Νεωτερισμός και παράδοση στη φιλοσοφία του Ντεκάρτ

Abstract

Η σχέση νεωτερισμού και παράδοσης στο έργο του Ντεκάρτ λειτουργεί για την παρούσα διδακτορική διατριβή ως αφετηρία για μια συνολική ανάγνωση της καρτεσιανής φιλοσοφίας και μια επανεξέταση του διανοητικού κλίματος της πρώϊμης νεότερης εποχής. Η νεωτεριστική στάση δομικό στοιχείο του σύγχρονου ευρωπαϊκού πνεύματος, συνιστά μια θεμελιώδη διάσταση του καρτεσιανισμού η οποία φωτίζει συνάμα τις συνθήκες γέννησης της νεότερης φιλοσοφίας. Στο Πρώτο Μέρος εξετάζεται γενικά η πνευματική ατμόσφαιρα του πρώτου μισού του 17ου αιώνα τονίζοντας τους παράγοντες που επηρέασαν τους προσανατολισμούς και του προβληματισμούς της φιλοσοφικής σκέψης. Στο Δεύτερο Μέρος εξετάζεται ο Ντεκάρτ ως διανοούμενος και αναδεικνύεται ο μετριοπαθής, φιλοσοφικός και ορθολογικός νεωτερισμός του. Στο Τρίτο Μέρος γίνεται μια κριτική παρουσίαση της καρτεσιανής φιλοσοφίας επικεντρώνοντας στη φυσική, τη μεθοδολογία και κυρίως τη μεταφυσική.

Le rapport entre nouveauté et tradition fonctionne dans la these presente comme point de depart pour une lecture globale de la philosophie cartésienne en une etude du climat intellectuel de l’ epoque moderne commençante. La disposition novatrice element constitutif de l’ esprit moderne est une dimension fondamentale du cartésianisme laquelle contribue de plus a l’ éclaircissement des conditions de naissance de la philosophie modern. Dans la Premiere partie on examine en general le climat spirituel de la premiere moitié du 17eme siècle en insistant sur les facteurs qui ont influence les orientations et les questionnements philosophiques. Dans la Seconde Partie on étudie Descartes en tant qu intellectuel et on fait remarquer sa nouveauté modérée, philosophique et rationnelle. Dans la Troisième partie on entreprend une presentation critique de la philosophie cartésienne en s’ arrêtant sur la physique, la méthodologie et surtout la métaphysique.