Η ποιοτική και ποσοτική επίδραση των απαραίτητων αμινοξέων στη διαιτητική αγωγή των υπέρβαρων και παχύσαρκων ανθρώπων

Abstract

Obesity has evolved as a major health problem of our time. It is an epidemic that affects both sexes and people of all ages. Obesity prevalence among children and teenagers is rapidly increasing and the side effects of increased fat in various organs and body systems are now well recognized. Obesity is a risk factor for various diseases including cardiovascular, respiratory, musculoskeletal, neurological and other disorders. Obesity is also associated with a poorer quality of life that deteriorates the physical, emotional and social functioning of the individual.The aim and the scope of the present doctoral thesis is to check the effectiveness of a low calorie diet, which includes, however, all the macro- and micronutrients, so that the excessive fat be reduced, without perturbation of the homeostasis and by sparing the lean mass and improving the psychosomatic health of the participants.Forty six subjects (35 women and 11 men, aged 43±12 years, BMI 32.0±3.9) were enrolled in this study and were randomly assigned to two groups: 12 people in the Control Group (9 women and 3 men) and 34 subjects in the Intervention Group (26 women and 8 men). The Control Group received a VLC Mediterranean-style diet, while the Intervention Group a Mediterranean-style diet which included partial replacement of dietary protein with an essential amino acid supplement. The duration of the study was 2 months. All participants were subjected to a complete blood count and blood biochemical analysis, body composition analysis by DXA and evaluation of mental status using questionnaire at the beginning and at the end of the study.Both groups received a diet plan (1100-1200 calories/day for women and 1200-1300 calories/day for men). Weight loss in the Intervention Group was almost two times higher than in the Control Group and fat loss was almost three times. The diet consumed by the Intervention Group favors the maintenance of lean body mass, which was slightly decreased in both groups, but the loss was greater in the Control Group than in the Intervention Group (about 60%). These differences between the two groups indicate a trend towards greater body fat loss and protection of lean body mass loss by adopting a diet similar to the one consumed by the Intervention Group. Furthermore, the Intervention Group showed a significant decrease in the General Health Questionnaire score (from 21.59 ± 12.75 to 15.03 ± 12.43, p <0.05) resulting in an improvement of the quality of life the patients; no correlation between the somatometric indexes and GHQ score was established.In conclusion, the partial replacement of dietary protein with an essential amino acids supplement and the implementation of a dietary program for 2 months in a population of overweight and obese patients resulted in a significant weight loss mainly in the form of fat mass. Moreover, the body weight loss resulted in a reduction of physical symptoms, depression, stress and insomnia, as well as in an improvement of social integration/ adaption.

Η παχυσαρκία έχει εξελιχθεί ως ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας της εποχής μας. Είναι μια επιδημία που πλήττει και τα δύο φύλα σε όλο το εύρος του ηλικιακού φάσματος. Ο επιπολασμός της παχυσαρκίας αυξάνει συνεχώς ιδιαίτερα σε παιδιά και εφήβους ενώ σταδιακά γίνονται γνωστές οι παρενέργειες από την αύξηση του λίπους σε διάφορα όργανα και συστήματα του οργανισμού. Αποτελεί παράγοντα κινδύνου για μια πληθώρα ασθενειών όπως καρδιαγγειακές, αναπνευστικές, μυοσκελετικές, νευρολογικές και άλλες παθήσεις. Η παχυσαρκία επίσης είναι συνδεδεμένη με μια χειρότερη ποιότητα ζωής, και υπονομεύει τη φυσική, συναισθηματική και κοινωνική λειτουργικότητα του ατόμου.Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση της επίδρασης μιας υποθερμιδικής δίαιτας που περιλαμβάνει ωστόσο όλα τα μακρό- και μικροθρεπτικά συστατικά ούτως ώστε να ελαττωθεί το επιπλέον λίπος, χωρίς να επηρεαστεί η ομοιόσταση του οργανισμού, και κυρίως να διατηρηθεί η άλιπη μάζα και να βελτιωθεί η ψυχοσωματική υγεία των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα.Συμμετείχαν 46 άτομα (35 γυναίκες και 11 άνδρες, ηλικίας 43±12 ετών, με ΔΜΣ 32.0±3.9) τα οποία κατανεμήθηκαν τυχαία σε 2 ομάδες: 12 άτομα στην Ομάδα Ελέγχου (9 γυναίκες και 3 άνδρες) και 34 άτομα στην Ομάδα Παρέμβασης (26 γυναίκες και 8 άνδρες). Η Ομάδα Ελέγχου έλαβε μια υποθερμιδική δίαιτα Μεσογειακού τύπου, ενώ η Ομάδα Παρέμβασης ένα διατροφικό σχήμα που αποτελεί μια τροποποιημένη προσέγγιση της Μεσογειακής διατροφής με την αντικατάσταση των πρωτεϊνών με ένα συμπλήρωμα απαραίτητων αμινοξέων. Το διαιτητικό πρόγραμμα διήρκησε συνολικά 2 μήνες. Όλοι οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν, στην αρχή και στο τέλος του προγράμματος σε πλήρη αιματολογικό και βιοχημικό έλεγχο, ανάλυση σύστασης σώματος με τη μέθοδο DXA και αξιολόγηση της ψυχικής τους κατάστασης με τη χρήση ερωτηματολογίου.Χρησιμοποιώντας ένα πρόγραμμα διατροφής 1100-1200 θερμίδων/ημέρα για τις γυναίκες και 1200-1300 θερμίδων/ημέρα για τους άνδρες η απώλεια ΣΒ ήταν σχεδόν διπλάσια στην ΟΠ και η απώλεια λίπους τριπλάσια από ότι στην ΟΕ. Η κατανάλωση της πρότυπης δίαιτας (Ομάδα Παρέμβασης) ευνοεί τη διατήρηση της άλιπης μάζας, που αν και μειώθηκε ελαφρώς και στις δύο ομάδες, ωστόσο ήταν μεγαλύτερη στην ομάδα ελέγχου από ότι στην ομάδα παρέμβασης (περίπου κατά 60%). Αυτή η διαφορά στην απώλεια άλιπης μάζας σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη απώλεια λιπώδους μάζας στην ΟΠ υποδηλώνει μια τάση μεγαλύτερης απώλειας σωματικού λίπους με το πρόγραμμα διατροφής που ακολούθησε η ΟΠ σε σχέση με την ΟΕ και προστασίας της άλιπης μάζας. Σύμφωνα με το Ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας. στα άτομα της ΟΠ μειώθηκε σημαντικά ο δείκτης (από 21.59±12.75 σε 15.03±12.43, p<0.05) ωστόσο δεν συσχετίστηκε η μεταβολή του με κανένα από τους σωματομετρικούς δείκτες.Συμπερασματικά, η εν μέρει αντικατάσταση των πρωτεϊνών με ένα συμπλήρωμα απαραίτητων αμινοξέων για ορισμένο χρονικό διάστημα και η εφαρμογή ενός πρότυπου διαιτολογικού σχήματος για διάστημα 2 μηνών οδηγεί τους υπέρβαρους και παχύσαρκους ασθενείς σε σημαντική απώλεια βάρους κυρίως με τη μορφή λιπώδους μάζας ενώ παράλληλα συντηρεί σε ικανοποιητικό βαθμό την άλιπη σωματική μάζα. Επιπλέον η απώλεια ΣΒ είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση του δείκτη γενικής υγείας και των υποκλιμάκων του (σωματικά συμπτώματα, κατάθλιψη, άγχος και αϋπνία και κοινωνική λειτουργικότητα).