Ο εμφύλιος πόλεμος στα Μαστοροχώρια και την Αετομηλίτσα της Κόνιτσας

Abstract

Η διατριβή αυτή εγγράφεται στη γενικότερη προβληματική γύρω από την ιστορία της ελληνικής Αντίστασης, και του Εμφυλίου πολέμου που ακολούθησε, και επικεντρώνεται σε ένα περιορισμένο γεωγραφικά χώρο, ο οποίος καλύπτει τις κοινότητες του Δήμου Μαστοροχωρίων της Επαρχίας Κόνιτσας, και τις γειτονικές κοινότητες Κερασόβου και Αετομηλίτσας (Ντέντσικου) του Νομού Ιωαννίνων. Η ανίχνευση των αιτίων και των ορίων του διχασμού που διαπέρασαν τον πληθυσμό των Μαστοροχωρίων και της Αετομηλίτσας κατά την περίοδο της Κατοχής και του Εμφυλίου, και που αφορούσαν το δίπολο Κομμουνισμός ή Εθνικοφροσύνη, ήταν ο αρχικός στόχος αυτής της διατριβής. Την περίοδο της Κατοχής, δεδομένης της απουσίας ενεργού δράσης από τον παλαιοκομματικό κόσμο, το Κ.Κ.Ε αναδείχτηκε σε δύναμη εξουσίας και κάλυψε το οργανωτικό κενό που είχε προκόψει με τις οργανώσεις του, κυρίως το Ε.Α.Μ.-Ε.Λ.Α.Σ. Στην ίδια ιστορική συγκυρία ιδρύθηκε ο Ε.Δ.Ε.Σ. με αρχηγό το Ναπολέοντα Ζερβά, ο οποίος «δεδομένου ότι οι φιλοδοξίες του προσέκρουαν στο ΕΑΜ, έθεσε σε ενέργεια το σχέδιο του να ηγηθεί της αντιεαμικής παράταξης»1 Ακολούθησαν η σύγκρουση Ε.Λ.Α.Σ.-Ε.Δ.Ε.Σ. το 1943 και 1944 (κυρίως στην Ήπειρο), τα Δεκεμβριανά που έλαβαν χώρα με την παρέμβαση των Άγγλων το Δεκέμβριο του 1944, η Λευκή Τρομοκρατία σε βάρος των Αγωνιστών της Εαμικής προέλευσης Εθνικής Αντίστασης, και τέλος ο Εμφύλιος. Στη διατριβή αυτή επιχειρείται η διερεύνηση των αιτιών του διχασμού και της πόλωσης που δημιουργήθηκαν στα Μαστοροχώρια, ενταγμένων στο ευρύτερο πλαίσιο της αντιπαράθεσης μέχρι και το τέλος του Εμφυλίου. Ένας άλλος στόχος είναι η ανίχνευση της στάσης των κατοίκων τους σε όλη τη διάρκεια αυτής της αντιπαράθεσης. […]