Η συμβολή των εκπαιδευτικών λογισμικών στη διαθεματική προσέγγιση του μαθήματος των θρησκευτικών: θεωρητική και εμπειρική προσέγγιση

Abstract

In this study is theoretically and empirically examined the contribution of the educational software (E.S.) in the cross-thematic approach of Religious Education (R.E.) through the following questions: Does the use of E.S. contribute in the cross-thematic approach of R.E. and in which way? Which data show that an E.S. can actively contribute in the cross-thematic teaching of Religious Education? Which educational and technical requirements must an E.S. have? Which are the theoretical bases that it relies on? How is an E.S. used during the cross-thematic approach of R.E.? What does it change in the way of teaching and learning, in the role of students and teachers, in their relations and cooperation during the cross-thematic approach of R.E. with the use of an E.S.? What does the cross-thematic teaching through E.S. offer in R.E. that no other method can? In order to investigate all the above, as well as other relevant questions, it has been studied a respective bibliography, according to which was initially drawn the theoretical part of this study, divided into two parts. The first part refers to the cross-thematic approach of R.E., while the second part refers to the use of E.S. during the cross-thematic approach of R.E. In the empirical part of this dissertation is included the process of planning, preparing and performing a research, in which participated Christians and Moslems students. The A΄ phase includes the planning and performing of a thematic instruction without the use of E.S. and a thematic instruction with the use of multimedia E.S. The B΄ phase of the research deals with the quantitative and qualitative analysis of the findings, as resulted by the implementation of a final questionnaire related to the research’s process. From the research’s findings is confirmed that with the use of proper E.S. are satisfied and radically promoted the purposes and the goals of cross-curricular themes within the framework of teaching of R.E., and it is proven that the cross-thematic approach, when planned and properly applied, is very beneficial and effective for the teaching of this lesson. Moreover, it is clearly proven that during the cross-thematic approach of this subject, its content is freely and consciously approached by students, it is spherically examined and it is investigated in a critical and creative way.

Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται θεωρητικά και εμπειρικά η συμβολή των εκπαιδευτικών λογισμικών (Ε.Λ.) στη διαθεματική προσέγγιση του μαθήματος των Θρησκευτικών (Μ.Θ.) μέσα από τα παρακάτω ερωτήματα: Συμβάλλει, πώς και κατά πόσο η χρήση των Ε.Λ. στη διαθεματική προσέγγιση του Μ.Θ.; Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που δείχνουν ότι ένα Ε.Λ. μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στη διαθεματική διδασκαλία του θρησκευτικού μαθήματος; Ποιες παιδαγωγικές και τεχνικές προδιαγραφές πρέπει να διαθέτει ένα τέτοιο Ε.Λ.; Πώς χρησιμοποιούνται τα Ε.Λ. κατά τη διαθεματική προσέγγιση του Μ.Θ.; Τι αλλάζει στον τρόπο διεξαγωγής της διδασκαλίας και της μάθησης, στους ρόλους των μαθητών και των εκπαιδευτικών, στις σχέσεις και στη συνεργασία μεταξύ τους κατά τη διαθεματική προσέγγιση του Μ.Θ. με τη χρήση Ε.Λ.; Τι επιπλέον προσφέρει η διαθεματική προσέγγιση μέσω Ε.Λ. στο Μ.Θ., που δεν το δίνει άλλη μέθοδος; Για τη διερεύνηση των παραπάνω, αλλά και άλλων συναφών ερωτημάτων, μελετήθηκε η σχετική βιβλιογραφία με βάση την οποία καταρτίστηκε αρχικά το θεωρητικό μέρος της μελέτης αυτής, που διακρίνεται σε δύο τμήματα. Το πρώτο τμήμα αφορά στη διαθεματική προσέγγιση του Μ.Θ. Το δεύτερο τμήμα αφορά στη χρήση των Ε.Λ. κατά τη διαθεματική προσέγγιση του Μ.Θ. Στο εμπειρικό μέρος της διατριβής περιλαμβάνονται η διαδικασία σχεδιασμού, προετοιμασίας και διεξαγωγής της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν χριστιανοί και μουσουλμάνοι μαθητές. Η Α΄ Φάση της έρευνας περιλαμβάνει το σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας διαθεματικής διδασκαλίας χωρίς τη χρήση Ε.Λ. και μιας διαθεματικής διδασκαλίας με τη χρήση Ε.Λ. πολυμέσων. Η Β΄ φάση της έρευνας αφορά στην ποσοτική και ποιοτική ανάλυση των ευρημάτων, όπως αυτά προέκυψαν από την εφαρμογή ενός τελικού ερωτηματολογίου που σχετίζεται με τη διεξαγωγή όλης της έρευνας. Από τα ευρήματα της έρευνας επιβεβαιώνεται ότι μέσω της χρήσης κατάλληλων Ε.Λ. υπηρετούνται και προάγονται αποτελεσματικά οι σκοποί και οι στόχοι της διαθεματικότητας στο πλαίσιο της διδασκαλίας του Μ.Θ. και αποδεικνύεται ότι η διαθεματική προσέγγιση, όταν σχεδιάζεται και εφαρμόζεται σωστά, είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη και αποτελεσματική για τη διδασκαλία του μαθήματος αυτού. Αποδεικνύεται, επίσης, με σαφήνεια ότι κατά τη διαθεματική προσέγγιση του μαθήματος των Θρησκευτικών το περιεχόμενό του προσεγγίζεται ελεύθερα και συνειδητά από τους μαθητές, εξετάζεται πολύπλευρα και διερευνάται με κριτικό και δημιουργικό τρόπο.