Ικανότητες απόδοσης των ηγετών εκπαίδευσης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα και συσχέτισή τους με χαρακτηρολογικές παραμέτρους

Abstract

Currently, there has been an intense interest worldwide in whether school leaders have sufficient leadership skills so as to meet the challenges of the constantly changing environment. The competences of primary education school principals and assistant principals are of crucial importance, particularly because of the modern role these people have to play.What is examined in the present study is the level of competences that principals and assistant principals of primary education schools of Thessaloniki perceive for themselves regarding common administrative responsibilities they face during a school year in the context of their role. At the same time, an attempt to detect any possible influences of some specific factors – personality traits that may initially affect these perceptions and, consequently, the effective performance of their administrative role is made.A total of 412 people – administrative staff of the prefecture of Thessaloniki, that is 261 principals and 151 assistant principals responded adequately to this particular research, completing the instruments provided sufficiently and in such a way that they could be used to analyse and draw conclusions concerning the research questions raised.The findings of this study showed that the overall average of the perceived level of competence of primary education school principals is better than the one concerning the assistant principals. In addition, the total average perceived level of competence of the experienced administrative staff differs from that of the inexperienced. Then, based on the findings of the research, what was found is that there is a correlation, although in most cases weak, between the perceptions of the administrative staff of primary education schools and most of the personality traits that were investigated.Therefore, it becomes apparent that the findings of this study regarding both competences individually and their relation with some specific personality traits should be taken into serious account, so that seminars – training programs for the administrative staff of primary education can be prepared, aiming initially at increasing the level of their competence while, at the same time, reducing as much as possible anxiety either as a state or a trait, neuroticism, the need for acceptance and lie, as well as to increase the tendency for extroversion, due to the fact that this research indicated all the above relate more or less to the competence level of the administrative staff of primary education schools. As far as the personality traits of psychotism and perfectionism are concerned, it is not necessary to deal further with them, since this research did not reveal any correlation between these traits and the competence level of the administrative staff of primary schools in our country.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει διεθνώς έντονο ενδιαφέρον για το αν οι σχολικοί ηγέτες διαθέτουν επαρκείς ηγετικές ικανότητες, έτσι ώστε να μπορέσουν να ικανοποιηθούν οι προκλήσεις του συνεχώς μεταβαλλόμενου περιβάλλοντος. Η επάρκεια – ικανότητες απόδοσης των διευθυντών και των υποδιευθυντών σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι πρωταρχικής σημασίας, κυρίως λόγω του σύγχρονου ρόλου που οφείλουν να διαδραματίσουν. Στην παρούσα διατριβή εξετάζεται το επίπεδο επάρκειας – ικανοτήτων απόδοσης που αντιλαμβάνονται ότι έχουν για τους εαυτούς τους οι διευθυντές και οι υποδιευθυντές των σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Θεσσαλονίκης σε ό,τι αφορά τις κοινές διοικητικές ευθύνες που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς στα πλαίσια του διοικητικού τους ρόλου. Ταυτόχρονα, γίνεται απόπειρα ανίχνευσης της πιθανής επίδρασης κάποιων συγκεκριμένων παραγόντων – χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς τους που μπορεί να επηρεάζουν αρχικά τις αντιλήψεις αυτές και, κατά συνέπεια, την αποτελεσματική άσκηση του διοικητικού ρόλου τους.Ένα σύνολο 412 διευθυντικών στελεχών του νομού Θεσσαλονίκης, δηλαδή 261 διευθυντών και 151 υποδιευθυντών, ανταποκρίθηκε πλήρως στη συγκεκριμένη έρευνα, συμπληρώνοντας τα εργαλεία που δόθηκαν επαρκώς και με τέτοιον τρόπο, ώστε να μπορούν αυτά να χρησιμοποιηθούν για την ανάλυση και την εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με τα ερευνητικά ερωτήματα που τέθηκαν.Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας κατέδειξαν ότι ο συνολικός μέσος όρος της αντιληπτής ικανότητας απόδοσης των διευθυντών σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι καλύτερος από τον αντίστοιχο των υποδιευθυντών. Επιπρόσθετα, ο συνολικός μέσος όρος της αντιληπτής ικανότητας απόδοσης των έμπειρων διευθυντικών στελεχών διαφέρει από τον αντίστοιχο των μη έμπειρων – αρχαρίων. Στη συνέχεια, με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώθηκε ότι υπάρχει συσχέτιση, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις ασθενής, μεταξύ των αντιλήψεων των διευθυντικών στελεχών των σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και των περισσοτέρων εκ των χαρακτηρολογικών παραμέτρων που ερευνήθηκαν. Συνεπώς, γίνεται εμφανές ότι απαιτείται να ληφθούν σοβαρά υπόψη τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας που αφορούν τόσο τις ικανότητες απόδοσης μεμονωμένα, όσο και τη σχέση τους με κάποιους συγκεκριμένους χαρακτηρολογικούς παράγοντες, ώστε να προετοιμαστούν σεμινάρια – προγράμματα κατάρτισης για τα διευθυντικά στελέχη της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο αρχικά να αυξηθεί ο βαθμός επάρκειας – ικανοτήτων απόδοσής τους, ενώ παράλληλα να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο το άγχος ως χαρακτηρολογική παράμετρος και ως τρέχουσα συναισθηματική κατάσταση, ο νευρωτισμός, η ανάγκη για αποδοχή και το ψεύδος, καθώς επίσης και να αυξηθεί η τάση για εξωστρέφειά τους, με το δεδομένο ότι η παρούσα έρευνα απέδειξε ότι όλα τα παραπάνω συσχετίζονται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό με τις ικανότητες απόδοσης των διευθυντικών στελεχών σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Σε ό,τι αφορά τις παραμέτρους του ψυχωτισμού και της τελειοθηρίας, δεν κρίνεται απαραίτητο να ληφθεί γι’ αυτές κάποια πρόσθετη μέριμνα, αφού η έρευνα αυτή δεν έδειξε να συσχετίζονται οι συγκεκριμένοι παράμετροι με τις ικανότητες απόδοσης των διευθυντικών στελεχών δημοτικών σχολείων της χώρας μας.