Συγκρότηση εναλλακτικών κόσμων διαλόγου με την κοινωνική πραγματικότητα μέσα από την μουσική: το παράδειγμα του κοινού ενός ελληνικού ροκ συγκροτήματος

Abstract

Η παρούσα εθνογραφία αναφέρεται σε μια ομάδα νεαρών ατόμων, ηλικίας 19 με 25 χρονών, τα οποία αποτελούν μέρος του κοινού του ελληνικού ροκ συγκροτήματος «Διάφανα Κρίνα». Διερευνά την κοσμοθεώρηση των νεαρών αγοριών και κοριτσιών, τα οποία μιλώντας για την σχέση τους με το συγκρότημα, στην ουσία μιλάνε για την σχέση τους με την κοινωνία και τον ίδιο τους τον εαυτό. Η διαπραγμάτευση των ορίων και του τρόπου της συμμετοχής τους στον κόσμο του συγκροτήματος εκφράζει παράλληλα και την διαπραγμάτευση μιας στάσης ζωής, η οποία αποκτά όλο και περισσότερο νόημα καθώς πλησιάζουν στην ενηλικίωση. Επιπλέον δίνεται έμφαση στις επιμέρους πλευρές και στους ενδιαμέσους χώρους που δημιουργούνται από αυτές τις ιδιαίτερες σχέσεις κοινού - συγκροτήματος. Οι συνομιλητές μου αντλούν πρωτογενές, συμβολικό κυρίως, υλικό από το συγκρότημα, πάνω στο οποίο χτίζουν ένα δικό τους κόσμο, κριτικό ως προς την κοινωνική πραγματικότητα, μέσα από τον οποίο συνδιαλέγονται και διαχειρίζονται την καθημερινότητά τους και την κοινωνική τάξη πραγμάτων όπως την αντιλαμβάνονται. Αυτός ο κόσμος διαποτίζεται από την ρομαντική θεώρηση, χαρακτηρίζεται από τελετουργικοποιημένες συμπεριφορές, από την τροφοδότηση συναισθημάτων και αισθήσεων, και παρέχει στα μέλη του τρόπους κατανόησης και εναλλακτική δυνατότητα θέασης του «εξωτερικού» κόσμου. Παράλληλα συνυπάρχει και η προσπάθεια ενσωμάτωσης στον «εξωτερικό» κόσμο, παρά τις όποιες αντιθέσεις και διαφορές. Η εθνογραφία αυτή επιχειρεί κατ’ επέκταση να θίξει θεωρητικά ζητήματα της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας όπως είναι η σχέση μεταξύ θεσμών, εξωτερικής κοινωνικής πραγματικότητας και δρώντων υποκειμένων, ζητήματα νεανικών συμπεριφορών και πρακτικών στα αστικά κέντρα, μορφές μεταβατικότητας από την εφηβεία στην ενηλικίωση (όπως ορίζει αυτές τις χρονικές περιόδους ο δυτικός κόσμος, με έναν σχετικό βαθμό ασάφειας στα όριά τους), καθώς και επιμέρους θέματα τα οποία αναδύονται από την μελέτη των παραπάνω και αφορούν συναισθήματα και την επιτέλεσή τους. Επιπλέον, η μελέτη αυτή φιλοδοξεί να συμβάλλει στον εμπλουτισμό των ελληνικών εθνογραφιών που αφορούν την έννοια της νεότητας. Μολονότι κεντρικό θέμα της διατριβής είναι η μουσική, δεν περιέχει τίποτα το μουσικό - μουσικολογικό. Οι ήχοι και η διαχείρισή τους απουσιάζουν, καθώς απαιτείται ένα άλλο υπόβαθρο αντιμετώπισης του θέματος. Ωστόσο, η «μουσική» αντιμετωπίζεται εδώ ως πολιτισμικό και -όπως θα εξηγήσω παρακάτω- επιτελεστικό μόρφωμα. Σε αυτή τη βάση αναπτύσσεται η προβληματική της διατριβής και εννοιολογούνται οι δύο βασικές ενότητες: «Συναυλία» και «Καθημερινότητα». Πρόκειται για μετά - μουσικά φαινόμενα.