Το αντιμικροβιακό πεπτίδιο LL-37 στη στοματική κοιλότητα

Abstract

The antimicrobial peptide LL-37 is an important molecule of innate immunity in the oral cavity. Aim of the doctorate study was to examine the concentration of LL-37 in saliva and its possible correlation to various factors. The whole study group consisted of 203 subjects with good general health: 49 children (1-18 years old), 76 adult subjects with good periodontal health (19-78 years old), 58 subjects with chronic periodontitis (19-83 years old), 20 edentulous subjects (48-85 years old). Twelve patients with oral lichen planus (46-74 years old) were also examined. The salivary concentration of LL-37 (in ng/ml) was determined by an enzyme-linked immunoabsorbent assay (ELISA). The peptide was detected in all saliva samples. Its concentration considerably varied in all groups studied, besides the totally edentulous subjects. The median value of salivary LL-37 in children was 22 ng/ml, and a positive significant correlation was observed between peptide concentration and age. Also, children with high caries activity exhibited significantly lower peptide salivary levels than caries free children and children with low to moderate caries activity. Salivary levels of LL-37 did not differ between the healthy adult group (30.5 ng/ml, range 0.75-285) and the group of subjects with chronic periodontitis (22.52 ng/ml, range 1-207). Edentulous subjects (1.81 ng/ml, range 0.15-4.4) demonstrated significantly lower peptide levels than the healthy and the chronic periodontitis group. Subjects with oral lichen planus exhibited higher concentration of LL-37 (median value 54.25, range 10.5-760) than age-matched healthy subjects (33 ng/ml, range 0.75-166) but the difference was on the verge of statistical significance. The doctorate thesis adds new knowledge regarding the presence of the antimicrobial peptide LL-37 in saliva and its role in the oral cavity, enhancing the prospect of possible future use as a theurapeutic molecule or a prognostic tool.

Το αντιμικροβιακό πεπτίδιο LL-37 αποτελεί σημαντικό μόριο της φυσικής ανοσίας στο στοματικό περιβάλλον. Σκοπός της διδακτορικής διατριβής ήταν ο προσδιορισμός της σιελικής συγκέντρωσης του αντιμικροβιακού πεπτιδίου LL-37 καθώς και η διερεύνηση παραγόντων που πιθανώς σχετίζονται με αυτήν. Για το λόγο αυτό, έγινε λήψη ολικού σάλιου από 203 άτομα, με καλή γενική υγεία 49 ανήλικα υγιή άτομα (1-18 ετών), 76 ενήλικα υγιή άτομα (19-78 ετών), 58 άτομα με χρόνια περιοδοντίτιδα (19-83 ετών), 20 νωδά άτομα (48-85 ετών). Εξετάσθηκαν επίσης 12 ασθενείς με στοματικό ομαλό λειχήνα (46-74 ετών). Η συγκέντρωση του πεπτιδίου στο σάλιο (σε ng/ml) προσδιορίστηκε με την ανοσοενζυμική μέθοδο ELISA. Το πεπτίδιο LL-37 ανιχνεύθηκε σε όλα τα δείγματα σάλιου. Η συγκέντρωση του παρουσίαζε μεγάλη διακύμανση εκτός από την ομάδα των νωδών ατόμων. Στην ομάδα των ανήλικων ατόμων παρατηρήσαμε θετική συσχέτιση με την ηλικία και τον τύπο της οδοντοφυΐας. Επιπλέον, τα παιδιά με υψηλή τερηδονική δραστηριότητα είχαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα του πεπτιδίου σε σχέση με τα παιδιά που ήταν ελεύθερα τερηδόνας και τα παιδιά με χαμηλή προς μέτρια τερηδονική δραστηριότητα. Τα επίπεδα του πεπτιδίου στο σάλιο δεν διέφεραν μεταξύ της ομάδας των υγιών ενηλίκων (διάμεση τιμή 30,5 ng/ml, εύρος 0,75-285) και της ομάδας των ασθενών με χρόνια περιοδοντίτιδα (διάμεση τιμή 22,52 ng/ml, εύρος 1-207). Τα νωδά άτομα (διάμεση τιμή 1,81 ng/ml, εύρος 0,15-4,4) παρουσίαζαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα του LL-37 σε σχέση με την ομάδα των υγιών ατόμων και των ατόμων με χρόνια περιοδοντίτιδα. Η ομάδα των ατόμων με ομαλό λειχήνα παρουσίαζε υψηλότερες συγκεντρώσεις του LL-37 (διάμεση τιμή 54,25 ng/ml, εύρος 10,5-760) σε σχέση με αντίστοιχης ηλικίας άτομα χωρίς ομαλό λειχήνα (διάμεση τιμή 33 ng/ml, εύρος 0,75-166), παρόλο που η διαφορά δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Τα παραπάνω προσθέτουν νέα γνώση σχετικά με την παρουσία του πεπτιδίου LL-37 στο σάλιο και το ρόλο του στη στοματική κοιλότητα, ενισχύοντας την προοπτική σχετικά με πιθανές μελλοντικές χρήσεις του ως θεραπευτικού παράγοντα ή δείκτη φλεγμονής.