Η ποινική μεταχείριση των ανήλικων δραστών

Abstract

1.Το δίκαιο ανηλικων είναι δίκαιο πρώτιστα προστασίας και πρόληψης και αφορά άτομα ηλικίας 8 έως 18 ετών. Ορθά το δίκαιο ανηλικων αντιμετωπίζει τους ανηλικους του ανωτέρω ηλικιακού ορίου ως ιδιαίτερες οντότητες άξιες σεβασμού και διαφορετικής μεταχειρίσεως έναντι των ενηλίκων. Το δίκαιο ανηλίκων δεν πρέπει να αντιμετωπίζει τους ανηλικους σύμφωνα με γενικούς κανόνες αλλά εξατομικευμένα, γιατί ο κάθε ανήλικος αποτελει ιδιαίτερη οντότητα που πρέπει να τύχει και ιδιαίτερης μεταχειρίσεως. Η οποία εξαρτάται από τις συνθήκες τελέσεως των παραβατικών πράξεων, τα αίτια που οδήγησαν στην τέλεση αυτών, το οικογενειακό του περιβάλλον, τον κύκλο της συναναστροφής του, τον βαθμό της κοινωικοψυχολογικής του ορίμανσης και στην όλη δομή της προσωπικότητας του. Στην σχετική έρευνα προβαίνει ο επιμελητής ανηλικων. Ο οποίος συντάσσει σχετική έκθεση. Το πόρισμα της οποίας γνωστοποιεί στον Δικαστή και Εισαγγελέα ανηλίκων και στους έχοντας την επιμέλεια αυτου γονείς, ή επιτρόπους, ή αναδόχηοικογένεια. Οι επιμελητές ανηλίκων εισηγούνται κατά την εκδίκαση της υποθέσεως του ανηλίκου το κατάλληλο για την περίπτωση του ανηλίκου αναμορφωτικό μέτρο, που θα βοηθήσει αυτόν να αποτραπεί από την τέλεση άλλων παρομοίων ή και άλλων αξιοποίνων πράξεων στο μέλλον. Γιατί βασικός σκοπός είναι η κοινωνικοποίηση του ανηλίκου και η ένταξη του στην κοινωνία και η αποτροπή του στο μέλλον να τελέσει παραβατικές πράξεις. Εκτός της καταστολης ο ο επιμελητής ανηλίκων προβαίνει στις δέουσες ενέργειες ώστε να προλάβει και αποτρέψει τον ανήλικο να τελέσει εγκληματικές ή παραβατικές πράξεις.Στην περίπτωση των προπαραβατικών ανηλίκων ο επιμελητής ανηλίκων παρεμβαίνει διά των καταλλήλων συμβουλών προς τον ανήλικο και την οικογένεια του ώστε αυτός να στραφεί στην παιδεία και εργασία και να αντιληφθεί τον διατρέχοντα κινδυνο εκτροπής του σε έκνομες πράξεις.2.ΟΙ ανήλικοι ηλικίας 8 έως 15 ετών εκδικάζονται από το Μονομελές Δικαστήριο Ανηλικων ανεξάρτητα της τελεσθείσας πράξεως τους. Στην περίπτωση που ο επιμελητής ανηλικων διαπιστώσει πως ο παραβατικός ανήλικος προέβη στην τέλεση της παραβατικής του συμπεριφοράς εξαιτίας των υπαρχόντων προβλημάτων ψυχολογικών ή νοητικών παραπέμπει τον ανήλικο στους αρμοδίους φορείς προς θεραπεία ή αντιμετώπιση του προβληματος. Στις περιπτώσεις αυτές προσπαθεί με την συνεργασία των γονέων του ανηλίκου να αποτρέψουν αυτόν (ανήλικο) από την διενέργεια άλλων παραβατικών πράξεων στο μέλλον. Επειδή οι υπάρχουσες δομές στην Ελλάδα είναι ελάχιστες να οδηγήσουν τον ανήλικο στην Ειδική παιδεία και με την συνεργασία και ευαισθητοποίηση των ειδικών να εντάξουν αυτόν στην κοινωνία. Ο επιμελητής ανηλίκων μεριμνά ακόμη και για τους τοξικοεξαρτημένους ανηλίκους ώστε να παραπέμψει αυτούς στους λειτουργουντας Συμβουλευτικούς Σταθμούς και στις Κοινότητες προς θεραπεία και απεξάρτηση.3.