Λιποκίνες και εντερικά πεπτίδια νευροορμονικής ρύθμισης της όρεξης σε διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας

Abstract

The endocrine function of adipose tissue has recently been recognized by giving it an important broad-spectrum role in metabolic regulation and normal homeostasis. White adipose tissue secreted products, referred as "adipokines," include classical cytokines, such as TNF-a factor and interleukin 6 (IL-6), TGF-b factor, proteins which are involved in vascular homeostasis such as PAI-1, blood pressure regulation (angiotensinogen), food uptake (leptin), homeostasis of glucose (such as RBP4 and adiponectin) and many other molecules (adipine, metallothionein, resistin, VEGF factor).The adiponectin, a hormone that may appear in trimeric, hexameric or spherical form, binds to the AdipoR1 and R2 receptors and activates the signal transduction pathways (e.g., AMPK). The adiponectin levels are inversely related to insulin resistance and type 2 diabetes. The effects of adiponectin include the protection of myocardial cells from ischemia and anti-inflammatory properties. Adiponectin may still be thought to affect the CNS by reducing body weight and fat.RBP4 is a transport protein for vitamin A and is synthesized in hepatocytes and in white adipose tissue. This protein is increased in the adipose tissue of test animals where GLUT4 glucose transporter has been cleared, its levels being elevated in both experimental animals and in people with obesity or type 2 diabetes. Its overexpression is associated with insulin resistance, and it is still believed that elevated levels RBP4 in the circulation are related to the development of cardiovascular diseases.Thyroid hormones decrease the levels of cholesterol in plasma while increase levels of free fatty acids and glycerol. These hormones, especially T3, have also been shown to increase digestive glucose absorption, increase glycogenolysis and especially the gluconeogenesis in hepatocytes while promoting oxidation of glucose in the liver, adipose tissue and muscle cells. They also help in the synthesis of specific enzymes for carbohydrate metabolism. The effect of thyroid hormones on weight follows an inversely related relationship.Several studies indicate the leptin regulatory effect on thyroid function at the hypothalamic-pituitary level, and vice versa, thyroid hormones can control leptin metabolism, at least according to experimental data from animal studies. Adiponectin and thyroid hormones share some common physiological effects such as body weight reduction through increased thermogenesis and lipid oxidation. The levels of adiponectin in plasma are not affected by hypothyroidism, however, hyperthyroidism is associated with normal or increased adiponectin concentration. Finally, conflicting experimental data refer to the association of levels of resistin with thyroid dysfunction in humans.

Η ενδοκρινής λειτουργία του λιπώδους ιστού αναγνωρίστηκε πρόσφατα προσδίνοντας του ένα σπουδαίο ρόλο ευρέος φάσματος στη μεταβολική ρύθμιση και φυσιολογική ομοιόσταση. Τα εκκρινόμενα από τα λιποκύτταρα του λευκού λιπώδους ιστού προϊόντα, αναφερόμενα συνολικά ως «αδιποκίνες», περιλαμβάνουν κλασσικές κυτταροκίνες, όπως ο παράγοντας TNFα και η ιντερλευκίνη 6 (IL-6), τον παράγοντα TGF-β, πρωτεΐνες που εμπλέκονται στην αγγειακή ομοιόσταση όπως ο PAI-1, τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης (αγγειοτενσινογόνο), τη ρύθμιση πρόσληψης τροφής (λεπτίνη), την ομοιόσταση της γλυκόζης (όπως η RBP4 και ηαδιπονεκτίνη) και πολλά άλλα μόρια (αδιψίνη, μεταλλοθειονίνη, ρεζιστίνη, παράγοντας VEGF). Η αδιπονεκτίνη, μία ορμόνη που μπορεί να εμφανίζεται σε τριμερή, εξαμερή ή σφαιρική μορφή, συνδέεται με τους υποδοχείς AdipoR1 και R2 και ενεργοποιεί μονοπάτια μεταγωγής σήματος (πχ. της ΑΜΡΚ). Τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης εμφανίζουν αντίστροφη σχέση με την ινσουλινοαντίσταση και το σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Ανάμεσα στις δράσεις της αδιπονεκτίνης συγκαταλλέγονται η προστασία των κυττάρων του μυοκαρδίου από ισχαιμία σε περίπτωση βλάβης και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Πιθανή θεωρείται ακόμη η αδιπονεκτίνη να επιδρά στο ΚΝΣ μειώνοντας το σωματικό βάρος και λίπος. Η RBP4 αποτελεί πρωτεΐνη μεταφορέα για τη βιταμίνη Α και συντίθεται στα ηπατοκύτταρα αλλά και στο λευκό λιπώδη ιστό. Η πρωτεΐνη αυτή αυξάνεται στο λιπώδη ιστό πειραματοζώων όπου έχει απαλειφθεί ο μεταφορέας γλυκόζης GLUT4, ενώ τα επίπεδά της είναι αυξημένα τόσο σε πειραματόζωα, όσο και σε ανθρώπους με παχυσαρκία ή διαβήτη τύπου 2. Υπερέκφραση της σχετίζεται με την ινσουλινοαντίσταση, ενώ ακόμη πιστεύεται πως αυξημένα επίπεδα RBP4 στην κυκλοφορία σχετίζονται με την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων. Οι θυρεοειδικές ορμόνες ελαττώνουν τη χοληστερόλη στο πλάσμα ενώ τα επίπεδα των ελεύθερων λιπαρών οξέων και της γλυκερόλης αυξάνονται. Οι ορμόνες αυτές, και ιδίως η Τ3, έχει αποδειχθεί ακόμη ότι αυξάνουν την απορρόφηση γλυκόζης από το πεπτικό, αυξάνουν την γλυκογονόλυση και γλυκονεογένεση στα ηπατοκύτταρα, ενώ προάγουν την οξείδωση της γλυκόζης στο ήπαρ, στο λιπώδη ιστό και στα μυϊκά κύτταρα. Επίσης βοηθούν στη σύνθεση ειδικών ενζύμων για το μεταβολισμό των υδατανθράκων. Η επίδραση των θυρεοειδικών ορμονών στο βάρος ακολουθεί μια αντιστρόφως ανάλογη σχέση. Αρκετές έρευνες μαρτυρούν τη ρυθμιστική δράση της λεπτίνης στη θυρεοειδική λειτουργία στο επίπεδο υποθαλάμου-υπόφυσης και, αντίστροφα, οι θυρεοειδικές ορμόνες μπορούν να ελέγχουν το μεταβολισμό της λεπτίνης, τουλάχιστον σύμφωνα με πειραματικά δεδομένα από μελέτες ζώων. Η αδιπονεκτίνη και οι θυρεοειδικές ορμόνες μοιράζονται κάποιες κοινές φυσιολογικές δράσεις όπως η μείωση του σωματικού βάρους μέσω της αύξησης της θερμογένεσης και της οξείδωσης των λιπιδίων. Τα επίπεδα της αδιπονεκτίνης στο πλάσμα δεν επηρεάζονται από τον υποθυρεοειδισμό, ωστόσο, ο υπερθυρεοειδισμός σχετίζεται με φυσιολογική ή αυξημένη συγκέντρωση αδιπονεκτίνης. Τέλος, αντικρουόμενα πειραματικά δεδομένα αναφέρονται για τη συσχέτιση των επιπέδων της ρεζιστίνης με τη θυρεοειδική δυσλειτουργία στους ανθρώπους.