Ο "Αντρέας Δημακούδης" (1935) και η λογοτεχνική παρουσία του Ν. Γ. Πεντζίκη (1929-1977)

Abstract

This thesis focuses on the close study of the novel "Andreas Dimakoudis" and its importance for the whole literary presence of Nikos Gabriel Pentzikis in Modern Greek Literature. The purpose of my work is to bring to the fore the early Pentzikis and the dynamism inherent in his first book. "Andreas Dimakoudis" is put within the context of its time and an attempt is made to evaluate it in combination with other preceding Greek and European literary works, as well as to define its position within the rest of Pentzikis’ corpus and its relation to this body of work. In the first part, I concern myself with Pentzikis’ development leading up to the publication of "Andreas Dimakoudis" in 1935, specifically the intellectual preparation prior to its creation. In the second part, the critical reception of the work is examined, together with the work’s characteristics, that, in my opinion, reveal its importance for the contemporary reader. In the third part, I investigate the presence, and use of, "Andreas Dimakoudis" in Pentzikis’ literary production between 1935 and 1977, when the second and definitive form of the book is published. My conclusion is that without the evaluation of this first work, Pentzikis’ position in Modern Greek Literature remains incomplete.

Υποστηρίζεται η θέση ότι το μυθιστόρημα "Αντρέας Δημακούδης – Ένας νέος μονάχος" του 1935 αποτελεί θεμέλιο για τον Πεντζίκη ως λογοτέχνη, καθώς η μελέτη του συγκεκριμένου έργου μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε όλη την λογοτεχνική του πορεία. Στο ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ με απασχολεί η χρονική περίοδος μέχρι τη συγγραφή του "Αντρέα Δημακούδη" και οι προϋποθέσεις αυτής, ώστε να δούμε πώς φτάνει στα 1934-35 ο Πεντζίκης: μέσα σε ποιο περιβάλλον κινείται, ποιες συγγραφικές σχέσεις τον απασχολούν, τι κείμενα γράφει ο ίδιος, ποια πρόσωπα συμβάλλουν στο να διαμορφωθούν οι συνθήκες δημιουργίας του δικού του έργου. Στο ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ μελετάται το βιβλίο καθεαυτό και η πρόσληψή του, τι συμβαίνει εντός του, ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, εκείνα που θεωρούνται ότι αναδεικνύουν τη σημασία του και εξακολουθούν να το κάνουν αξιανάγνωστο. Στο ΤΡΙΤΟ ΜΕΡΟΣ τέλος, ερευνώνται οι τύχες του "Δημακούδη" μετά το 1935, ιχνηλατείται η παρουσία θεματικών μοτίβων του βιβλίου ή του ήρωά του μόνο, στο μετέπειτα έργο του Πεντζίκη. Το συμπέρασμα είναι ότι προτού γράψει το πρώτο του βιβλίο ο Πεντζίκης έχει ενδυναμωθεί από την συγγραφική σχέση του με τον Ψυχάρη και την επιρροή που άσκησε πάνω του ο Στρατής Δούκας και ο κύκλος του περ. "Μακεδονικές Ημέρες". Με τη δημοσίευση του "Αντρέα Δημακούδη" ο Πεντζίκης εισέρχεται δυναμικά στον ελληνικό λογοτεχνικό στίβο και η παρουσία του δεν πέρασε απαρατήρητη, αλλά δημιούργησε αναμονές συνέχειας. Χωρίς την εκτίμηση αυτού του πρώτου μυθιστορήματος του συγγραφέα, η θέση του Πεντζίκη στα ελληνικά γράμματα παραμένει λειψή.