Η αρμοδιότητα των επιμελητών ανηλίκων δεν περιορίζεται μόνο στους ανηλικους ηλικίας 8 έως 18 ετών αλλά επεκτείνεται και στους υπερβάντας το ανωτέρω ηλικιακό όριο των 18 ετών μέχρι την συμπλήρωση του 21ου έτους της ηλικίας τους αλλά για πράξεις που είχαν τελέσει αυτοί πριν την συμπληρωση του ανωτέρω ηλικιακού ορίου. Για τους ανηλίκους ηλικίας 15 ετών έως και 18 ετών υφίσταται η δυνατότητα επιβολής σ` αυτους της ποινής του περιορισμού σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων αν συντρέχουν οι όροι και προϋποθέσεις του άρθρου 127 παρ. 1 τουΠΚ. Η ίδια δυνατότητα υφίσταται και στους υπερβάντας το 18ο έτος της ηλικίας τους. Στους νεαρούς ενήλικες ερευνάται πρώτα η δυνατότητα επιβολης αναμορφωτικώνή θεραπευτικών μέτρων και όπου κριθεί πως τουτο είναι ατελέσφορο επιβάλλεται η ποινή του περιορισμου σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων συντρεχότων βέβαια και των όρων και προΎποθέσεων του άρθρου 127 παρ. 1 του ΠΚ.4.Η ποινή του περιορισμου σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων επιβάλλεται σε έσχατη περίπτωση και μόνο όταν τα λοιπά αναμορφωτικά μέτρα κρίνεται πως δεν θα αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Όταν η ποινή αυτή δεν κρινεται πλέον αναγκαία υφίσταται η δυνατότητα επιβολής και ποινής φυλακισεως μειωμένης κατά τουςόρους και προϋποθέσεις του άρθρου 130 παρ.3 του ΠΚ πάντα βέβαια τελώντας κάτω από τουςόρους και προϋποθέσεις του άρθρου 127 παρ. 1 του ΠΚ. Ο νέος Νομοθέτης έχει προβεί στον εμπλουτισμό των αναμορφωτικών μέτρων για να υφίσταται δυνατότητα επιλογής αναμορφωτικών μέτρων. Τα οποία θα συμβάλλουν στην βελτίωση του χαρακτήρα του. Κατά τηνάποψη μας σήμερα συντρέχει νέος εμπλουτισμός αυτών και με άλλα επανορθωτικά μέτρα συμβουλευτικού ή θεραπευτικου χαρακτήρα. Η βελτίωση του χαρακτήρα του ανηλίκου επιτυγχάνεται διά της παιδείας, της συμβουλευτικής μέριμνας, της συνεργασίας των επιμελητών ανηλικων με το σχολειο, την οικογένεια και τους λοιπούς τομείς δραστηριότητας του ανηλίκου.5.Η κράτηση των ανηλικων στα Ειδικά Καταστήματα Κράτησης Νέων πρέπει να επιβάλεται σε έσχατη περίπτωση αλλά τα Ειδικά Καταστήματα πρέπει να στελεχωθούν από κατάλληλο και ειδικα εκπαιδευμένο προσωπικό προς αντιμετώπιση των πάσης φύσεως προβλημάτων των ανηλίκων ή νεαρών ενηλικων.Η πολιτεία δεν πρέπει να αντιμετωπίζει την ανηλικότητα ή νεότητα ανταποδοτικά αλλά πρέπει να ενσκύψει στα υπάρχοντα προβλήματα και να φροντείσει για την επίλυση αυτών διά των αρμοδίων φορέων της.Γιατί η ανηλικότητα και η νεότητα αποτελούν το κύριο κεφάλαιο της χώρας για την μελλοντικη ύπαρξη αυτής ως Κρατική οντότητα.6. Τα Μονομελή και Τριμελη Δικαστήρια ανηλίκων αποτελούν ειδικά Δικαστήρία, τα οποία συνεδριάζουν κεκλεισμένων των θυρών. Κατά την συνεδρίαση αυτών έχουν δικαίωμα να παρίστνται οι επιμελητές ανηλικων, οι οποίοι δεν αποτελούν μέλη του Δικαστηρίου και η απουσία τους δεν δημιουργεί ακυρότητα της συνθέσεως αυτών (Δικαστηρίων) Η παρουσία τους όμως κατά την συνεδρίαση των Δικαστηρίων επιβοηθά το έργο του Δικαστηρίου σχετικά με το προτεινόμενο αναμορφωτικό ή θεραπευτικό μέτρο. Γιατί αυτή (η πρόταση) στηρίζεται στην πραγματωθείσα κοινωνική έρευνα του Επιμελητή ανηλικων και αφορά αυτή (κοινωνική έρευνα) την προσωπικότητα του ανηλίκου, το οικογενειακό του περιβάλλον, τον χώρο της κοινωνικής του δράσης. Με το προτεινόμενο αναμορφωτικό μέτρο σκοπείται η βελτίωση του ανηλίκου και η αποτροπή του από την παραβατικότητα.