Συμβιωτικές μορφές οξυούρου και παιδιού: από τον παρασιτισμό στην αμφοτεροβίωση

Abstract

Objective: Previous studies have suggested an immunomodulatory and even protectiverole for Enterobius vermicularis, the least pathogenic human intestinal helminth and the last one surviving in a westernized world.Aim: The aim of the study was to investigate parasite’s prevalence in healthy children and to assess the differences between parasitized and non parasitized children as well as between atopic and non atopic regarding immunological parameters. Population and Methods: The study was conducted between May 2007 and March 2009 in central Greece. Fifteen hundred children of Greek and Albanian origin, were subjected once, through the cellophane test, for parasite detection. Parasitized children and an equal number of children with a negative cellophane test, matched according to age, gender, origin and country of birth were investigated further regarding eosinophils (Eo count), eosinophilic cationic protein (ECP), total and specific immunoglobulin E (IgE) and ECP/Eo count ratio. In addition to these tests, certain cytokines were detected in parasitized children. Atopic status and potential occurrence of clinically expressed allergic diseases were also taken into account.The children were divided into groups, according to parasite presence/absence as well as according to country of birth. Both above groups were further subdivided into non atopic, atopic and allergic children. Findings: Out of the examined 1500 children, 116 were found positive on the cellophane test (7.73%). Infection was significantly prevalent in Albanian (20.2%) compared to Greek children (5.5%). The total of 215 children tested subsequently (105 parasitized and 110 non parasitized) had an average age of 8.39 years. Eosinophils, ECP, total IgE serum levels and food sensitization rate were found to be higher in parasitized than in non parasitized children. ECP/Eo count ratio did not significantly differ between them. Furthermore, atopic parasitized children exhibited higher total IgE levels compared to non atopic ones. Eosinophils, ECP and ECP/Eo count ratio levels were lower in atopic Greek children with a history of allergic disease than in those without such history. A statistically significant difference in eosinophils was observed between Greek and Albanian parasitized children as well as between Albanian children born in Greece and those born in Albania. Paradoxically, atopic parasitized children born in Albania showed a lower ECP/Eo count ratio, and non atopic ones a lower TNF-α level than the relevant subgroups of Greek and Albanian children born in Greece.Conclusions: The type-2 oriented immune response elicited against E. vermicularis could have contributed to balancing the activation of the immune system in the examined children. Interestingly, though, atopic children showed a stronger activation, did not exhibit any symptoms and there seems to be indications of beneficial immunoregulation in children with positive allergic disease history. It also appears that the immune system of Albanian children, born in Albania, is more alert and protective than that of other populations.

