Η άσκηση ως παράγων διαφοροποίιησης των φυσικών, γνωστικών, και λειτουργικών ικανοτήτων, της ψυχολογικής κατάστασης, και της συμπεριφοράς των ασθενών με άνοια τύπου alzheimer

Abstract

Alzheimer’s disease is the most common dementia (50% - 65%). It affects, mainly, people aged 65 and over. It attacks the brain resulting in a decline or loss of intellectual functions, such as remembering, thinking and speaking. Despite the scientific progress, the causes are still unknown, and there is no cure which can reverse these symptoms. Physical exercise improves physical, cognitive and functional abilities of the elderly, and contributes to better psychological function. Regular physical exercise appears to have a positive effect on Alzheimer’s disease patients’ cognitive and functional abilities and in the modification of their disruptive behaviours. The Aim of this project was the investigation of the hypothesis that a multifarious exercise programme, designed to deal with the deficits a patient with Alzheimer’s disease faces, may help him/her to maintain or enhance his/her cognitive and functional abilities, his/her behaviour and his/her emotional state as well. Methodology. Twenty four (24) patients with Alzheimer’s disease (according to NICDS-ADRDA and DSM IV criteria for Alzheimer’s disease) consisted the experimental (12 patients, 8 men and 4 women, mean age 65.70 years, and 9.33 years of education) and the control group (12 patients, 8 men and 4 women, mean age 68.50 years, and 8.92 years of education). The experimental procedure lasted 36 weeks. The patients were all evaluated for their cognitive (MMSE), functional (FRSSD), emotional (GDS) and behavioural (NPI) status, two weeks before and after the experimental manipulation while the patients of the experimental group were evaluated by a battery of psychomotor tests. Results. The patients of the experimental group managed to maintain their cognitive and functional abilities, while the patients of the control group deteriorated. There were no differences between the two groups concerning their emotional state. In addition, the patients of the experimental group improved their performance in the most of the psychomotor tests. Conclusions. The implementation of a multifarious exercise programme designed to deal with the deficits and needs an Alzheimer’s disease patient faces, may contribute in delaying the progress of the disease by preserving his/her cognitive and functional abilities.

Η νόσος του Alzheimer (ΝΑ) εκτιμάται ότι είναι η πιο συχνή μορφή άνοιας (50%-65%). Εκδηλώνεται κυρίως σε άτομα που βρίσκονται στο 65ο έτος της ηλικίας τους και μεγαλύτερα, και προσβάλλει περιοχές του εγκεφάλου υπέυθυνες για τη μνήμη, τη σκέψη και τη γλώσσα. Παρά τη πρόοδο της επιστήμης, τα αίτια που την προκαλούν παραμένουν ανεξιχνίαστα, ενώ δεν έχει ακόμα βρεθεί θεραπεία. Η άσκηση έχει αποδειχθεί ότι επιφέρει βελτιώσεις τόσο στις φυσικές, γνωστικές, και λειτουργικές ικανότητες των ηλικιωμένων όσο και στη ψυχολογική τους κατάσταση. Προγράμματα άσκησης που εφαρμόστηκαν σε ασθενείς με ΝΑ φαίνεται να συνεισφέρουν θετικά στη βελτίωση των γνωστικών (χρόνος αντίδρασης, προσοχή, βραχύχρονη αποθήκευση) και λειτουργικών (ύπνος, διατροφή, κοινωνικότητα) ικανοτήτων καθώς και στη τροποποίηση της συμπεριφοράς (κινητική ανησυχία, επιθετική συμπεριφορά, άγχος), των ασθενών αυτών. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της υπόθεσης ότι ένα πολυμορφικό πρόγραμμα άσκησης, ειδικά σχεδιασμένο για να αντιμετωπίσει τα ελλείμματα που παρατηρούνται στην εξέλιξη της νόσου, μπορεί να έχει θετική επίδραση στο γνωστικό, λειτουργικό και συμπεριφορικό προφίλ των ασθενών με ΝΑ, καθώς και στη ψυχολογική τους κατάσταση. Μεθοδολογία. Το δείγμα αποτελούσαν 24 ασθενείς που πληρούσαν τα κριτήρια (NINCDS-ADRDA και DSM IV) για τη νόσο του Alzheimer και οι οποίοι αποτέλεσαν την πειραματική ομάδα (12 ασθενείς 8 άνδρες και 4 γυναίκες, μέση ηλικία Μ = 65.70 έτη, και 9.33 έτη εκπαίδευσης) και την ομάδα ελέγχου (12 ασθενείς, 8 άνδρες και 4 γυναίκες, μέση ηλικία Μ = 68.50 έτη, και 8.92 έτη εκπαίδευσης). Η πειραματική διαδικασία διήρκεσε 36 εβδομάδες. Όλοι οι ασθενείς αξιολογήθηκαν για τη γνωστική (MMSE), λειτουργική (FRSSD), συναισθηματική (GDS) και συμπεριφορική (NPI) τους κατάσταση δύο εβδομάδες πριν την έναρξη, και μετά τη λήξη της πειραματικής διαδικασίας, ενώ η πειραματική ομάδα μετρήθηκε και σε μία δέσμη ψυχοκινητικών δοκιμασιών. Αποτελέσματα. Βρέθηκε ότι, μετά το τέλος του προγράμματος, οι ασθενείς της πειραματικής ομάδας διατήρησαν τη γνωστική και λειτουργική τους ικανότητα, στα επίπεδα που αξιολογήθηκαν πριν την έναρξη του, σε αντίθεση με τους ασθενείς της ομάδας ελέγχου που παρουσίασαν σημαντική έκπτωση. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές όσον αφορά στη ψυχολογική τους κατάσταση. Επιπλέον, οι ασθενείς της πειραματικής ομάδας βελτίωσαν τις επιδόσεις τους στις περισσότερες ψυχοκινητικές δοκιμασίες. Συμπεράσματα. Η εφαρμογή ενός πολυμορφικού προγράμματος άσκησης σχεδιασμένου να ανταποκρίνεται στα ελλείμματα και τις ανάγκες ασθενών με ΝΑ μπορεί να ωφελήσει τη γνωστική και λειτουργική ικανότητα των ασθενών αυτών, και να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου.