L’émergence de la conscience métalinguistique des apprenants de la 6ème classe de l’école primaire publique hellénique: une expérience en classe de FLE dans le cadre des approches plurielles

Abstract

Although European educational guidelines are targeted at the didactics of plurilingualism, the Greek education system does not seem to follow these guidelines in a way that favors the development of a plurilingual repertoire. In order to propose ways to suitably implement the Pluralistic Approaches (PA) during FFL class into the syllabi of the Hellenic Greek primary school’s last two class levels of the Hellenic Greek primary school, we studied existing literature to find a key element on which we could base this adaptation. At the end of this study, we found that metalinguistic awareness in the psycholinguistic sense of the term can be a safe reference point for the teachers who wish to guide their practices so as to promote the plurilingualism of their learners. This study utilised three research tools, a questionnaire for 158 teachers, a quasi-experimentation applied in ten different classes of the 6th primary class, and a closed interview with eight teachers who testified this quasi-experimentation. Based on this research, we have tried to examine the current situation of the Greek terrain in relation to the space given to the emergence of metalinguistic awareness, and consider at what level this field is ready to welcome approaches such as PA requiring systematic reflection on languages and language.

Παρ’όλο που οι οδηγίες της Ευρωπαικής Ένωσης που αφορούν στην εκπαίδευση δίνουν βαρύτητα στη διδακτική της πολυγλωσσίας, οι πρακτικές στο ελληνικό σχολείο δε φαίνεται να ακολουθούν αυτές τις οδηγίες ώστε να υποστηρίξουν την ανάπτυξη ενός πολλαπλού γλωσσικού ρεπερτορίου. Με σκοπό να προτείνουμε τρόπους για την εφαρμογή των Πολλαπλών προσεγγίσεων (ΠΠ) στο μάθημα των γαλλικών στις δύο τελευταίες τάξεις του ελληνικού δημόσιου δημοτικού, μελετήσαμε την υπάρχουσα βιβλιογραφία για να βρούμε ένα στοιχείο-κλειδί πάνω στο οποίο θα μπορούσαμε να βασίσουμε αυτήν την εφαρμογή. Από την έρευνα αυτή διαπιστώσαμε ότι η μεταγλωσσική συνείδηση με την ψυχογλωσσολογική έννοια του όρου, μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς για τον καθηγητή που επιθυμεί να προσανατολίσει τις πρακτικές του στην εύνοια της πολυγλωσσίας των μαθητών του. Μέσω τριών ερευνητικών εργαλείων, δηλαδή ενός ερωτηματολογίου απευθυνόμενου σε 158 καθηγητές, μία οιονεί πειραματική έρευνα εφαρμοσμένη σε δέκα διαφορετικές τάξεις της ΣΤ’ δημοτικού και μία συνέντευξη κλειστού τύπου στους καθηγητές που συμμετείχαν σ’αυτήν την πειραματική έρευνα, προσπαθήσαμε να εξετάσουμε την κατάσταση που επικρατεί στο ελληνικό πεδίο σε σχέση με τον χώρο που δίνεται στην ανάδυση της μεταγλωσσικής συνείδησης, καθώς και σε ποιόν βαθμό το πεδίο αυτό είναι έτοιμο να δεχτεί την εφαρμογή προσεγγίσεων όπως οι ΠΠ οι οποίες απαιτούν συστηματικό στοχασμό στη γλώσσα γενικότερα και στις διαφορετικές γλώσσες ειδικότερα.

Bien que les directives éducatives européennes soient ciblées sur la didactique du plurilinguisme, les pratiques à l’école grecque ne semblent pas suivre ces directives en faveur du développement d'un répertoire plurilingue. Dans le but de proposer des pistes pour mettre en place de manière adaptée les Approches Plurielles (APLI) au cours de FLE en primaire, nous avons étudié la littérature existant afin de trouver un élémentclé sur lequel on pourrait baser cette adaptation. À l'issue de cette étude, nous avons constaté que la conscience métalinguistique dans l'acception psycholinguistique de ceterme, peut constituer un point de repère sûr pour l'enseignant qui souhaite orienter ses pratiques de manière à favoriser le plurilinguisme de ses apprenants. À travers trois recherches différentes, effectuées à l’aide d’ un questionnaire destiné à 158 enseignants, d’une quasi-expérimentation appliquée dans dix classes différentes de la 6e année du primaire et d’un entretien directif auprès de huit enseignants ayant témoigné de cette quasi-expérimentation, nous avons tenté d’examiner la situation actuelle du terrain grec par rapport à l’espace donné à l’émergence de la conscience métalinguistique et à quel niveau ce terrain est prêt à accueillir des approches comme les APLI exigeant une réflexion systématique sur les langues et le langage.