europe (Czech Republic, Slovakia and Hungary) and Eastern Europe (Romania and Bulgaria). Main field of research will constitute the capital of Bulgaria, Sofia, focusing in its housing stock from the period of Socialist Democracy and the change of regime, up till now. The research will rely on identifying bibliographic sources, the typology and methods of construction of residential complexes, as well as the investigation of their 'behaviour' of the wider city's urban web. Basic factor in the determination of research regions of Europe constitutes the social - political frame that it prevailed in those countries during the socialism. This was the main reason which contributed to the creation of built environment that we called to investigate today. Summarising, we would say that the research is based on the management of the housing stock, its social and economic operation up today through a historical recursion.

Κύριο στόχο της έρευνας αποτελεί η διερεύνηση μορφών επέμβασης αναβάθμισης και επανάχρησης μιας συγκεκριμένης ομάδας κτιρίων σε χώρες της Ευρώπης, που χαρακτηρίζεται ως «οικιστικό απόθεμα». Το οικιστικό απόθεμα αποτελεί προϊόν νέων μαζικών προγραμμάτων οικιστικής κατασκευής, στα οποία κυριαρχούν οι προκατασκευασμένες τεχνολογίες, πράγμα το οποίο συνεπάγεται έλλειψη τεχνικής ποιότητας κατά τη διάρκεια της κατασκευής. Το απόθεμα εμφανίζεται περισσότερο στα μεγάλα αστικά κέντρα και σε πόλεις οι οποίες επιλέχθηκαν ως βιομηχανικά κέντρα. Η έρευνα ξεκινά με αναφορές σε βιβλιογραφικές πηγές, μέσα από τις οποίες περιγράφεται η έννοια του οικιστικού αποθέματος ως προϊόν της κοινωνικής κατοικίας. Οι περιοχές μελέτης του οικιστικού αποθέματος, εμφανίζεται σε επιλεγμένες χώρες του «τόξου» της Κεντρικής Ευρώπης (Τσεχία, Σλοβακία και Ουγγαρία) και της Ανατολικής Ευρώπης (Ρουμανία και Βουλγαρία). Κύριο πεδίο της έρευνας θα αποτελέσει η πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, η Σόφια, εστιάζοντας στο οικιστικό της απόθεμα από τα χρόνια του Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας και της μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα. Η έρευνα θα στηριχτεί στον εντοπισμό βιβλιογραφικών πηγών, στην τυπολογία και τις μεθόδους κατασκευής των οικιστικών συγκροτημάτων, καθώς και την διερεύνηση της «συμπεριφοράς» τους στον ευρύτερο αστικό ιστό της πόλης. Βασικό παράγοντα στον καθορισμό συγκεκριμένων περιοχών έρευνας της Ευρώπης, αποτελεί το κοινωνικό - πολιτικό πλαίσιο που επικρατούσε στις χώρες αυτές κατά τη διάρκεια του σοσιαλισμού. Ήταν αυτό το οποίο συντέλεσε καταλυτικά στη δημιουργία του δομημένου περιβάλλοντος και καλούμαστε να ερευνήσουμε σήμερα. Συνοψίζοντας, θα λέγαμε πως η έρευνα στηρίζεται στη διαχείριση του οικιστικού αποθέματος, την κοινωνική και οικονομική του λειτουργία μέχρι σήμερα μέσα από μια ιστορική αναδρομή.