Σκοπός: Ο Enterobius vermicularis, ο οξύουρος, είναι ο μικρότερος, ο λιγότερο παθογόνος νηματέλμινθας του εντέρου και ο τελευταίος που επιζεί στις «δυτικού» τρόπου ζωής ανθρώπινες κοινωνίες. Έχουν διατυπωθεί υποθέσεις ότι ενδέχεται να αποτελεί συμβιωτικό παράγοντα με ευεργετικό και μάλιστα προστατευτικό ρόλο.Μέθοδολογία: Για τη διερεύνηση των παραπάνω υποθέσεων εξετάσθηκαν 1500 υγιή παιδιά ελληνικής και αλβανικής καταγωγής από το Μάιο του 2007 μέχρι το Μάρτιο του 2009, στους νομούς Βοιωτίας και Φωκίδας για την ανίχνευση του παρασίτου με τη μέθοδο της κολλητικής ταινίας. Εκτιμήθηκαν στα παρασιτούμενα παιδιά και σε μάρτυρες προσαρμοσμένους στην ηλικία, στο φύλο, στην εθνικότητα και στη χώρα που γεννήθηκαν, ο απόλυτος αριθμός και η εκατοστιαία αναλογία ηωσινοφίλων στο περιφερικό αίμα, τα επίπεδα της ηωσινοφιλικής κατιονικής πρωτεΐνης (ECP), της ολικής ανοσφαιρίνης Ε (IgE) και ειδικών ανοσφαιρινών Ε (sIgE) έναντι των συνηθεστέρων για την Ελλάδα τροφικών και εισπνεόμενων αλλεργιογόνων (μεμονωμένα ή/και σε συγκεκριμένα μείγματα). Η εύρεση sIgE ≥0.35 kU/L σε οποιοδήποτε αλλεργιογόνο ορίσθηκε ως κατάσταση ατοπίας. Διερευνήθηκε και ο λόγος ECP/απόλυτο αριθμό ηωσινοφίλων. Επιπλέον στα παιδιά με παράσιτο μετρήθηκαν στον ορό οι κυτταροκίνες: ιντερλευκίνη 2 (IL-2), ιντερλευκίνη 4 (IL-4), ιντερλευκίνη 5 (IL- 5), ιντερλευκίνη 10 (IL-10), παράγοντας νέκρωσης όγκων α (TNF-α) και ιντερφερόνη γ (INF-γ).Τα παιδιά ομαδοποιήθηκαν ανάλογα με την παρουσία ή όχι του παρασίτου, τη θετική απόκριση σε ειδική ανοσοσφαιρίνη Ε, την εθνικότητα και τη χώρα που γεννήθηκαν. Τα παιδιά με ατοπία διακρίθηκαν με και χωρίς ιστορικό εκδήλωσης αλλεργικής νόσου τους προηγούμενους 12 μήνες.Αποτελέσματα: Βρέθηκαν θετικά για οξυουρίαση 116 παιδιά (7.73%). Η συχνότητα της παρασίτωσης ήταν μεγαλύτερη στους αλβανόπαιδες από τους ελληνόπαιδες (20.2% και 5% αντίστοιχα). Ελέγχθηκαν 215 παιδιά μέσης ηλικίας 8.39 έτη, 105 με παράσιτο και 110 μάρτυρες. Ο απόλυτος αριθμός ηωσινοφίλων, οι τιμές ECP και IgE και ο βαθμός ευαισθητοποίησης σε τροφικά αλλεργιογόνα βρέθηκαν υψηλότερα στα μολυσμένα με παράσιτο παιδιά απ’ότι στα παιδιά χωρίς παράσιτο, υποδηλώνοντας κινητοποίηση της τύπου 2 ανοσολογικής απόκρισης. Δεν παρατηρήθηκε διαφορά στο λόγο ECP/απόλυτο αριθμό ηωσινοφίλων, πιθανή ένδειξη ότι η λοίμωξη δεν επηρεάζει γενικότερα τον οργανισμό. Τα ατοπικά παιδιά με παράσιτο παρουσίασαν υψηλότερα επίπεδα ολικής ανοσοσφαιρίνης Ε από τα μη ατοπικά, δηλαδή ισχυρότερη τύπου 2 απάντηση. Σε ελληνόπαιδες με ατοπία και ιστορικό αλλεργικών κλινικών εκδηλώσεων σημειώθηκαν μη αναμενόμενα ευρήματα χαμηλότερης τιμής απολύτου αριθμού ηωσινοφίλων ECP και λόγου ECP/απόλυτο αριθμό ηωσινοφίλων σε σύγκριση με αυτά χωρίς ιστορικό.Στη σύγκριση Ελληνοπαίδων και Αλβανοπαίδων με παράσιτο τα επίπεδα ηωσινοφίλων βρέθηκαν περισσότερο αυξημένα στα δεύτερα και ιδιαίτερα στους Αλβανόπαιδες που γεννήθηκαν στην Αλβανία. Παραδόξως ωστόσο στους Αλβανόπαιδες που γεννήθηκαν στην Αλβανία στην υποομάδα των ατοπικών οι τιμές του λόγου ECP/απόλυτο αριθμό ηωσινοφίλων και του TNF-α στην υποομάδα των μη ατοπικών βρέθηκαν μικρότερες συγκρινόμενες με αυτές των αντίστοιχων υποομάδων των Ελληνοπαίδων και των Αλβανοπαίδων γεννημένων στην Ελλάδα. Συμπεράσματα: Συμπερασματικά φαίνεται ότι ο οξύουρος δεν είναι ιδιαίτερα επιβλαβές παράσιτο, κινητοποιεί την τύπου 2 ανοσολογική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος των παιδιών που εξετάσθηκαν και θα μπορούσε να συνεισφέρει στην εκπαίδευση και στην ομοιοστασία του οργανισμού. Παρατηρήθηκε μεγαλύτερη ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού στα παιδιά με ατοπία χωρίς όμως αλλεργικά συμπτώματα. Επιπρόσθετα στα παιδιά με ατοπία υπάρχουν ενδείξεις ευεργετικής ανοσορρύθμισης και ιδιαίτερα σε εκείνα με θετικό ιστορικό κλινικών εκδηλώσεων. Φαίνεται επίσης ότι οι Αλβανόπαιδες που γεννήθηκαν στην Αλβανία εμφανίζουν μεγαλύτερη επαγρύπνηση και προστασία στις ανοσολογικές απάντήσεις σε σύγκριση τόσο με τους Αλβανόπαιδες που γεννήθηκαν στην Ελλάδα όσο και με τους Ελληνόπαιδες.